41
Canım-ciyərim! Olmaya yanına gələndə Allah qulaqlarımı kar elədi, mənə cəza
verdi ki, sənin səsini eşitməyim".
-...Necə qorxmadın, ağa Tərlan, özünü işə salarsan axı.
-Niyə, Sona?
O nə dediyini, nə danışdığını bilmir, Sonanın səsindəki musiqinin ahənginə
heyran-heyran qulaq asırdı, mənasındansa səsdəki gözəlliyi dinləyirdi.
-Nece niyə? Hacı ağa xəbər tutsa, dərimizə saman təpdirər.
-Qoy olsun, mən sənsiz ömrü neynirəm, Sona! Mən bircə gün başımı o
dizlərinin üstünə qoyum, sonra əzrayıl gəlsin, "buyur, al canımı" deyim, "arzuma
çatmışam..."
Gəncin coşqun bir sadəlövhlüklə söylədiyi sözlər Sonaya ilk qəzəbini bir anlığa
unutdurdu, qız gözlərini yerə dikdi, indi o, Tərlanm səsini hayıl-mayıl dinləyirdi.
Bunlar onun ömründə çox eşitdiyi bayağı istəklər, "məhəbbətlər" deyil, ürəkdən
gələn çılğınlıq, həyəcan, əsil ehtiras dolu sözlər idi. Əfsun var idi onlarda! Elə bir
cazibə var idi ki! Sona toylarda məclislərdə bəy və ağalardan eşitdiyi tələblərlə
bunları heç tutuşdura, yaxın qoya da bilmirdi. Ürək yanğısı ilə deyilən bu ecazkar
sözlər hara, bir anlıq arzu üçün söylənən o şit, söyüşdən murdar sözlərhara!.. Sona
Tərlanı dinləyirdi!
Tərlan, qızın sakitləşməyə başladığını görüncə ürəyində çoxdan bəri qövr edən
və xəyallarını, çəkdiyi nəqşələri, yaratdığı gözəl bir aləmi açıb tökürdü. O, deyirdi
ki, "gəl səni götürüb uzaqlara qaçım, karvanlardan birinə qoşulub uzaq ellərə
gedək, Allah kərimdi, başımızı birtəhər dolandırar, bir yana çıxarıq. Bir şəhərdə, ya
kənddə özümüze yurd-yuva qurruq, birlikdə yaşarıq..." Bu uşaqca nağıllar qıza
əlçatmaz xəyal kimi uzaq, yuxu kimi şirin gəlirdi. Bəli, çəngi Sonanın da öz evi,
təmiz-pak bir həyatı, öz əri, uşaqları ola bilər, hər görən "çəngi köpəyin qızı" deyib
yan keçməz, düşmənini bu adla söyməz, uşaqları bu adla qorxutmaz. Ona heç kəs
həqarətlə baxmaz... Lakin bu nisyə xəyalların əsil həyatla heç bir əlaqəsi yox idi...
Tərlandan daha təcrübəli olan Sona bunları yaxşı bilirdi, o bilirdi ki, divan-dərə də,
sarvan-karvan da, kənd-kəsək də Hacı Əsədin, "qapaqlı"nın əlində, tərəfindədi.
Heç üç gün keçməz ki, Şirvandan çıxan dörd karvan yoluna dörd çapar çıxar.
Birinci mənzilə çatmamış onları haqlar, Sonanı tikə-tikə doğrar, bu cəhənnəmə,
Sona özü üçün qorxmurdu, nə olsun ki,
42
əgər o bilsəydi ki, bir onun ölümü ilə Tərlan bütün bəlalardan xilas olar,
düşünmədən ölümü qəbul edərdi. Onu qorxudan şey təkcə, sevdiyinin, Tərlanın
rüsvay ola biləcəyi idi!.. O özünü düşünmürdü... Ona nə olacaqdı ki... Amma
Tərlan, aman Allah, Qapaqlı onun başına nələr gətirə bilər?!. Tərlanı at döşünə
qatıb Qapaqlının qulluğuna qaytararlar. Zaman, istəmədiyinə evləndirər, Tərlanın
dilini də, yotunu da kəsər Qapaqlı!.. Sona Özünü düşünmürdü. O razı olmazdı ki,
sevdiyi gənc çəngi ilə qoşulub getsin... Tay-tuş, el-camaat arasında xəcil olsun... O
sevirdi, onu dərin bir məhəbbətlə sevirdi... Başqaları ona salam vermək istəmədiyi
halda, Tərlan onu özünə arvad, şərən halal etmək, ana görmək istəyirdi, bütün
bunlar onun yuxuda belə görə bilməyəcəyi səadət idi. Amma ürəyi elə hey vird
edirdi: "Yox, yox, razı olmaram ki, xəcil olsun, çəngiyə qoşulub getsin..." Bu sözü
elə bir etiqad və inamla təkrarlayırdı ki, sanki bu "çəngi" onun özü deyil, qatı-qanlı
bir düşməni idi... Sonanın gözlərində bir an cavan şair Seyid canlandı, o da bu "çə-
gini" sevir, ona incə-incə qəzəllər qoşur, onu "periter soltanı" adlandırırdı, amma
ona bu şairin sənətini sevmişdi, o heç bir vəchlə Tərlanı məftun olduğu həmin
qəzəlləri qoşan şairə də dəyişməzdi... Lakin gəncin sadə xəyallarındakı əfsun
Sonanı elə almışdı ki, o bu axan çayın qabağını saxlaya bilmir, bəlkə də heç
istəmirdi...
-
Nə bilim, ağa Tərlan necə deyərlər: "Avazın yaxşı gəlir, oxuduğun Quran
olsa..." Təki arzuların baş futeydi...
Tərlan sevinclə qızın əlindən tutdu, o bu sozləri razılıq kimi qəbul eləmişdi:
- Sən mənə inanırsanmı, Sona, de, inanırsanmı? Bu təmas Sonanın ürəyinə
işlədi:
-İnanıram amma çifayda...
- Təki sən mənə inan! Möhlət ver, Sona! Ay qız, mən də qoy bir işimi
hazırlayım. Sonra sənə xəbər elərem, deyərəm, gün xoşlatdırram, cıxarıq Allah
qoysa...
- Bəs elin-günün, bəs əməllərin, arzuların? Bəs aqibətin?
- Nə danışırsan, ay qız, təki sən yanımda ol! Dünyada heç nə gözümə
görünməz, Sona! Ağadan xahiş eləmişəm ki, mənim üçün bir qəzəl qoşsun, hayıf
özüm qoşa bilmirəm, sənə elə sözlər deyərdim ki... Onda ürəyinə heç nə
gəlməzdi... Al, gör necədir? Elə bil ürəyimin içindəymiş...
Sona Tərlanın Seyid Əzimlə dostluğunu bilirdi, indi "ağa" sözünü gəncin
ağzından eşitcək söhbətin kimdən getdiyini anladı, gülümsədi.
43
Sona şairin qəzəllərinin çoxunu əzbər bilir, Mahmud ağanın məclislərində rəqs
edərkən gənc Seyid Əzimin ona necə göz qoyduğunu da görürdü. Sona, hətta,
şairin onu bir az sevdiyini də duymuşdu. Amma hər bir qəzəlini Necəfquludan da
əvvəl əzbərlədiyi bu incə şairlə, seyid-peyğəmbər övladı ilə öz arasında elə böyük
bir fərq görünürdü ki, xəyalından daha başqa bir şey keçmirdi. O, yalnız Seyid
Əzimin şirin, ürəklərə işləyən qəzəllərinə heyran idi...
Bir az aralıda isə Nisənin hənirtisi gəlirdi. O Şirvanda təzə dəb düşmüş bir
havanı zümzümə edirdi:
Sabab olar, qazlar gələr,
Dörd bir yanı tozlar gələr,
Tamaşana qızlar gələr
Dur get, oğlan, sabah oldu,
Yandı bağrım, kabab oldu.
Mənim canım sənə qurban,
Sənin canın həlak oldu.
Qız elə bil gəncləri qaralayıb onlar üçün oxuyurdu, mahnı onları bir-birinə daha
da yaxınlaşdırır, dərdlərinə tərcüman imiş kimi onların əllərini bir-birinə
birləşdirir, qəlblərindən xəbər verirdi. İki aşiqin vəziyyətindən, qəlbindən keçən
təlatümlərdən bixəbər qız isə ağzına zoğal ata-ata oxuyurdu:
Sabah olar atlar gələr,
Dörd bir yanı tozlar gələr,
Tamaşana yadlar gələr
Dur get, oğlan, sabah oldu,
Yandı bağrım kabab oldu.
Mənim canım sənə qurban,
Sənin canın həlak oldu.
Birdən Nisənin səsi xırp kəsildi, mahnı boğazında qırıldı, dalı gəlmədi...
Sona gəncin ona uzatdığı vərəqi aldı. Incə bir təbəssüm dolaşan dodaqları
tərpəndi, şair, gənc dostunun dililə deyirdi:
Yüz sərvi-xuraman ola, könlüm səni istər.
Yüz baği-gülüstan ola, könlüm səni istər.
Yüz zöhrəcəbin, mahliqa, mehri dilara,
Dostları ilə paylaş: |