O zbekiston respublikasi

264
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
SUZISH
Brass suzish usulini o`rganish uchun bajariladigan maxsus mashqlar.
Elementlari bo`yicha brass usulida suzish. Ko`krakda cxalqancha yotib
krol usulida suzish vaqtida burilishlar. Turli buyumlarni shatakka olib
yurishni o`rgatish. 50-100 metrga o`rganilgan usulda suzishlar.
O`quvchilarga qo`yilgan talablar:
Vaqtni hisobga olmagan holda 25-50 metrga suzish.
Uyga beriladigan topshiriqlar.
1. Ba`zi tana mushaklari guruhini rivojlantiruvchi maxsus 4-6 ta
mashqlarni mustaqil bajarish.
2. Bir oyoqda navbatma-navbat o`tirib turish ("To`pponcha"), 6-8
marta o`g`il bolalarga, 4-5 marta qizlarga.
3. Sehrli nuqtalarni o`zlashtirish.
7-SINF
Jismoniy tarbiya 68 soat
(haftasiga 2 soat)
 GIMNASTIKA
Nazariy ma`lumotlar:
Gimnastika turlari bilan shug`ullanishning organizmga ta`siri. O`z-
o`zini nazorat qilishni bilish. Jismoniy mashqlar vaqtida ehtiyotkorlik
choralari, o`z-o`zini muhofaza qilish. Sport bilan shug`ullanish vaqtida
tibbiy nazorat.
Umumrivojlantiruvchi mashqlar:
Buyumlarsiz mashqlar bajarish, egilishlar, burilishlar, o`tirib-
turishlar, sakrashlar, aylanma harakatlar, raqs qadamlari. Buyumlar
(arg`amchi, to`plar, gimnastik tayoqcha, gantellar, gardishlar va
o`rindiqlar) bilan mashqlar. Gimnastik narvonda mashqlar bajarish.
Juft bo`lib mashqlar bajarish.
AKROBATIKA
Kuraklarda tik turish, oldinga o`mbaloq oshish, bo`sh va qo`llarda tik
turish (sherigi yordamida). "Ko`prik" holatidan burilib cho`qqayib
tayanish holatiga o‘tish.
Mashqlar majmuasi. O`g`il bolalar - D.H -A.T. sakrab oldinga ikki
marta o`mbaloq oshish - bosh va qo`llarda tik turish - cho`qqayib
tayanish holatiga qaytish va orqaga o`mbaloq oshish, yuqoriga sakrab

---

265
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
qo`llarni yonga kerish. Qiz bolalar: D.H.- cho`qqayib tayanib o`tirish.
- Ikki marta oldinga o`mbaloq oshib, orqaga dumalash bilan kuraklarda
tik turish;
- oldinga dumalash bilan cxalqancha yotish va shu holatda oyoq va
qo`llarni bukib, "ko`prik" hosil qilish, o`ngga yoki chapga burilib,
cho`qqayib tayanish holatiga qaytish va yuqoriga sakrab A.T qabul qilish.
Osilish va tayanishlar
Gimnastik narvonga osilib siljishlar, gorizontal tortilgan arqonga osilib
siljish, past turnikda osilib turgan holatda, bir oyoqda depsinib, ikkinchi
oyoqda siltanib, to`ntarilib tayanchga ko`tarilish, turnikda tayangan holatda
qo`llarda siljish, qo`llarda sakrab oldinga, orqaga sakrab tushish.
Qo`shpoyada tayangan holatda, qo`llarni bukish va yozish, tebranish va
oldinga tebranish bilan oyoqlarni oldinga kerib o`tirish.
3-4 metrli arqonga tirmashib chiqish (qiz bolalar uchun), 5 metrli
arqonga vaqtga qarab tirmashib chiqish (o`g`il bolalar uchun).
Tayanib sakrashlar. Balandligi 115 sm gacha bo`lgan yonlamasiga
qo`yilgan kon (ot) yoki xaridan oyoqlarni bukib sakrash. Uzunasiga
qo`yilgan xaridan yugurib kelib, oyoqlarni kerib sakrash, 6-sinfda
berilgan yordamchi mashqlarni bajarish.
Muvozanat saqlash mashqlari (yakka cho`pda yoki gimnastik o`rindiq
ustida). Yakka cho`pda tayanib turgan holatdan uning ustiga tayanib,
oyoqlarni kerib, minib o`tirishga o`tish. Yakka cho`p ustida oyoq uchlarida
yurish. O`rindiqda va yakka cho`p ustida ohista yugurish.
Yakka cho`p ustida sakrab qadam bilan siljish (180° ga burilish,
tashlanib yurish, bir va ikki oyoqda sakrab siljish, oyoq joylarini
almashtirish va sakrab siljish).
Yakka cho`p ustidan yuqoriga sakrab kerishib, oyoqlarni kerib sakrab
tushish. Xuddi shuni 90° ga burilib bajarish.
Quvnoq o`yinlar va estafetalar
O`rgatilgan akrobatika mashqlaridan voleybol to`pi, arg`amchi,
basketbol, futbol to`plaridan iborat sport anjomlaridan foydalanib,
quvnoq estafetalarni tashkil qilish.
O`quvchilarga qo`yilgan talablar:
1. Dars jarayonida hosil qilingan ko`nikma va malakalarni uyda va
darsda mustaqil bajara olishni bilish.
2. Musiqa jo`rligida har xil erkin harakatlarni bajara olish.
3. O`zini-o`zi uqalash elementlari bo`yicha bilimlarni egallash.

---

266
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
O`quv mezonlari
Uyga beriladigan topshiriqlar:
1. Tayanib qo`llarni bukish va yozish.
2. Cxalqancha yotgan holda 90° gacha gavdani ko`tarish.
3. Oyoq uchida 15-200 marta sakrash.
4. Oyoqlarni har tomonga siltab ko`tarish, cho`zib shpagat qilish,
"ko`prik" turish.
5. Osilib oyoqlarni yuqoriga ko`tarish, burchak hosil qilib ushlash.
6. Har kuni 8-10 daqiqa ertalabki gimnastika mashqlarini bajarish.
YENGIL ATLETIKA
Nazariy ma`lumotlar:
Turli xil jismoniy yuklamaning organizmga ta`siri, o`zini-o`zi nazorat
etishning asosiy usullari, jarohatlanganda birinchi yordam ko‘rsatish,
Natijalari va ballar 
O`g`il bolalar 
Qiz bolalar 
 
T/r 
 
Sinov mashqlari 
"5" "4"  "3" "2"  "1" "5" "4"  "3" 
"2" "1" 
1. 
Baland 
turnikda  7 5 4  3  1 -  -  - -  - 
2. 
 
Chalqancha yotgan 
holda 90° gavdani 
ko`tarish (1 daqiqa 
d
id ) 
22 
 
20 
 
15 
 
13 11 20 
 
15 
 
10 
 
8 6 
3. 
 
Arg`amchida 1 
daqiqada sakrash 
80 
 
70 
 
60 
 
55 50 85 
 
80 
 
70 
 
65 60 
4. 
 
Gardishni 1 daqiqa 
belda aylantirish 
- 
 
- 
 
- 
 
- 
 
- 70 
 
60 
 
45 
 
35 25 
5. 
 
Tik turgan holda 
oldindan pastga 
egilib tizzalarni 
bukmasdan, 
4 
 
6 
 
8 
 
10 - 
3 
 
5 
 
7 
 
10 - 
6. 
 
Polda tayanib 
qo`llarni bukish va 
yozish (ogil bolalar) 
Gimnastik 
o`rindiqqa tayanib, 
qo`llarni bukish va 
yozish (qiz bolalar) 
17 
 
12 
 
10 
 
8 6 10 
 
6 
 
3 
 
2 1 
 

---