Dovon
|
tog’ qirralarining pasaygan qismlar;
|
Ekvatorial o’rmonlar zonasi
|
Ekvatorning har ikki yonida 5—8° sh.k. dan 4—11° j.k.lar oralig’ida joylashgan geografik mintaqa; shim. va jan. tomonlardan subekvatorial mintaqalar bilan chegaradosh. Ba’zi tadqiqotchilar
E.m.ni tropik mintaqaga kiritadilar. Iqlimi quyosh energiyasining ko’p tushishiga bog’liq ravishda shakllangan.
|
Ekvаtоr
|
Yer shаrini tеng ikki bo’lаkkа аjrаtib turuvchi аylаnа chiziq.
|
Ekzogen omillar
|
Yerning tashqi kuchlari ta’sirida vujudga keladi. Quyosh radiasiyasi, butun olam tortishishi, Yerga kosmik chang va metioritlarning
kelishi, fizik, kiyoviy, biologik nurash va h.k.
|
Endogen omillar
|
Yerning ichki kuchlari ta’sirida vujudga keladi -litosferada erigan magmatik jinslar o’choqlarining paydo bo’lishi, tog’ paydo bo’lishi,
vulkanizm, zilzilalar, Yer po’sti ayrim qismlarining vertikal tubranishi va h.k.
|
Eonlar va eralar
|
Yer shari taraqiyotining uzoq davom etgan geologik bosqichlar.
|
Epitsentr
|
Silkinish paydo bo’lgan zilzila o’chog’i.
|
Eroziya
|
(lotincha – arodere - yemirmoq) oqar suvlarning o’yish ishi natijasida
hosil bo’ladi.
|
Fenologiya
|
(yunoncha «fenomena»– hodisa, «logos»– fan) – yil fasllarining almashishini va ob-havoning o’zgarishi munosabati bilan organik va anorganik tabiatning mavsumiy o’zgarib borishini o’rganadigan
fan.
|
Firn
|
(nemischa- firni – o’tgan yilgi, eski)- qorni qayta krisatallashi
oqibatida hosil bo’lgan donador muz.
|
Frontlar
|
ikki havo massasini bir – biridan ajratib turadigan oraliq qatlamdir.
|
Geobotanika
|
Yer yuzasida o’simliklar tarqalishining geografik jihatlarini
o’rganadigan fan.
|
Geoekologiya
|
ekologiyaning yuqori bosqichdagi ekotizimlarni, (geotizimlarni) shu jumladan biosferani ham tadqiq etuvchi bo’limi. G-ni landshaft
ekologiyasi, biogeosenologiya deb ham yuritiladi.
|
Geofizika
|
(yunoncha geo – Yer, fyuzis – tabiatshunoslik asosi) – Yerning ichki tuzilishini, geografik qobiqlarda (atmosfera, gidrosfera, Yer po’sti, mantiya, Yer mag’zida) ro’y beradigan jarayonlarni o’rganuvchi
fanlar turkumi.
|
|
Dostları ilə paylaş: |