P a ris nüsxəsi azərbaycan respubükast prezidentiNİN
Yüklə 25,06 Kb. Pdf görüntüsü
|
H avadan k eç ən beş dum alar, B ax gör, E yvaz görünürm ü? B ir-b irin d ən xoş durnalar, Bax gör, E yvaz görünürm ü? Koroğlu türkü oxuduqca gözlərinin yaşı leysan yağışı kim i axırdı. K oroğlu dedi: D um a g ə z ə r yazı-yazı, G öy üzündə səfı-sazı, Y axşı olur xoş avazı, Bax gör, E yvaz görünürm ü? S ən m əni eylodin naşı, A xıtdm d id əm d ən yaşı, K oroğlunun qoç qardaşı, B ax gör, E yvaz görünürm ü? K oroğluynan Giziroğlu qabaqda, d əlilər isə dalda m ənzilbəm ənzil gəlib günlərin bir günü Toqat şəlıərinin bir ağaclığına çatdılar. Orada alçaq bir dağ var idi. D ağın başından Toqat şəhəri görünürdü. D əli M ehtər K oroğluya dedi: - Ay ağa, Eyvazın dərdi lap səni çaşdırıb. B u dağı aşsaq, qala sa- kinləri əli bayraqlı qoşunu görüb qalanın qapılarını bağlayacaq, arxa- yıncasına dəliləri öldürəcəklər. B izim də top-tüfəngim iz yoxdu ki, qala qapılarını qırıb dağıdaq. Sonra D əli M ehtər dedi: - Ağa, de dəlilər bayraqları endirib burada dayansınlar. Biz gedib Toqat əhalisindən bir n əfər tutub gətirək, əhvalatı ondan xəbər alaq. Eyvazı, dəliləri öldürüblərsə, onların intiqamını alaq, yox diridilərsə, başqa çarə qılaq. Koroğlu dedi: - Borəkallah, Doli M ehtər, düz deyirsən, ordunu Toqatda, Eyvazı isə salamat gördükdə sənə üç yüz tüm ən ənam verib, özünü də qoşuna sərkərdə edəcəyəm . Koroğlunun hökmü ilə d əlilər bayraqları endirdilər. Koroğlu Dəli M ehtərə dedi: - Qıratı min, get bir toqatlı tut gəti! Dəli M ehtər Qıratı m inib Toqata yollandı. O sm anlılarda bclə bir qayda var: cüm ə günləri gün doğandan üç saat keçənə kimi qalanın qapısını açmazlar. Q əzadan həm in gün cüm ə olduğundan qalanın qa- pıları bağlı idi. Q ədim zam anlardan osm anlılar arasında belə bir rova- y ət yayılıb ki, guya iranlılar cüm ə günü gün doğandan üç saat keçən- də Rum u alacaqlarmış. B unu sünnü kitablarında da yazıblar. D əli M ehtər n ə q əd ə r baxdısa, çöldə bir canlı da görünm ədi. Xcyli göz gəzdirdikdən sonra belində pam bıq şələsi aparan bir qoca gördü. M ehtər qabağa gəlib qocadan hardan gəlm əsini soruşdu. Q oca səfeh, ağılsız idi. Cavab verdi ki, n ə işin var? D əli M ehtər dedi: - M ənim ağam tacirdi. M al gətirm işik, yolun o biri üzünə düşürm ü- şük. M əni şəhərə m əzəndəni öyrənm əyə göndərib ki, görək m allarım ız bu şəhərdə satılacaq, ya yox. Satılm ayacaqsa, bir özgə şohorə gcdok. Qoca dedi: - Ay kişi, yolum dan çəkil, m ənə şahnam ə oxuma, ağanın da atabaatası gorbagor olsun, sənin də! M ən pam bığım ı aparıb satm aq is- təyirəm , dağın o tərəfın ə də gedəsi deyiləm . Dəli M ehtər çox dedi, qoca az eşitdi. Axır qozəblonib atın bclin- d ən əlini uzadıb qocanın boğazından tutdu, onu Qıratın üzəngisino torof çəkdi. Qocanın ayaqları yerdən üzüldü. Dəli M ehtor qocanı süriiyo- sürüyə Koroğlunun yanına apardı. Dəli M ehtər gördü ki, qocanın nofosi xırıldayıb kəsilir. Əlini onun boğazından çokib saqqalından yapışdı. Koroğlu asta-asta gəlib təpənin üstündə dayanmışdı. Koroğlu uzaqdan gördü ki, Dəli M ehtər əlində bir şey sallayıb golir. Qocanın şolosindoki pam bıqlar tökülüb onun üz-gözünü düm ağ clomişdi. Ko- roğ lu uzaqdan elə bildi ki, D əli M ehtər özü ilə kəfono bükiilmiiş ölii gətirir. Giziroğlunu səsləyib dedi: - Görürson D əli M ehtəri!? D em işəm bir diribaş adam goti, axmaq m ənim üçün ölü gətirir. B ax odu kəfəni do görünür. Dəli M ehtər yaxınlaşdıqda Koroğlu dedi: - Ay it balası, diri adam tapa bilm ədin ki, qəbiristandan ölü goti- rirsən? Deli M ehtər dedi: - Ağa, ölü deyil, diridi! Koroğlu dedi: - Eylə ki, sən yapışm ısan, onun m in canı da olsa, diri qalmaz. D ə li M e h tə r ded i: - A ğ a , b o ğ a z ın d a n y a p ış m a m ış a m , s a q q a lın d a n tu tm u şa m . S o n ra q o c a n ı y e r ə q o y d u . K o r o ğ lu g ö r d ü q o c a ö lü b , D ə li M e h tə rə dcdi: - V ə lə d ü z n a , s ə n ə d e m ə d im m i ö lü b d ü ? M e h tə r dedi: - A ğ a, o ö lm ə y ib , ö z ü n ü ö lü lü y ə v u ru b . İ c a z ə v e r, m ə n o n u dirildim . D ə li M e h tə r q o c a n ın q o lu n d a n tu tu b o v u ş d u rd u . Q o c a g ö zlərin i aç ıb D ə li M e h tə ri g ö r ə n k im i q o r x u d a n y e n ə g ö z lə rin i y u m d u . K o ro ğ lu D ə li M e h tə r ə ded i: - Ç ə k il q ıra ğ a , s ə n d ə n q o rx u b d u . K o ro ğ lu q o c a n ın b u m u n a p a l ç ıq tu td u . Q o c a ö z ü n ə g ə lib g ö zlərin i açdı. K o ro ğ lu q o c a d a n so ru şd u : - T o q a tlısa n ? Q oca: - B ə li, - d e y ə c a v a b v e rd i. K o ro ğ lu dedi: - Q o c a , T o q a t ş ə h ə r in d ə t i c a r ə t m a lla rın ın q iy m ə - tin d ə n m ə n i a g a h elə. Q o c a ded ı: - A y ağ a , n ə d ey im . B u n d a n ə v v ə l ç ö r ə k b i r a b b a s ı id i, in d i iki a b - b a s ıd ı, a rp a ü ç şahı id i, in d i is ə a ltı ş a h ıd ı. K o ro ğ lu g ö rd ü q o c a s ə fe h d i, a ğ z ın a g ə l ə n i d a n ış ır , d e d i: - A y q o c a , ş ə h ə r ə q ə r ib ə b i r x ə b ə r y a y ılıb . D e y ir lə r p a ş a dö rd a d a m a s a c a q d ı. Q o c a d e d i: - H ə. K o ro ğ lu so ru şd u : - B u d ö r d a d a m k im lə r d i? Q o c a d e d i: - Y o lk ə s ə n K o ro ğ lu n u ta n ıy ır s a n m ı? Koroğlu dedi: - B ə li. Q o c a d e d i: - Koroğlunun dörd dəlisidi. K o ro ğ lu o n la rın a d la rım s o ru ş d u q d a q o c a D ə m irç io ğ lu , G ü y ü m - ç ü o ğ lu , B ə lli Ə h m ə d , b ir d ə E y v a z B a lm ın a d ın ı ç ə k d i. Koroğlu soruşdu: - Onları öldürüblər, yoxsa, hələ diridirlər? Qoca dedi: - Onlar xeyli vaxtdı dustaqdılar. Paşa bütün k əndlərə x əb ə r gön- derib ki, cəmi kandlorin ohalisi bu gün şəhore golsin, onun hüzurunda şadyanahq eləsinlər. Sonra dəliləri öldürəcəklər. Sonra qoca dedi: - M ən də bu pam bığı aparıb k ənddə satıb qayıdacağam , Eyvazın ürəyinin başından bir x ən c ər də m ən vuracağam . Qocanın bu sözü ox kim i K oroğlunun bağrını deşdi. K oroğlu Dəli M ehtərə tapşırdı ki, bu axm ağı rahatlasın. Dəli M ehtər qocaya dedi: - Dur get, ağa səni azad etdi. Qoca ayağa qalxıb bir neçə addım getm işdi ki, D əli M ehtər ayağını ç ə k ə -ç ə k ə arxadan gəlib şeşpərlə onun başından elə vurdu ki, qocanın başı xaş-xaş toxumu kimi yerə dağıldı. Koroğlu Dəli M ehtərə tapşırdı ki, ağıllı-başlı adam tapıb gətirsin. Dəli M ehtər dedi: - Ağa, bəlkə, qala qapısındakı qoşun adam larm dan birini tutub g ə- tirim . Koroğlu dedi: - V ələdüzna, zarafat vaxtı deyil, get b ir dilbilən adam tap gəti, v ə- ziyyəti öyrənək. Dəli M ehtər Qıratı minib qalaya tə r ə f sürdü. Yolda bir huşlu-başlı əkinçi ilə, bir cavan oğlanla rastlaşdı. O ğlan bel əlin d ə ycr suvarm aq- la məşğul idi. D əli M ehtər Allah qüvvət versin - dedi. Oğlan: - Xoş gəlm ison, - deyə, cavab verdi. Dəli M ehtər dedi: - Cavan, m ənim ağam sövdəgordi, karvanım ız təpənin o biri tərə - fın ə düşüb. Ağam məni yolladı ki, şəhərdə malların qiymətini öyrənəm. Oğlan beli yerə vurub D əli M ehtərin qabağına düşdü. Dəli M ehtər oğlanı ayaqyahn görəndə üıəyi yandı, onu Qıratm tərk in ə götürdü. Cavan əkinçi çox zirək, başa düşən adam idi. T əpo- nin başm a çatdıqda oğlan gördü bunlar karvana oxşam ırlar. D ərhal işin n ə yerde olduğunu anlayıb D əli M ehtərden ağasını soruşdu. Dəli M eh tər barmağı ilə K oroğlunu göstərdi. Oğlan Koroğlunu başdan- ayağa süzüb gördü ki, başı günbəzə bənzəyir, bığları qulaqlarının dalm a çatır, saqqalı isə göbəyinə q əd ə r uzanıb. C avan oğlan gördü ki, bu adamın m inarəyə b ən z ər gövdəsində pəhləvanlığın bütün nişanə- ləri vardır. Oğlan ö z-özünə dedi: “Y əqin bu K oroğlu özüdü” . Oğlan Yüklə 25,06 Kb. Dostları ilə paylaş:
|