Q t I s a d I İ s L a h a t L a r
Yüklə 257,71 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yeni artım yanaşmasına keçid: səmərəli kommunikasiya
- STRATEJİ BAXIŞ
6 strateji seçim – məhsuldarlıq əsaslı artım yanaşmasının qurulmasıdır. Bunun üçün yüksək keyfiyyətli institusional mühit, əlçatan maliyyələşmə mənbələri, biznesin düzgün seqmentasiyası və ixtisaslaşması və ən başlıcası, intensiv şəkildə yüksəkixtisaslı insan kapitalının hazırlanması tələb olunur. Biznes
mühitinin yaxşılaşdırılması. Biznesin dövlət
tənzimləmə mexanizmlərinin effektivliyinin artırılması, vergi-gömrük idarəetməsinin keyfiyyətinin daha
da yüksəldilməsi, bazara daxilolma məhdudiyyətlərinin minimuma endirilməsi, eyni zamanda, azad rəqabət mühitinin təmin edilməsi biznes mühitinin yaxşılaşdırılmasına imkan verəcəkdir. Bununla yanaşı, dövlət sektorunun kommersiya fəaliyyətini (sənaye, nəqliyyat, rabitə, maliyyə xidmətləri və s.) məhdudlaşdırmaqla özəl təşəbbüskarlıq üçün imkanları genişləndirmək mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Yeni artım yanaşmasının maliyyələşmə mənbələrinin genişləndirilməsi islahatların gündəliyində duran mühüm məsələlərdəndir. İlk növbədə, dövlət və özəl maliyyələşmə mənbələrinin imkanlarının dəqiqləşdirilməsinə, xarici investisiya qoyuluşlarının ciddi şəkildə təşviq edilməsinə ehtiyac vardır. Dövlət maliyyələşdirməsi. İlk növbədə prioritet inkişaf sektorlarının müəyyənləşdirilməsi lazımdır. Bundan sonra, həmin sahələrə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu və digər maliyyə mənbələrinin vəsaitləri hesabına sahəvi kreditləşməni reallaşdırmaq mümkündür. Özəl yığımların investisiyaya yönəldilməsi. Biznes mühitinin yaxşılaşdırılması biznes və ev təsərrüfatlarının yığımlarının investisiya şəklində iqtisadiyyatın inkişafına yönəldilməsinə imkan verə bilər. Xarici maliyyələşmə mənbələrinin genişləndirilməsi. Ölkədə məhkəmə- hüquq islahatlarının sürətləndirilməsi, qanunun aliliyinin təmin edilməsi xarici investorların biznes təşəbbüslərinin genişlənməsinə təkan verə bilər. Bu islahatların aparılması ilə yanaşı, xaricdə intensiv şəkildə investisiya yarmarkalarının keçirilməsi, prioritet sektorlara investisiya qoyuluşlarında müəyyən imtiyazların verilməsi (daxili investorlarla eyni şərtlərlə) yeni artım yanaşmasının xarici mənbələr hesabına maliyyələşdirilməsini asanlaşdıra bilər. Yeni artım yanaşmasının effektivliyinin təmin edilməsi üçün iqtisadi siyasətin və iqtisadi siyasət quruculuğu prosesinin və icrası mexanizmlərinin daha
da təkmilləşdirilməsinə və müasirləşdirilməsinə ehtiyac vardır.
Bunun üçün aşağıdakı islahatlar tələb olunur:
Fiskal siyasətin səmərəliliyinin yüksəldilməsi. Yeni iqtisadi yanaşmada fiskal siyasətin dominantlığını azaltmaqla ötürücülüyün yüksəldilməsi mühüm
istiqamətlərdən biridir. Region ölkələri və əsas ticarət tərəfdaşları ilə müqayisədə rəqabətqabiliyyətli qeyri-neft sektorunun şaxələndirilməsi büdcənin vergitutma bazasının da
genişləndirilməsini dəstəkləyə bilər. Bu istiqamətdə təxirə salınmadan optimal və rəqabətqabiliyyətli biznes və investisiya imkanlarının genişlənməsinə imkan verən çərçivənin qurulması məsələsinə baxıla bilər. Digər tərəfdən, fiskal idarəetmənin texnokratik çərçivəsinin təkmilləşdirilməsi baxımından kontr–tsiklik fiskal qaydaların tətbiqi, şəffaflıq və hesabatlılığın, dövlət investisiyalarının idarə
edilməsinin keyfiyyətinin daha da yüksəldilməsi əsas prioritetlərdəndir. Pul-məzənnə siyasətinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi. Bu istiqamətdə ən mühüm çağırış pul siyasətinin iqtisadiyyata ötürücülüyünün yüksəldilməsidir. Yüksək ötürücülüyün təmin edilməsi istiqamətində banklararası pul bazarının qurulması, pul siyasətinə etimadın yüksəldilməsi ilə dollarlaşmanın azaldılması, iqtisadi gözləntiləri adekvat idarəetmə çərçivəsinin qurulması, maliyyə sabitliyi siyasəti ilə koordinasiyanın daha da gücləndirilməsi tələb edilir. Proqnozlaşdırıla bilən iqtisadi siyasət modeli. İqtisadi siyasətin iqtisadi agentlər tərəfindən proqnozlaşdırıla
7 bilməsi adekvat gözləntilərin formalaşmasına və bu əsasda rasional qərarların qəbul edilməsinə imkan verir. Bunun üçün iqtisadi siyasət orqanlarının gözləntilərin formalaşdırılması mexanizmlərini təkmilləşdirmək, ictimaiyyətə ötürülən informasiya və təhlillərin təsirini əvvəlcədən nəzərə almaq, hökumət daxilində ictimaiyyətlə əlaqələrə koordinasiya olunmuş qaydada və yüksək diqqətlə yanaşılmasını təmin etmək lazımdır. Şəffaflıq və hesabatlılığın ən yüksək səviyyədə qurulması, bizneslə səmimi əməkdaşlıq münasibətlərinin möhkəmləndirilməsi iqtisadi siyasətin və islahatların effektivliyini yüksəldəcəkdir. Yüksək
səviyyəli koordinasiyanın təmin edilməsi. Makroiqtisadi, struktur siyasətinin formalaşdırılması və icrası zamanı qurumlar arasında koordinasiya institutunun möhkəmləndirilməsinə, effektivliyin daha da yüksəldilməsinə ehtiyac vardır. Bu istiqamətdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 15 iyul 2016-cı il tarixli Fərmanı ilə Maliyyə Sabitliyi Şurası yaradılmışdır. Şuranın fəaliyyətinin daha da genişləndirilməsi iqtisadi siyasətin səmərəliliyinin yüksəldilməsinə imkan verəcəkdir.
Mürəkkəb iqtisadi şəraitdə və iqtisadi islahatların reallaşdırılması prosesində ən arzuolunmaz vəziyyətlərdən biri də iqtisadi agentlərdə (investor və istehlakçılar) qeyri- adekvat gözləntilərin olması və bunun da təsiri altında qeyri-rasional iqtisadi qərarların verilməsidir. Neftin qiymətlərində kəskin ucuzlaşma, eyni
zamanda, Azərbaycan Respublikasının əsas ticarət tərəfdaşı olan ölkələrdə ciddi iqtisadi və maliyyə böhranlarının baş verməsi ölkədə iqtisadi agentlər arasında psixoloji gərginliyə səbəb olmuşdur. Psixoloji gərginliyin yüksəlməsinin səbəblərindən biri və bəlkə də ən əsası, makroiqtisadi siyasətin kommunikasiyasında, eləcə
də adekvat
gözləntilərin formalaşdırılması mexanizmlərində mövcud olan çatışmazlıqlardır. Siyasət orqanlarından iqtisadi agentlərə adekvat informasiya axınının olmadığı mühitdə informasiya boşluğu yaranır və bu da möhtəkirlərin vəziyyətdən öz maraqları çərçivəsində istifadə etməsinə, spekulyasiyaları artırmaqla gəlirlərini maksimallaşdırmasına imkan verir. Nəticədə, həm biznes, həm də ev təsərrüfatları spekulyasiyalar nəticəsində üzləşdikləri zərərin məsuliyyətini möhtəkirlərdən daha çox iqtisadi siyasət orqanları üzərinə qoyur, həmin qurumlara olan etimad azalır. Lakin diqqətdə saxlamaq lazımdır ki, müasir iqtisadi münasibətlərdə ən mühüm dəyərlərdən biri yüksək etimaddır. Məhz yüksək etimad gələcək uğurlu iqtisadi islahatlar üçün ən mühüm şərt hesab edilir. STRATEJİ BAXIŞ 2020-ci ilədək strateji baxış Milli iqtisadiyyat üzrə 2020-ci ilədək strateji baxış Azərbaycan iqtisadiyyatının əvvəlcə xarici şokların mənfi təsiri nəticəsində yaranmış vəziyyətdən çıxmaq üçün qısamüddətli dönəmdə sabitləşdirilməsinə, ortamüddətli dönəmdə şaxələnmə və yeni hərəkətverici qüvvələr hesabına inkişaf xəttinin bərpa edilməsinə, dövrün sonunda isə dünya iqtisadiyyatına daha çox inteqrasiya etməklə rəqabət qabiliyyətinin artırılmasına nail olmaqdır. 2020-ci ilədək strateji baxış 2025-ci il və ondan sonrakı dövr üçün qurulacaq iqtisadiyyatın təməllərinin inkişafına xidmət edəcəkdir. Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyində, həmçinin nəqliyyat– logistika dəhlizlərinin inkişafında mühüm rolu qorunmaqla yanaşı, həm də iqtisadiyyatının Strateji Yol Xəritəsində nəzərdə tutulan istiqamətlərdə irəliləməsi təmin olunacaqdır. İqtisadiyyatın şaxələndirilməsində və ixtisaslaşmanın artırılmasında əsas məqsəd, qeyri–neft sektorunda daha çox dəyərin yaradılması əsasında gəlirlərin məbləğinin artırılması və ədalətli bölgüsünün aparılmasıdır. Son 10 il ərzində neftdən əldə edilmiş gəlirlər əhalinin məşğulluq səviyyəsini artırıb.
Yüklə 257,71 Kb. Dostları ilə paylaş:
|