QəZƏNFƏr paşayev
Yüklə 1,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
43 ziyalılar sanki kölgədə qalırdı”. Hüseyn Kürdoğlu isə keçən əsrin 50-ci illərindən başlayaraq görkəmli ziyalılarımıza şeirlər ithaf etmiş və sonralar həmin şeirləri toplayaraq “Ziyalımız-ziyamız” adı altında kitab çap etdirmişdir. Hər şeydən əvvəl, onu deyim ki, “Ziyalımız- -zi-ya-mız” şeirlər toplusu görkəmli şəxsiyyətlər haq---qında şairin qəlbində boy atan qürur nəğmələridir. Şairin şəxsiyyətinə və əvəzsiz əməllərinə pə-rəstiş etdiyi sənət bahadırları isə bunlardır: müasirlərindən Həmid Araslı, Mir Cəlal, Əli Sultanlı, Məmmədcəfər Cəfərov, Həsən Əliyev, Ziya Bünyadov, Bəkir Nəbiyev, Yaşar Qarayev, Tofiq Hacıyev, Azadə Rüstəmova, İhsan Doğramacı, Cavad Heyət, Rüstəm Əliyev, yazıçı və şairlərdən Səməd Vurğun, Şəhriyar, Mikayıl Müşfiq, Süleyman Rəhimov, Rəsul Rza, Osman Sarıvəlli, İlyas Əfəndiyev, Bayram Bayramov, Qasım Qasımzadə, Hüseyn Arif, Məmməd Araz, Nəriman Həsənzadə, Hökumə Bülluri, Söhrab Tahir və başqaları. Şair hər bir şəxsiyyətin 44 özünəməxsus xüsusiyyətlərini elə yaratmışdır ki, oxuyanda heyran olursan. S.Vurğu-nun 90 illiyinə həsr etdiyi “Yenə sən” şeirində şairin yenilməz obrazını yaratdığı kimi: Zaman səni bulandıra bilmədi, Büllur qaya bulağısan yenə sən. Boz təpələr vüqarına ah çəkir, Şerimizin Şahdağısan yenə sən. Bu misraları oxuyandan sonra bir daha dərk etdim ki, şeir daha çox əzəmətli poetik obrazın hesabına yadda qalır. Əziz müəllimi professor Əli Sultanlının xatirəsinə həsr etdiyi “Məğrur baxışlar” şeirində də eyni mənzərənin şahidi oluruq: Ölçüyə gəlməzdi vüqarı dağla, Qəlbində coşardı sanki bir dəniz. O məğrur gözlərdə yanan çıraqla Neçə dahiləri tanımışıq biz. Nə gizlədim, xalqın iftixarı olan, çoxunu şəxsən tanıdığım dahi və görkəmli şəxsiyyətlərə ithafları oxuduqca qürur hissi keçirdim və şairi 45 xoş duyğularla yad etdim. Hüseyn Kürdoğlu qorxmaz şair idi. Şairin Güney Azərbaycanla bağlı ümumxalq dərdini ifadə edən çox sayda şeirləri vardır. Onun poeziyasında güneyli-guzeyli Azərbaycan bütövləşir. Könlümdən Təbriz keçir, Neçə təpə-düz keçir. Xəyalım yaz mehitək Arazdan səssiz keçir. *** Qalaq vursaq aya-günə dəyərdi, Dağ olsaydıq belimizi əyərdi. Necə dözdük bilməm Araz dərdinə, Həsrətimiz körpülərdə göyərdi. Sovet dönəmində belə şeyləri yazmaq çox təhlükəli idi. Bu, şairdən böyük cəsarət və hünər tələb edirdi. İnanmaq olmur ki, şairin “Dördtelli durnam” (Bakı, Gənclik, 1979, s. 65 və 72) kitabında bu bayatı və dördlük yer alıb. Buna görə əsərin müəllifini minnətdarlıqla yad etməyi vicdan borcu hesab edir və deyirəm: Şükürlər olsun ki, 46 indiki gənclərimiz sovet quruluşunun amansızlığını, qəddarlığını görmədilər. Professor Yavuz Axundlu “Xatirələr işığında ömür keçdi, gün keçdi” kitabında (Bakı, “Adiloğlu” nəşriyyatı, 2014) yazır ki, “dayım bir lətifə danışdığına görə 7 il həbs cəzası aldı... Qonşumuz qoca bir kişi yuxuda üzüb Araz çayını keçdiyinə görə qocanı həbs edib güllələdilər”. Sistemin qəddarlığından qorxmayan şair dostum Hüseyn Kürdoğlu və kitabın redaktoru eloğlum Musa Ələkbərli, hər şeydən əvvəl, cəsarətlərinə görə minnətdarlığa layiqdirlər. Bəzən unuduruq ki, unudulmaqda olanları xatırlamaq və yadda saxlamaq cəhdi əxlaqi keyfiyyətdir. Nə yaxşı ki, Hüseyn Kürdoğlu kimi şairlərimizin poetik nümunələri yaddaşa qayıdışa, vətənpərvərlik hisslərinin güclənməsinə kömək edir. Hüseyn Kürdoğlu olduğu kimi görünən, göründüyü kimi olan gözəl şair, halal adam idi. Şairin iki-cə misrası hər şeyi deyir: Ölərəm, mən sənə haram qatmaram, 47 Ömrümün mayası halal çörəyim. Onun halallığına, səmimiyyətinə inanmamaq ol-mur. Çağdaşımız olduğundan hamı yaxşı bilir ki, Kürdoğlu, könlü-gözü tox, təmtəraqsız, iddiasız hə-yat sürməyi bacaran qürurlu, ləyaqətli insan idi. Aşıq Şəmşir təsadüfi demirdi: “Görmədim nəfsinin nökəri səni”. Şairin həyatda qazancı ədəbi ictimaiyyətin hörmət və ehtiramı, itkisi isə nəfsinin çəkib aparmaq istədiyi arzuları, istəkləri olub. Şairin poetik dünyasının fərqinə vararkən bir daha dərk etdim ki, şairin hər sözü, hər misrası ürəklərə od salmırsa, könüllərdə məskən salmırsa, o, şair deyil. Deyirlər Tanrı peyğəmbərləri vəhylə, əsl şairləri ilhamla şərəfləndirir. Sevimli və unudulmaz şairimiz Müşfiq demişkən: “Şairə ilhamdan mayə gərəkdir” ki, o da Kürdoğluda var idi. Hə-lə biz onun fitri istedadını demirik. Kürdoğlunun poeziyası yayın cırhacır vaxtı içi-lən, cana məlhəm olan bulaq suyu kimidir: Anasız böyüyən körpə qız kimi, Neçin yad olmusan naza, bənövşə. 48 və ya: Kimdən gileylisən, ey dəli könül, İndi heç qardaş da qardaşa baxmaz. və ya: Divanədən betər divanə mənəm, Görəndə yan gəzir divanə məndən. Şairin “Şairlər” adlı şeirində də eyni mənzərənin şahidi oluruq. Şeirdəki axıcılıq, məna dərinliyi adamı heyran edir: Məhəbbətdir bu dünyanın çırağı, Məhəbbətə pərvanədir şairlər. Məcnun ərəb səhrasında tək deyil, Leyli deyə divanədir şairlər. Bir-iki şeirlə Yazıçılar Birliyinə üzv olan görmüşük. Ədası yerə-göyə sığmayan belə “şairlər” gəlib gediblər. İzləri də qalmayıb. Lakin Hüseyn Kürdoğlunun hər birində bir dünya fikir olan, kiçik həcmli, dərin mənalı ikicə şeiri – “Həyat ağacı” və “Gəlib-getmişəm” kifayətdir ki, o, ədəbiyyat tarixinə düşsün. Şairin gücü, qüdrəti, əzəməti, möcüzəsi, həyata baxışı, zaman, insan Yüklə 1,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|