Yazıçı jurnalist Xəqani Rzaquliyev və Rəhman Quluzadənin bu kitabı
Yüklə 0,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QAZANÇI UĞRUNDA BĠR PAYIZ DÖYÜġÜ
- (türk folkloru) Hamını xəbərdar edən adam
- Günahsız Ģəhid
- Taleyi bilinməyən körpə
- Özünü tank altına atan ilk əsgər
46
Əli qurbanov bir dəfə qızının onu bu yoldan çəkindirmək üçün suala belə cavab vermişdi: “Qızım, Vətən təhlükədə olanda kişinin öz əcəli ilə ölməsi qəbahətdir”. Artilleriya komandiri Elburus deyərdi: “Görəsən Qarabağda Əli kimi igid varmı?”
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı rəhmətlik Şirin Mirzəyev onun haqqında dəfələrlə söyləmişdi: “Əli kimi 10 əsgərim olsa mən bütün Qarabağı azad edərəm”. Onun hər anı qorxulu, hər dəqiqəsi ölümlə üzbəüz, səksəkəli kəşfiyyatçı həyatı Manikli, Xatınbəyli, Orta güney, Baş Güney, Canyataq, Gülyataq, Çıldıran, Sırxavənd, Drmbon, Mehmana və s. yaşayış məntəqələrində düşmən mövqelərinin öyrənilməsi üçün dəfələrlə ölümlə üzləşmişdi. Hər dəfə həm özünü, həm də döyüş yoldaşlarını xilas etmişdi. Əli döyüş dostlarının sevimlisi idi. Komandiri İ.Həsənov deyirdi: “Əli anadan döyüşçü doğulmuşdu. O, əsl kəşfiyyatçı idi. Minanın da, düşmənin də yerini sanki hiss eləyirdi”. Növbəti kəşfiyyat reydindən qardaşı Məhərrəmlə geri dönəndə düşmən minasına toxunur. Minaaxtaranların bir sözü var: “Sapyor bir dəfə səhv eləyir”. Bu sanki Əlinin də bircə səhvi idi. Əli kimi əfsanəvi döyüşçünun ölümü bütün cəbhə üçün ağır itgi idi. Yadımdadır ki, çoxları bu xəbərə inanmırdı. İnanmırdılar ki, Əli kimi bir qəhrəman həlak ola bilər. Kəşfiyyata yola düşəndə döyüş dostlarına son sözünü demiş, yadigar da bağışlamışdı. Sanki bu gedişinin sonuncu olduğunu bilə-bilə getmişdi. Getmişdi ki, təki Vətən yaşasın. Vətən tarixi şəhid Əli Qurbanovun əbədiyyət əfsanəsini özüylə birgə yaşatmağa borcludur. Ağdamın Şəhidlər xiyabanında dəfn edilib.
Zülfüqar Baxşalı oğlu Qafarov 1959-cu ildə anadan olub. Ağdam rayonunun Qalayşılar kəndinə köçmüşdü. Doğma Xatınbəyli kəndinin işğalından sonra Orduya yazılmışdı. N nömrəli hissədə taqım komandirinin müavini idi. Döyüş xəttində döyüş minalarının təmizlənməsində mahir minaaxtaran kimi tanınmışdı. O dəfələrlə döyüş ərəfəsində müxtəlif xətləri minalardan təmişləyərək ordumuza yol açmış və əməliyyatın baş tutması üçün həyatını təhlükəyə atmışdı. 1992-ci ilin 31 sentyabrında Qazançı kəndi uğrunda gedən döyüşlərdə düşmən gülləsi Qafarov Zülfüqarı əbədi susdurdu. Üç körpəsi qaldı. Onun əvəzsiz xidmətləri və şücaəti isə döyüş yoldaşları üçün əbədi bir xatirəyə çevrildi.
47
Tarixən Orta Güney də dörd dəfə yandırılıb. Qədimdən bu kənddə kolanılar yaşayırlar. Orta Güney Ağdərə rayonundan 22 km qərbdə Ağdərə- Xankənd yolunun üstündə yerləşən ikinci azərbaycanlı kəndidir. Bu yolun bağlanmasında kənd əgalisinin xüsusi əməyim olub. Erməni separatçılarına qarşı İsacan Aslanovun başçılığı ilə aparılan mübarizəyə görə kənd dəfələrlə rus ordusu tərəfindən mühasirəyə alınıb və nəzarətdə saxlanılıb. 165 nəfər əhalidən və 33 evdən ibarət idi. Altı nəfər şəhid olmuş, altı nəfər müxtəlif dərəcədə yaralanmışlar. Bir nəfər ən yüksək ada Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına təqdim edilib, lakin bu vaxtadək təqdimat nəzərə alınmayıb. Martin qapısını odlayammadım, Patronlarım töküldü, toplayammadım. O yara məktub yazdım yollayammadım, Vurmayın, arkadaşlar, mən yaralıyam... (türk folkloru) Hamını xəbərdar edən adam Aslanov Məstəli Rəşid oğlu 1932-ci ildə anadan olub. Hadisələrin kəskinləşdiyi dövrdə Orta Güney özünü müdafiə alayının silahlandırılmasında xüsusi xidmətləri var. 12 mart 1992-ci il erməni hərbi qüvvələrinin kolanı kəndlərinə hücumunu qonşu Baş Güneyə, Xatınbəyli kəndlərinə xəbər verir. Sırxavənd kəndinə doğru irəliləyən NİVA maşını düşmənlərin diqqətindən yayınmamışdı. Maşın yolu quldurlar tərəfindən mühasirəyə alınır və yaxınlaşan maşın müxtəlif istiqamətlərdən atəşə tutulur. Aldığı güllə yarasından elə oradaca Aslanov Məstəli Rəşid oğlu həlak olur. Onun xəbərdarlığı ilə kəndlərin müdafiə dəstələri öz yerlərini tutur və düşmənə layiqli cavab verirlər. Ağdam Şəhidlər xiyabanında dəfn edilib.
Köçəriyeva Ofelya Məstəli qızı 29 iyun 1962-ci ildə anadan olub. Xatınbəyli kənd orta məktəbini bitirmişdi. Orta Güney kəndində gündəlik tələbat malları mağazasında satıcı işləyirdi. 12 mart 1992-ci il düşmənin irimiqyaslı hücumu zamanı atasının maşınında gülləbaran edilərək həlak olub. Dörd uşaq anası idi. Ağdam rayonu Uzundərə şəhidlər xiyabanında dəfn edilib.
48
Köçəriyev Cahid Zahid oölu 1991-ci ildə anadan olub. 12 mart 1992-ci il ermənilərin Orta Güney üzərinə irimiqyaslı hücumu zamanı həlak olmuş körpənin ana və babasının meyitləri alınsa da ondan bir xəbər belə alınmamışdır.
Ziyadxan İslam oğlu Aslanov 1971-ci ildə anadan oub. Doğma Orta Güney kəndinin müdafiəsində ən fəal iştirakçılardan biri idi. 1991-92-ci illərdə Qazançı, Canyataq əməliyyatlarında və bir sıra təxribat xarakterli əməliyyatlarda iştirak etmişdi. Yaşının az olmasıyla bağlı onu qabağa buraxmayanda küsərdi. Orta Güneyin işğalından sonra bir gün də silahını yerə qoymayan Ziyadxan II Gəncə batalyonlarından birinin tərkibinə daxil olur. Dayılarının, əmisinin qanını almağa və doğma kəndi azad etməyə and içir. Marquşevandan başlanan döyüş yolu Talış, Marağa, Madagiz, Həsənağa, Levanarx və sair yaşayış məntəqələrinin azad edilməsindən keçir. Bu döyüşlər Milli Ordunun qələbə çaldığı ən qanlı döyüşlər olmuşdur. Ağdərə istiqamətində ağır döyüşlər aparan ordunun ön sıralarında Z.Aslanovun öz yeri vardı. 3 iyul 1992-ci il bu istiqamətdə irəliləyən piyada qoşun hissələrimizə qarşı qəfil peyda olmuş tank aman vermirdi. Artıq tank postdakı canlı qüvvəni tırtılları altına almış onlarla əsgəri məhv etmiş, bir təcili yardım maşınını yaralılarla birgə tadpamış və başqa bir maşını vurub sıradan çıxarmışdı. Ön dəstədə vahimə yarandığı vaxtda Ziyadxan tanka F-1 qumbarası atır, lakin partlayış tanka zərər yetirmir. Elə o an Ziyadxan minanı götürüb tanka doğru gedir və özünü tırtıllar altına atır. Döyüş yoldaşı Akif: “ Ziyadxan heç nədən qorxmurdu. Həmişə öndə olardı. Tank üstümüzə gələndə də, öndə idi. Amma qaça bilərdi. Əvvəl tanka qumbara tulladı, sonra özü tankın altına atıldı. Bu hamının gözü qarşısında baş verdi. Heyrətdən hamımız donmuşduq. Belə oğula mütləq qəhrəman adı verilməliydi. Öz həyatı ilə bütün bir ordunun həyatını xilas etmişdi”. Rota komandiriAydın Məmmədov: “Ziyadxan çox qorxmaz idi. İkikm- lik məsafədən 4 yaralı və 2 meyid çıxarıb gətirmişdi. Sonrakı gün isə özünü tankın altına tulladı. Hamı bu hadisədən sarsıldı. Hər şey bircə anın içində oldu”. Z.Aslanovun bu qəhrəmanalığı Azərbaycan hərb tarixində özünü tankın tırtılları altına atmış ilk əsgər qəhrəmanlığı idi. Həmin tank indi də yanmış şəkildə Ağdərə-Tərtər yolunun sol kənarında qalmaqdadır. Əfsuslar olsun ki, dəfələrlə müraciətlərə, “Ağdərədən gələn var” kitabında, “Azərbaycan”, “Bərdə”, “R.S” və s. qəzetlərdə gedən yazılara baxmayaraq bu fakt kimsəni maraqlandırmayıb. Onun sənədləri MN-də iki dəfə itirilib, həmin tank özgələrinin adına çıxarılıb. Halbuki Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|