Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта
-jadval. Foydalilik koeffitsiyentlar tizimi
Yüklə 1,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 19-jadval.
Foydalilik koeffitsiyentlar tizimi № Ko‘rsatkichlar Hisoblash tartibi Izoh 1 2 3 4 1. Aktivlarning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan foyda (K fa ) А BF К fa = BF–balansdagi foyda А -balans aktivining o‘rtacha qoldig‘i А NBMD BF К chfa − = NBMD - nobarqaror manbalar evaziga olingan daromad 2. Aktivlarning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan chegirilgan foyda (K chfa ) Bu koeffitsiyentning K fa dan farqi shundaki, bu yerda bank foydasi nobarqaror manbalar evaziga erishilgan daromadlilik darajasi bank reytingini yuqoriga ko‘tarmaydi. 3. Aktivlarning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan sof foyda (K sf ) А SF К sf = SF sof foyda А NBMD SF К chsf − = 4. Aktivlarni bir so‘miga to‘g‘ri kelgan chegirilgan sof foyda (K chsf ) Sof foyda asosida koeffitsiyentlarni hisoblashda Jahon banki mutaxassislari tomonidan tavsiya etilgan normativlardan foydalanish mumkin. Xususan, K sf ning normativ darajasi 1,15 dan 0,35 foizgacha, K chsf ning darajasi esa 1,0 foizdan 0,6 foizgacha tebranishi mumkin. 5. Aktivlarning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan А TS BF К stf + = TS- to‘langan va bank operatsiyalari 144 xarajatlariga qo‘shilgan soliq (soliq to‘langungacha) foyda (K stf ) Bu ko‘rsatkich O‘zbekiston bank tizimi amaliyotida hisoblanadi. А TS SF К stsf + = Bu ko‘rsatkich jahon standarti hisob tizimida keng qo‘llaniladi. 6. Aktivlarning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan (soliq to‘langungacha) sof foyda (K stsf ) K fa va K stf hamda K chfa va K stsf lar o‘rtasida tafovut qanchalik katta bo‘lsa, shunchalik foydani boshqarish yomonlashadi. 7. O‘z kapitalning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan foyda (K o‘kf ) K O BF К kf o ' ' = K O ' – bankning o‘z kapitalining o‘rtacha qiymati 8. Ustav fondining bir so‘miga to‘g‘ri kelgan balansdagi foyda (K uff ) UF BF К uff = UF – ustav fondi- ning o‘rtacha qiymati 9. Ustav fondining bir so‘miga to‘g‘ri kelgan chegirilgan foyda (K ufchf ) UF NBMD BF К ufchf − = UF TKS BF К stbf + = TQS - bank mah- suloti tannarxiga qo‘shiladigan soliq 10. Ustav fondining bir so‘miga to‘g‘ri kelgan (soliq to‘langungacha) foyda (K stbf ) Bu ko‘rsatkichlar O‘zbekiston bank tizimi amaliyotida qo‘llaniladi 11. O‘z kapitalning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan sof foyda (K o‘ksf ) UK SF К ksf o = ' 12. Aksioner kapitalning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan chegirilgan foyda (K akf ) АК SF К akf = АК – aksioner kapitalning o‘rtacha miqdori 13. Aksioner kapitalning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan chegirilgan sof foyda (K akchf ) АК NBMD SF К akchf − = K o‘nsf ning normativ darajasi 10 foizdan 20 foiz- gacha bo‘ladi АК TS SF К ctcf + = K stsf ning norma-tiv darajasi esa 15 foiz bo‘ladi 14. Aksioner kapitalning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan (soliq to‘langungacha) foyda (K stsf ) Bu ko‘rsatkichlar jahon standarti hisob tizimida qo‘llaniladi. 15. Bitta xodimga to‘g‘ri kelgan foyda (K bxf ) BX BF К bxf = − BX bank xodimlarining 145 o‘rtacha soni Bu ko‘rsatkich O‘zbekiston bank tizimi amaliyotida qo‘llaniladi 16. Bitta xodimga to‘g‘ri kelgan sof foyda (K bxsf ) BX SF К bxsf = Bu ko‘rsatkich jahon standarti hisob tizimida qo‘llaniladi Bankning daromadlilik darajasini tavsiflovchi ko‘rsatkichlar tizimida aktivlarning bir so‘miga to‘g‘ri kelgan foyda ko‘rsatkichi eng asosiy ko‘rsatkich hisoblanadi. Ammo bu ko‘rsatkich ham bank fao- liyatining samaradorligini baholashda yetarli emas. Bu, birinchidan, yuqori foyda olish katta risk bilan bog‘liq bo‘lsa, ikkinchi tomondan bu ko‘rsatkichning dinamikasiga ta’sir qiluvchi omillar turli tuman va noaniqdir. Shu sababli bank rentabelligini tahlil qilishda bir vaqtning o‘zida uni riskdan himoya qilish darajasi to‘g‘risida ham o‘ylash kerak [94] . Quyidagilar foydaning mutlaq hajmiga ta’sir qiluvchi asosiy omillar hisoblanadi: bank daromadi bilan xarajatining o‘sishi sur’atlari o‘rtasidagi nisbat; bankning ayrim aktiv operatsiyalaridan olingan o‘rtacha daro- mad; bank aktivi tarkibida daromad keltiruvchi aktivlar salmog‘i (ish- layotgan aktivlar salmog‘i); bankning aktiv va passiv operatsiyalari bo‘yicha foiz stav- kalarining harakati; daromad keltiruvchi aktivlar tarkibi; kredit portfeli tarkibi; riskli aktiv operatsiyalarining bank aktividagi salmog‘i; har bir aktiv operatsiyalarning daromadliligi. Bu omillarni tahlil qilishda foydalilik koeffitsiyentlari va ularning ko‘paytmalaridan foydalanish mumkin. Masalan, buni quyidagi ikkita koeffitsiyent misolida ko‘rib chiqamiz. Yüklə 1,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|