Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir
Yüklə 4,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ziyaos-salehin az.ziaossalehin.ir
Ziyaos-salehin az.ziaossalehin.ir
1 - [ 1 “ . ]
əl-Mülk” surəsi, 4-cü ayə ; 2 - [ 2 “ . ] Kəşşaf” təfsir kitabı, 1-ci cild, səh. 366; (Bəqərə surəsinin təfsirində) ; _O zaman (qadın) başqa bir ərə getməmiş ona (əvvəlki ərinə) halal olmaz )1( _ . ...
İndi isə “Səhihi-Müslim”də bu barədə qeyd olunanları nəql edirik:
1 .
ِللها ِلوُسَر ِدْهَع یَلَع ُقَلاَطلا َناَک :َلاَق ساَّبَع ِنْبا ْنَع... | رَمُع ِهَفَلاَخ ْنِم ِنْیَتَنَس َو رْکَب یِبَأ َو ُثلا ٌقَلاَط ِهیِف ْمُهَل ْتَناَک ِرْمَأ یِف اوُلُجْعَتْسا ْدَق َساَّنلا َّنِإ :ِباَّطَخْلا ُنْب ُرَمُع َلاَقَف ٌهَدِحاَو ِثَلا .ْمِهْیَلَع ُهاَضْمَأَف ْمِهْیَلَع ُهاَنْیَضْمَأ ْوَلَف ٌهاَنَأ İbn Abbas deyir: “Rəsuli-Əkrəmin (s) zamanında, Əbu Bəkrin xilafəti dövründə və Ömərin hakimiyyətinin əvvəlinci iki ilində “Təlaq” kəlmə ilə üç dəfə oxunsa da bir təlaq sayılırdı. Sonralar Ömər belə dedi: “Camaat, onlara möhlət verildiyi və xeyirli olan şeydə tələsdilər. Bu hökmü onların əleyhinə imzalayıb və “üç” kəlmə ilə bir təlaq sayılan boşanmağı, üç kəlmə ilə üç təlaq kimi hökm oxusam nə yaxşı olar )2( ”!
Tavus deyir: “Əbul Söhba İbn Abbasa dedi: Təəccüblü xəbərlərdən bizə də söylə. Bu vaxt özü soruşdu ki; Üç təlaq Rəsuli-Əkrəmin və Əbu Bəkrin dövründə bir təlaq hesab olunmurdumu? İbn Abbas dedi: Bəli, belə idi. Lakin eləki Ömər xilafətə çatdı camaat təlaq verməkdə ifrat etdilər. Ömər də bu hökmü onların əleyhinə çıxartdı”. Ziyaos-salehin az.ziaossalehin.ir
Başqa bir hədisdə də belə qeyd olunmuşdur: ِلوُسَر ِدْهَع یَلَع ُثَلاَّثلا ُقَلاَّطلا ْنُکَی ْمَلَأ َکَتاَنَه ِتاَه :ساَّبَع ِنْبِإِل َلاَق َءاَبحّصلا اَبَأ َّنِإ... ِللها |
ِقَلاَّطلا یِف ُساَّنلا عباَتَت َرَمُع ِدْهَع یِف َناَک اَّمَلَف .ْمِهْیَلَع ُهَزاَجَأَف “İbn Söhba İbn Abbasa dedi: Rəsuli-Əkrəmin (s), Əbu Bəkrin dövründə və Ömərin hakimiyyətinin əvvəlinci üç ilində üç səh:582
1 - [ 1 ] “ .
əl-Bəqərə” surəsi, 229-cu və 230-cu ayələr ; 2 - [ 2 “ . ] Səhihi-Müslim”, 4-cü cild, “Kitabut-Təlaq”, “Təlaqus- səlas”, hədis: 1472 ; təlaq bir təlaq sayıldığını bilirsənmi? İbn Abbas dedi: Bəli, ancaq Ömərin zamanında camaat təlaqda ifrat etdilər və o da (Ömər) bu hökmü camaatın əleyhinə çıxartdı )1(
”. Bu məsələ mötəbər sənədlər, hədis və tarix kitabları baxımından sabit olunmuşdur ki ikinci xəlifənin dövrünə kimi “üç” ədədi ilə qeyd olunmuş təlaq bir təlaq hesab olunurdu. Ancaq Ömərin əmrinə əsasən bu növ təlaq, üç həqiqi təlaq kimi hesablandı; bu təlaqda yenidən evlənmək və qayıdış ixtiyarı kişilərdən alındı. Sünnü alimlərinin əksəriyyəti və dörd sünnü məzhəbi tarix boyu Ömərin bu fətvasına əməl edib, ikinci xəlifənin bu fikrinə qarşı çıxmadılar. Hal-hazırda da bu fətva əsasında əməl olunur. Əlbəttə,, Qurani-Kərimin əksinə olan bu fətvanın müxalifləri
Ziyaos-salehin az.ziaossalehin.ir
də mövcuddur. Bu müxalifət bəzən kinayə ilə, bəzən də açıq- aydın şəkildə bildirilir. Hətta iş o yerə çatıb ki, Misrin muftiləri və böyük elmi şəxsiyyətləri rəsmi şəkildə bu fətvaya qarşı çıxıblar. İndi bu məsələ haqda əhli-sünnə fəqih və alimlərinin fikirlərini qısa şəkildə nəzərinizə çatdırırıq. Üç təlaq məsələsinə bir baxış İbn Ruşd deyir: Fəqihlərin əksəriyyətinin əqidəsinə görə “üç” təlaqla qeyd olunmuş təlaq, üç həqiqi təlaq hökmündədir. Belə olduğu halda kişi (əri) yenidən qayıdıb belə bir qadınla evlənə bilməz )2(
. “əl-Fiqhu ələl-məzahibil-ərbəə” kitabının sahibi deyir: Əgər bir kişi öz arvadına desə: Sən “sənə üç təlaq verdim”, dörd məzhəbin və əksər fəqihlərin əqidəsinə əsasən o qadınla qayıdıb evlənə bilməz. Təlaqın bu növü həqiqi üç təlaq səh:583
1 - [ 1 “ . ] Səhihi-Müslim”, 4-cü cild, “Kitabut-Təlaq”, “Təlaqus- səlas” bölümü, hədis: 1472 ; 2 -
2 “ . ]
Bidayətul-müctəhid”, “Kitabut-Təlaq”, 1-ci məsələ ; hökmündədir )1( .
kitabının sahibi bu nəzəriyyəyə qarşı öz etirazını bildirmiş və Ziyaos-salehin az.ziaossalehin.ir
bu hökmün həqiqətlə uyğun olmadığını bildirib “özündən qondarma” bir hökm kimi hesab etmişlər. İbn Ruşd zərif işarə ilə bu nəzəriyyəni rədd etmiş və başqa bir məsələ münasibəti ilə üç təlaq mövzusuna da işarə edib deyir: “.... Elə buna görədir ki, camaatın bir təlaqını üç təlaqa vadar eləyənlərin bu qanunda olan hikmət və məsləhəti aradan apardığını görürük”. “əl-Fiqhu ələl-mızahibil-ərbəə” kitabının müəllifi hər iki tərəfin dəlillərinə işarə etdikdən sonra, bu məsələləri ictihad məsələlərindən biri saymışdır. İbn Abbası və ikinci xəlifəni qarşı-qarşıya qoyaraq belə nəticə alır: “Şəkk və şübhə yoxdur ki, İbn Abbas da məzhəbi məsələlərdə sözlərinə etimad olunulası müctəhidlərdən biridir. Ondan təqlid etmək caizdir. Başqa bir tərəfdən isə Ömərin şəxsi nəzərlərində ondan təqlid etməyimiz vacib deyildir. Çünki o da bir müctəhiddir. Hətta əksər alimlərin onun fətvaları ilə razılaşması ondan təqlid etməyin luzumunu bildirmir )2(
”. Şeyx Məhəmməd Əbduh“ )3( Təlaq ayəsi”nin barəsində geniş bəhs etdikdən sonra və bu ayənin təlaqın neçə dəfə baş tutmasının gərəkliyinə dəlil olduğunu sübuta yetirmiş və sözün sayda zərrə qədər təsirinin olmadığını bildirdikdən sonra xəlifənin və onun tərəfdarlarının bu hökm barəsində həyata keçirdiyi əmələ etiraz əlaməti olaraq Nəsainin nəlq etdiyi bu hədisi qeyd edir: “Peyğəmbərin (s) zamanında bir nəfər öz arvadına bir kəlmə ilə üç təlaq vermişdir. Peyğəmbər qəzəbli səh:584
Yüklə 4,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|