F.
List ta’limotida xo'jalik taraqqiyotining tarixiy bosqichlari to'g'risidagi
g'oyalar katta o'rin egallaydi. U tarixiy taraqqiyotni beshta bos- qichga: badaviylik,
cho
l
ponlik,
dehqonchilik,
dehqonchilik-manu-
faktura,
dehqonchilik
—
manufaktura — savdo bosqichlariga bo'ladi. Bunday bo'lishdan kuzatilgan maqsad
Germaniyada sanoatning o'sishini har tomonlama qo'llab-quwatlash, biryoqlama
rivojlanishdan
-
qishloq xo'jaligining
ustunligidan voz kechish kerak, degan fikmi isbotlashdan
iborat edi.
List iqtisodiy fanda klassik maktabni, ayniqsa, uning yirik namoyan- dasi bo'lgan
A.Smit iqtisodiyotini tanqid qiluvchi bo'lib faoliyat ko'rsatdi,
lekin u klassik
maktabning asosi bo'lgan qiymat va daromadlar nazariyasini mutlaqo tahrir qilmadi.
Iqtisodiyotning bu kategoriyalari olimni qiziqtirmadi. Asosiy e’tibor iqtisodiy
siyosatning
asosiy masalalariga, ayniqsa, tashqi savdo siyosatiga qaratildi. F.List
Smit iqtisodiy tizimini kosmopolitizmda ayblab, uni ayrim mamlakatlar xo'jalik
rivojlanishining milliy xususiyatlarini ko'rmasdan, barchasiga umumiy «tabiiy»
qonun-qoidalarni dogmatik ravishda majburiy kiritayotganini ta’kidlaydi.
Listning iqtisodiy nazariyasi o'z tarixi va xo'jaligining xususiyatiga ko'ra jahon
hamjamiyatining so'nggi qatorlaridan o'rin
olgan
mamlakatlaming iqtisodiy
qoloqligini bartaraf etish yo’lidagi dastlabki urinish edi.
Tarixiy maktab (V.Rosher, K.Knis va B.Gildebrand)
Gettingem va Leypsig universitetlarining
professori
Dostları ilə paylaş: