Guide on Article 6 : Right to a fair trial (civil limb) aze
Yüklə 1,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- (c) T AM YURISDIKSIYAYA MALIK OLAN MƏHKƏMƏ TƏRƏFINDƏN IŞƏ YENIDƏN BAXILMASI
K ONVENSIYANIN 6- CI MADDƏSI ÜZRƏ TƏLIMAT – MÜLKI HÜQUQI ASPEKT
AM YURISDIKSIYAYA MALIK OLAN MƏHKƏMƏ TƏRƏFINDƏN IŞƏ YENIDƏN BAXILMASI 85. Yalnız tam yurisdiksiyaya malik olan məhkəmə 6 § 1 Maddənin mənasında "məhkəmə" anlayışına uyğun gəlir (
, § 38). Maddə 6 § 1 məhkəmələrdən effektiv məhkəmə araşdırması tələb edir (
, § 70). Məhkəmənin tam yurisdiksiyaya malik olması prinsipi tələb edir ki, məhkəmə öz məhkəmə funksiyasının hər hansı elementini yerinə yetirməkdən yayınmasın ( Chevrol Fransaya qarşı , § 63). 86. Bu cür "məhkəmə" qarşısına çıxarılan mübahisə ilə bağlı bütün faktiki və hüquqi məsələləri araşdırmaq üçün tam yurisdiksiyaya malik olmalıdır ( Terra Woningen B.V. Hollandiyaya qarşı , § 52). 87. Bununla belə, məhkəmələrin faktların qiymətləndirilməsi ilə bağlı məhdud yurisdiksiyaya malik olduğu qanunun bəzi ixtisaslaşmış sahələri (məsələn şəhər və ölkə planlaşdırılması sahəsində) mövcuddur, lakin bu işlər üzrə məhkəmələr hadisələr haqqında qanunsuz və ya məntiqsiz faktlara əsaslanan inzibati orqanların qərarını ləğv edə bilər. Daha geniş mənada bu, inzibati qərarlara baxışın hədləri ilə bağlı məsələlər qaldırır. (
, §§ 44-47; Crompton Birləşmiş Krallığa qarşı , §§ 70-73). 88. Presedent hüququnda araşdırmanın Konvensiyanın məqsədləri çərçivəsində "tam
konkret meyarlar müəyyən edilmişdir ( Sigma Radio Television Ltd Kiprə qarşı , §§ 151-157). Beləliklə, sözügedən məhkəmə orqanının yetərli araşdırma aparıb-aparmadığını müəyyən etmək üçün aşağıdakı üç meyar birlikdə nəzərə alınmalıdır: - barəsində şikayət verilən qərarın predmeti: • inzibati qərar sadə fakt məsələsi ilə bağlıdırsa, məhkəmə araşdırması, xüsusi texniki biliklər tələb edən ixtisas sahəsi ilə bağlı qərarla müqayisədə daha dərin olmalıdır; • Avropada mövcud olan sistemlər adətən məhkəmələrin faktiki məsələlərə yenidən baxmaq səlahiyyətini məhdudlaşdırır, bununla belə məhkəmələri müxtəlif əsaslara görə qərarları ləğv etmək hüququndan məhrum etmir. Presedent hüququ bu məsələni şübhə altına qoymur. - Həmin qərarın çıxarılma qaydası: sözügedən inzibati orqan qarşısında hansı prosessual təminatlar olmuşdur? • əgər ərizəçi ilkin inzibati icraat ərzində 6-cı Maddənin tələblərinin bir çoxunu qarşılayan prossesual təminatlardan yararlanıbsa, bu hal sonrakı daha yüngül məhkəmə nəzarətinə bəraət qazandıra bilər ( Bryan Birləşmiş Krallığa qarşı , §§ 46-47; Holding və Barnes plc Birləşmiş Krallığa qarşı (qərardad)). - Şikayətin arzu edilən və faktiki əsasları daxil olmaqla, mübahisənin məzmunu (
, § 45): • qərarda ərizəçinin işin mahiyyəti üzrə bütün arqumentləri detallı şəkildə, heç biri rədd edilmədən və rədd edildiyi halda dəqiq səbəblər təqdim edilməklə araşdırılmalıdır. Faktlara gəldikdə isə, məhkəmə ərizəçinin məhkəmə işində əhəmiyyətli olan faktları yenidən araşdırmaq səlahiyyətinə malik olmalıdır. Başqa sözlə, əgər ərizəçi yalnız prosessual aspektlərlə bağlı arqumentlər irəli sürürsə, o, sonradan məhkəməni faktlar haqqında qərar çıxarmadığı üçün tənqid edə bilməz ( Potocka və digərləri Polşaya qarşı , § 57).
89. Məsələn, məhkəmənin qarşısındakı mübahisənin həll olunması üçün əhəmiyyət kəsb edən müəyyən faktiki məsələlərə dair qərar verməkdən imtina etməsi, 6 § 1 Maddənin pozulmasına səbəb ola bilər ( Terra Woningen B.V. Hollandiyaya qarşı , §§ 53-55). Əgər 22/71
K ONVENSIYANIN 6- CI MADDƏSI ÜZRƏ TƏLIMAT – MÜLKI HÜQUQI ASPEKT
malik deyilsə də eyni hal tətbiq olunur ( Tsfayo Birləşmiş Krallığa qarşı § 48). Bu cür hallarda, məhkəmə işinin nəticəsi baxımından həlledici olan məsələ müstəqil məhkəmə yoxlamasına məruz qalmır. 90. Apellyasiya şikayətinin əsasları uyğun hesab edilərsə, nəzarəti həyata keçirən məhkəmə haqqında etiraz edilən qərarı ləğv etmək və yeni qərar vermək ya da iş üzrə qərarın çıxarılması üçün onu eyni və ya fərqli orqana geri qaytarmaq səlahiyyətinə malik olmalıdır (
[BP], §§ 32, 34). 91. İnzibati orqan tərəfindən faktlar 6 § 1 Maddənin əksər tələblərinə cavab verən kvazi- məhkəmə proseduru nəticəsində müəyyən edildikdə, bu şəkildə müəyyən edilən faktlar və ya inzibati orqanın bu faktlardan gəldiyi nəticələrlə bağlı hır hansı bir etiraz olmadıqda və hakim tərəfin bütün digər arqumentlərini hərtərəfli araşdırdıqda, apellyasiya məhkəməsi tərəfindən həyata keçirilən baxışın əhatə dairəsinin 6 § 1 maddəsi baxımından kafi olduğu qəbul edilir (
, §§ 44-47).
92. Aşağıda “tam yurisdiksiyaya malik olmayan” məhkəmə orqanlarına dair nümunələr göstərilib: - yalnız inzibati orqanlar tərəfindən istifadə edilən diskresion səlahiyyətin qanunun məqsəd və məramına uyğun şəkildə istifadə olunub-olunmadığını müəyyən etməyə səlahiyyətləndirilmiş inzibati məhkəmə ( Obermeier Avstriyaya qarşı , § 70); - verilən cəzanın yanlış davranışla mütənasib olub-olmadığını qiymətləndirmək səlahiyyətinə malik olmadan, peşə assosiasiyalarının intizam bölmələrinin qərarlarından hüquqi məsələlərlə bağlı verilən şikayətə baxan məhkəmə (
, § 34, tibbi assosiyasiya kontekstində Merigaud Fransaya qarşı , § 69,
topoqraflar dərnəyi kontekstində); - iş üzrə bütün müvafiq faktları araşdırmadan, barəsində şikayət verilən məhkəmə proseslərinin yalnız Konstitusiyaya uyğunluğu baxımından tədqiq edə bilən Konstitusiya Məhkəməsi ( Zumtobel Avstriyaya qarşı , §§ 29-30); - Conseil d’Etat (Dövlət Şurası) - öz presedent hüququna uyğun olaraq, müqavilələrin tətbiq oluna bilinməsi ilə əlaqədar qarşısına qoyulan məsələnin həlli zamanı xarici icra hakimiyyətinin nümayəndəsi olan nazirin rəyinə (onu tərəflərin tənqidinə və ya müzakirəsinə vermədən) əməl etməli idi. Məhkəmə araşdırmasının nəticəsinə həlledici təsiri olan nazirin məhkəmə prosesində iştirakı ərizəçi tərəfindən mübahisələndirilə bilməzdi; bundan əlavə, ərizəçiyə nazirin tövsiyəsi ilə bağlı şəxsi rəyini təqdim etmək imkanı verilməmişdir (
, §§ 81-82).
93. Əksi olaraq: - Chaudet Fransaya qarşı : Conseil d’État (Dövlət Şurası) məhkəmə işinə birinci və sonuncu instansiya məhkəməsi olaraq baxmışdır. Conseil d’Etat "tam yurisdiksiyaya" malik deyildi, malik olsaydı mülki aviasiyanın tibbi heyətinin qərarını əvəz edə biləcək qərar çıxara bilərdi. Bununla belə, işin materiallarından görünürdü ki, o, ərizəçi tərəfindən faktiki və hüquqi əsaslara görə irəli sürülən bütün arqumentləri nəzərdən keçirmişdir və tərəflərin onun qarşısında müzakirə etdiyi bütün tibbi hesabatların nəticələrini nəzərə alaraq, tibbi qovluqdakı bütün dəlilləri dəyərləndirmişdir. Məhkəmə buna görə, ərizəçinin məhkəmə işinə 6 § 1 Maddənin tələblərinə uyğun olaraq baxıldığı barədə qərar çıxarmışdır (§§ 37-38); - Zumtobel Avstriyaya qarşı : Məhkəmə qərara aldı ki, Avstriya İnzibati Məhkəməsi müstəsna olaraq inzibati orqanların diskresion səlahiyyətinə daxil edilməyən məsələləri həll edərək, eləcə də zəruri cavabları vermək və ya müxtəlif faktları 23/71
Yüklə 1,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|