Guliston davlat universiteti «Kimyo» kafedrasi Abduraxmonova O’. Q., Yettiboeva L. A

Analizni bajarish tartibi:

1. 
   Tortim olish. Maydonning turli joylaridan 15-20 sm chuqurlikdan tuproq namunasidan 0,5 gr dan olinib, uni qopqog’i zich bekiladigan, massasi aniq va quruq byuksga solinadi, so’ngra byuks bilan birgalikdagi massasi aniqlanadi.
   
2. 
   Quritish. Tuproq solingan byuks massasi aniqlangach 100-105C⁰ gacha qizdirilgan quritish shafiga qo’yiladi. Bunda byuks qopqog’ini olib quritish shkafidagi ayni byuks yoniga qo’yiladi. Byukslar soni bir nechta bo’lsa, xar bir byuks va uning qopqog’iga bir xil raqam yozib quyiladi. Tuproqli byuks3-4 soat davomida qizdirilgandan keyin byuks va uning qopqog’ini tigel qisqichi bilan quritish shkafidan olinib eksikatorga qo’yiladi va 20-25 minut sovutiladi. Sovutilgan tuproqli byuksning qopqoqlari bekitilib, analitik tarozida massasi topiladi. Tuproq byuksi bilan yana quritish shkafida 1 soat davomida quritiladi, eksikatorda sovutilib, massasi o’lchanadi. Agar qayta tortishda quritilgan tuproqda byuksning birinchi va ikkinchi marta o’lchagna massalari o’zaro teng bo’lsa yoki 0,0001 g ga farq qilsa tuproqni quritshni tugallangan deb xisoblanadi.
   
3. 
   Hisoblash. Tuproqdagi namlikning foiz miqdorini xisoblashda quyidagi formuladan foydalaniladi:
   

Tuproqning namligi, %qmk/v_n*100%
Bu erda mk –quritilgan tuproq massasi
v_n -nam tuproq massasi g
Analiz natijalari quyidagi jadvalga yoziladi.

Byuksning massasi			Tuproqning massasi		Tuproqning namligi,%
Tuproqsiz	Nam tuproqli	Quritilgan tuproqli	Nam xolda	quritilgan