2. Jismoniy sifatlar va ularning moxiyati va uni
rivojlantirish
.
Tarixan mavjud bo`lgan jismoniy tarbiya tizimlariga insonning jismoniy (harakat) sifatlarini
tarbiyalay olishiga qarab baho berilgan. Insonning organizmida turli darajada shakllangan kuch,
tezkorlik, chidamlilik, chaqqonlik, tana bo`g’inlari harakat
chanligi va muskullar egiluvchanligini jismoniy
sifatlar deb atash qabul qilingan. Inson organizmining shu sifatlarini qanday namoyon qila olishiga
qarab individga kuchli, chaqqon, tezkor va h.k. deb baho berganlar. Bu sifatlar o`lchovga ega, uning
ko`rsatkichlari jismoniy tayyorgarlik ko`rsatkichlari deb ataladi va ko`rsatkichlar orqali individning ijodiy
mehnatga va vatan mudofaasiga tayyorligi aniqlanadi. Masalan, individ 100 kg og’irlikdagi shtangani
elkaga olib faqat 3 marotaba o`tirib tura olsa, boshqasi shu vazn bilan 5 marotabadan ortiq o`tirib tura
olishi mumkin. Shu mashqni ikki marta ortiq bajarganligi uchun ikkinchi o`rtoqning kuch sifati
rivojlangan deb baholanadi. Bu sifat organizmning suyak, muskul va boshqa a`zolarining to`qimalari,
hujayrala
ri vahokazolarning rivojlanganligigagina bog’liq bo`lmay, ma`naviy
-ruhiy fazilatlariga ham
bog’liq. SHuning uchun harakat sifatlarini tarbiyalash ma`naviy
-ruhiy fazilatlarni tarbiyalash ishi bilan
cham barchas bog’liq va tarbiyaning shu yo`nalishiga vosita
bo`lib xizmat qiladi.
Dostları ilə paylaş: |