Guliston davlat universiteti

Mavzu: Nutqni kuchaytiruvchi omillar. Notiq nutqida imo-ishora va xatti-harakatlarning ahamiyati.
Reja:

1. 
   Nutqni kuchaytiruvchi omillarning muhim jihatlari
   
2. 
   Nutq ta’sirchanligining asosiy xususiyatlari
   
3. 
   Nutq tozaligi-notiqlik san’ati va nutq madaniyatining muhim asosi sifatida
   
4. 
   Nutqda ifodaviylikning muhimligi.
   
5. 
   Intonatsiyaning ahamiyati va uni qo‘llash uslublari
   
6. 
   Notiqlikda imo-ishora va xatti-harakatlarning ahamiyati.
   

Mavzu: Nutqda hikmatlar va xalq og’zaki ijodi namunalaridan foydalanish.
Reja:

1. 
   Hikmatlar va ularning paydo bo’lishi.
   
2. 
   Xalq og’zaki ijodi va uning turlari
   
3. 
   Maqol va ma’tallar.
   
4. 
   Nutqda xalq hikmatlaridan foydalanish.
   
5. 
   Nutqda xalq og’zaki ijodi namunalaridan foydalanish.
   

Mavzu: Hozirgi davrda notiqlik san’ati va nutq madaniyatiga qo’yiladigan asosiy talablar
Reja:

1. 
   Notiqlik san’ati va hozirgi davr
   
2. 
   Notiqlik san’atining bugungi kundagi ahamiyati
   
3. 
   Notiqlik san’ati va nutq madaniyatiga qo’yiladigan asosiy talablar.
   
4. 
   Notiqlik san’ati va ijtimoiy fan o’qituvchilari
   

GLOSSARIY
NOTIQLIK SAN’ATI. tinglovchi e’tiborini tortish asnosida chiroyli gapirish va mahliyo etish san’atidir. Amma nutqning faqat chiroyli bo‘lishi notiq uchun kifoya qilmaydi: bema’ni safsatalarni ham juda chiroyli qilib gapirish mumkin. Bu esa notiqlik emas, vaysaqilik sanaladi. Notiqlik nutq vositasida kishilarga muayyan g‘oya va maqsadlarni etkazishni, ularni ma’lum maqsadlarga yo‘naltirishni nazarda tutadi. Notiq nutqi 1 -2 kishi uchun emas, keng auditoriyaga qaratilgan bo‘ladi. Shu bilan birga unda nutqning mazmuni, mantiiqiy asoslariga, mundarijaviy tuzilishiga diqqat qilinadi. Notiqlikda notiq, oldindan qanday so‘zlash, nimadan boshlab, nimadan tugatish rejalarini tuzib olishi rasm emas. U go‘yo tayyorgarlik ko‘rilmagan nutqqa o‘xshaydi. Unda badihago‘ylik, hozirjavoblik ustunlik qiladi. Nutq madaniyati tugal fikr, go‘zal ifoda demakdir. Izchillik bilan birbiriga mantiiqan bog‘lanmagan tugal fikr va uning ta’sirli ifodasi bo‘lmasa, u kishi qalbi, ongiga sig‘maydi, qabul qilinganda ham chuqur anglashilmaydi.
NUTQ - bu til deb ataluvchi, o‘ta muhim vazifalarni bajaruvchi no yob quroldan foydalanish jarayoni, til birliklari imkoniyatlarining borlik, tafakkur, ong
hamda vaziyat kabi hodisalar bilan muhim munosabatda nomo yon bo‘lishidir. Nutq jarayoni - tilning o‘z vazifasini bajarish hamda amalga oshirish jara yonidir. Nutq qaysi mavzu doirasida bo‘lishidan qatiy nazar nutqda notiqning ha yot yo‘li, yillar mobaynida kechirgan jamiki murakkabliklari, chekilgan iztiroblar aks etmog‘i va shunga uxshash narsalar hayajon bilan bayon etilmog‘i kerak. Shuning uchun ham odamlar yubileyini nishonlayotgan insonga oxirida so‘z berganlarida uning so‘zini butun vujudlari bilan eshitishga harakat qiladilar, nutqni gulduros qarsaklar bilan olqishlaydilar. Boisi, yubilyarning nutqida uning ha yoti, hayajoni va samimiy mulohazasi aks etgan bo‘ladi.