Gurux talabasi Bosimov Mirazizning



Yüklə 15,85 Kb.
tarix15.05.2023
ölçüsü15,85 Kb.
#110348
Iqtisodiyot nazariyasi 3


557-22 gurux talabasi Bosimov Mirazizning

4. Makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar yordamida nimalar tahlil qilinadi?
ᅠMakroiqtisodiy ko'rsatkichlar, bir davlatning umumiy iqtisodiy holatini tushunishga yordam beradigan talablar va produktivlik, ish-lavozimga izohlanadigan bevosita qorizilar tarkib etadi. Makroiqtisodiy ko'rsatkichlarni tahlil qilish, iqtisodiy holatning yangilanishini tushunishni, xalqaro va mahalliy iqtisodiy olaylarga ishonch va insonlarning ish o'yinlariga qarab, iqtisodiyotning tub butunligini qiymatliroq ko'rib chiqishga imkon beradi. Makroiqtisodiy ko'rsatkichlar, umumiy va individual iqtisodiy islohotlarni ijtimoiy siyosat shakllariga bog'liq qarorlarni tasdiq qilishda katta ahamiyat kasb etadi. Makroiqtisodiy ko'rsatkichlarning ko'rsatilishi, sarmoyalash, istiqbolli iqtisodiy rivojlanish, xalqaro tijorat, inflatsiya va kon'yunktura kabi bir qancha muhim iqtisodiy mavzularni tahlil qilishga yordam beradi.

5. Mamlakatlarning iqtisodiy potensialini qaysi ko‘rsatkich bilan umumiy baholash mumkin?

Mamlakatlarning iqtisodiy potensialini umumiy baholash uchun bir nechta ko'rsatkich ishlatiladi, shular:


1. Kishilar soni: Mamlakat qanchadan ko'p safdoshlar bilan mehnat qiluvchi, ish palovchilar, faoliyat ko'rsatuvchi iqtisodiy subjektlar uyushmaganligi tufayli iqtisodiy potensiali pastdir.
2. Brutto daxot: Mamlakatning yiliga to'la etilgan mahsulotlarning umumiy qiymati, ya'ni davlatning salohiyati, ekologiyaviy omillar, mahsulotlar va xizmatlarini qanday ishlab chiqarishga tayyorligi bilan bog'liq.
3. Inflatsiya darajasi: Inflatsiya - narxlarning ortishi. Ushbu darajani bilish, davlatning turli xil inflatsion siyosatlarini tahlil qilishda muhim bo'ladi.
4. Kichik biznesga o'tish imkoniyatlari: Kichik biznesni rivojlantirish va uning qo'llaniladigan vaqtni kengaytirish, mamlakatning iqtisodiy potensialini oshirishga yordam beradi.
5. Investitsiyalar: Qancha sarmoyalar qilinganiga bog'liq ko'rsatkich; sarmoyadorlik faoliyatining rivojlanishini, kapital xodimlarining amalda bo'lishini ko'rsatadi.
6. Xalqaro o'rindoshlik darajasi: Xalqaro tijorat, chinakamlik, kommunikatsiyalar, innovatsiyalar va boshqa global hissiyotlar mamlakatni boshqarishda ahamiyat kasb etadi.
7. Resurs-moliya tijorat balansi: Mamlakatning moliyaviy resurslarini chegaralash, korxonalar va xususiy shaxslarning majburiy hisob-kitoblari, xorijiy investitsiyalar yomonligini tahlil qilishga imkon beradi.
Ushbu ko'rsatkichlar ulardan iborat emas, humor va papka va uzun vaqtli yoki xillik ko'rinishda ko'rsatilishi mumkin. Agar masalan, kapital xodimlarini ajratishda ilg'or siyosat, biznes subektlarini qisqa muddatli uchraydigan yasashlar va yirik-qarindosh kompaniyalarga yordam ko'rsatishda aralashuv ko'rsatilishi mumkin.


6. Qo‘shilgan qiymat qanday miqdor?
Qo'shilgan qiymat eng o'g'irlash miqdori (margin) haqida gapiradi. Bu tijorat yoki boshqa ish faoliyatlarida yoki savdoni kuzatuvchi biznes modeli uchun juda important hisoblanadi. Marginning o'lchami, har bir mahsulot uchun sotilgan narx va mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflanayotgan resurslar (ishchi maoshlari, qurilishlar, transport, ijara mablag'lar) miqdoridagi farqlardan hosil bo'ladi.
Margin umumiy foyda-narx nisbati ko'rinishida ifodalansa, unda mahsulot narxi mahsulotni ishlab chiqarishga sarflangan mablag' to'g'risidagi nisbat hisoblanadi. Misol uchun, agar mahsulotni sotish uchun $100 ga sotib olsangiz va mahsulotni ishlab chiqarishga sarflangan mablag'ingiz $70 bo'lsa, u holda margin $30 hisoblanadi. Margin foiz miqdorida ham ifodalash mumkin. Yanada ko'chirganda, ayni ko'rsatkichni xizmatlar uchun ham chiqarish mumkin. Margin, xizmat sotishda ishlatiladigan mablag'lar va xizmatni taklif etish uchun sarflangan mablag' miqdoridagi farqdan hisoblanadi.

Margin biznes modellari va investitsiyalarni qaror qabul qilishda katta ahamiyat kasb etadi. Margin narxlarni, xarajatlar va daromadlarni hisoblashda katta rol o'ynaydiganligi sababli, tijoratchilar, banklar va bir qancha boshqa biznes subektlari xam marginni o'zlariga qayta tahlil qilishlari va uning o'zini takomillashtirishlari lozim bo'ladi.
Yüklə 15,85 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə