Gwiazdnica pospolita Stellaria media L



Yüklə 58,9 Kb.
tarix30.04.2018
ölçüsü58,9 Kb.
#40567

Gwiazdnica pospolita (Stellaria media (L.) Vill.) – gatunek rośliny jednorocznej lub dwuletniej z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Gatunek kosmopolityczny, występuje w stanie dzikim na całym niemal świecie. W Polsce jest pospolita na całym obszarze.

Ziele zawiera pinit i saponiny, witaminę C, prowitaminę A.

Roślina jednoroczna lub dwuletnia. Kwitnie od maja do października (często cały rok). Na jednej roślinie dojrzewa kilka tysięcy nasion (do 25 tysięcy). Nasiona zachowują zdolność kiełkowania przez 20 lat. Kiełkuje przez cały rok, także pod śniegiem].

Ekologia
Rośnie w miejscach ruderalnych, na polach, w ogrodach, winnicach. Gatunek o zasięgu okołobiegunowym. W Europie środkowej występuje od niżu po położenia górskie, wyjątkowo nawet po piętro subalpejskie. Roślina azotolubna. Przez ogrodników uważana za niepożądany chwast.
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Stellarietea mediae

Zastosowanie
Roślina używana była dawniej jako dobra pasza dla kurcząt i indyków. Młode ziele nadaje się także na sałatki dla ludzi.




Żółtlica drobnokwiatowa (Galinsoga parviflora Cav.) jest gatunkiem roślin jednorocznych z rodziny astrowatych. Roślina pochodząca z Ameryki Środkowej i południowej (Andy). Wprowadzona do kolekcji europejskich ogrodów botanicznych w 1794 r. Z czasem rozprzestrzeniła się w nowym środowisku stając się uporczywym chwastem. W Polsce jest obecnie rośliną pospolitą na całym obszarze . Status gatunku we florze Polski: gatunek zawleczony, neofit.

Tworzy mieszańce z żółtlicą włochatą.


Ciekawostki


  • Roślina wskaźnikowa. Jest doskonałym wskaźnikiem jesiennych przymrozków, jej liście marzną dokładnie w temp. 0°C, a szczytowe części roślin w temp. -1, -1,5°C.

  • W medycynie ludowej używana była do leczenia chorób skóry.

  • Dzięki dużej zawartości białka może być używana jako zielona pasza.




Gorczyca polna, ognicha (Sinapis arvensis)– gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny kapustowatych. Pochodzi z rejonu śródziemnomorskiego, w polskiej florze jest archeofitem. Jest pospolita i szeroko rozprzestrzeniona.

Zastosowanie
Roślina lecznicza : Preparaty gorczycy polecane są na stany depresyjne i melancholię.



Rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum L.) - gatunek roślin z rodziny kapustowatych. W polskiej florze jest archeofitem pospolicie występującym na całym




Komosa biała (Chenopodium album L.), lebioda – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny komosowatych. Jest gatunkiem kosmopolitycznym rozprzestrzenionym na całym świecie. W Polsce jest pospolita na całym obszarze.

Zastosowanie


  • Roślina uprawna:

    • Historia uprawy: w Europie była uprawiana przez ludzi od prehistorycznych czasów aż do XVIII wieku. Obecnie jest lokalnie uprawiana w Azji.

  • Roślina lecznicza:

    • Surowiec zielarski: korzeń i ziele (Herba Chenopodii albi).

    • Działanie: wewnętrznie pomaga przy kaszlu i przewlekłym zapaleniu oskrzeli, zewnętrznie stosowana była na rany. Obecnie nie jest używana w ziołolecznictwie.

  • Sztuka kulinarna: nasiona i młode liście są jadalne, liście bywają stosowane zamiast szpinaku. Mają dużo białka (16%), węglowodanów (49%), witaminy C, prowitaminy A. Starsze liście i nasiona są trujące. Łatwo jednak pozbawić ich trujących składników – przed spożyciem muszą być gotowane, a wodę po gotowaniu odlewa się. Z nasion można przyrządzać mąkę i kasze.



Rdestówka powojowata (Fallopia convolvulus (L.) Á. Löve) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny rdestowatych. Występuje w Europie, Azji i północnej Afryce. We florze Polski jest archeofitem, pospolicie występującym na całym obszarze.

Biologia i ekologia
Rośnie na siedliskach ruderalnych, polach uprawnych i w zaroślach. Najłatwiej dostrzegalna jest w uprawach rolnych. Lubi miejsca słoneczne z żyzną glebą. Dokuczliwy, szybko rosnący i głęboko zakorzeniający się chwast polny. Potrafi wykiełkować nawet z głębokości ok. 12 cm. Jego pędy płożą się po ziemi lub pną owijając się wokół łodyg innych roślin. Wyrządza z tego względu duże szkody w uprawach lnu zanieczyszczając surowiec.


W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Stellarietea mediae.

Jest rośliną trującą - zawiera m.in. rutynę i saponiny.


Szarłat szorstki (Amaranthus retroflexus) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny szarłatowatych. Pochodzi prawdopodobnie z Ameryki Północnej. Do Polski został nieświadomie, przypadkowo zawleczony. Po raz pierwszy stwierdzono jego występowanie w pierwszej połowie XIX w. na Nizinie Śląskiej. W 1814 r. notowano go już w Opolu i Gdańsku. Obecnie występuje pospolicie na terenie całej Polski. Na rodzime gatunki nie wywiera wpływu. Status gatunku we florze Polski: kenofit.

Zmienność
Tworzy mieszańce z szarłatem zielonym (Amaranthus x ozanonii Thell i inni

Zastosowanie


  • Młode rośliny mogą być wykorzystywane na sałatkę, starsze stanowią wartościową paszę dla świń. Ziele zawiera garbniki, sole mineralne, ponad 20% białka, 200 mg% witaminy C. Jeszcze bardziej odżywcze są nasiona – zawierają 9% tłuszczu, 19% bialka i 41% skrobi.

Poziewnik szorstki (Galeopsis tetrahit L.) - gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny jasnotowatych. Występuje w Europie i północnej części Azji. W Polsce jest bardzo pospolity na terenie całego kraju.

Biologia i ekologia


  • Biotop: Rośnie w widnych lasach, na polach, zrębach, przydrożach na niżu i w górach. Roślina azotolubna. W uprawach rolnych jest chwastem.

  • W Polsce kitnie od czerwca do października.

Zmienność
Tworzy mieszańce z poziewnikiem dwudzielnym i p. miękkowłosym.


  • Występuje odmiana G. tetrachit var. arvensis o liściach zaokrąglonych w nasadzie. Jest gatunkiem charakterystycznym dla Cl. Stellarietea mediae

  • Wg szwedzkiego botanika A. Műntziga poziewnik szorstki jest poliploidalną hybrydą poziewnika miękkowłosego i p. pstrego.

Zastosowanie


  • Roślina lecznicza

    • Działanie: Rozpuszczalna krzemionka wchłania się w przewodzie pokarmowym i gromadzi w różnych tkankach, jak skóra, błony śluzowe, ściany naczyń krwionośnych, tkanka płucna, krwinki czerwone i trzustka, wywierając korzystne działanie na organizm. Słabe działanie moczopędne, nieznaczne własności wykrztuśne, niezbyt silne działanie ściągające i odkażające przewód pokarmowy.

    • Surowiec zielarski: Ziele (Herba Galeopsidis)

    • Skład chemiczny:

      • do 6% garbników,

      • flawonoidy (m.in. pochodne skutelareiny),

      • irydoidy (m.in. galirydozyd),

      • alkaloid stachydryna,

      • saponiny,

      • gorycze,

      • kwasy organiczne jak salicylowy i kawowy,

      • sole mineralne, zawierające ok. 0,25% krzemionki rozpuszczalnej w wodzie.

    • Zbiór i suszenie: Górne części pędów zbiera się w okresie zakwitania i suszy w suszarniach naturalnych w cieniu i przewiewie.



Mak polny (Papaver rhoeas L.) - gatunek roślin jednorocznych z rodziny makowatych (Papaveraceae Juss.) Występuje w Europie. Pochodzi prawdopodobnie ze strefy Morza Śródziemnego, w polskiej florze jest archeofitem. Rozpowszechniony na całym terenie kraju.

Zastosowanie


  • Roślina lecznicza:

    • Surowiec zielarski: płatki maku polnego - Flos Rhoeades (Flos Papaveris rhoeades). Zawierają alkaloid readynę, antocyjan - mekocyjaninę oraz związki śluzowe.

    • Działanie: odwar stosuje się przy kaszlu i chrypce oraz biegunkach jako środek powlekający.

  • Używany w kosmetyce, m.in do produkcji płynu do intymnej pielęgnacji podczas menstruacji

Zmienność


Tworzy mieszańce z makiem wątpliwym

Fiołek polny (Viola arvensis Murr.) - gatunek rośliny jednorocznej lub dwuletniej, należący do rodziny fiołkowatych (Violaceae). Gatunek eurazjatycki o rozprzestrzenieniu niemal kosmopolitycznym od niżu po piętro subalpejskie. W Polsce roślina pospolita, prawdopodobnie archeofit.

Zmienność

Występuje podgatunek V. arvensis subsp. megalantha Nauenb. Roślina 1-2-letnia, o płaskiej i pachnącj koronie długości 18-25 mm i płatkach przeważnie dłuższych od działek kielicha, żółtych, górą fioletowo nabiegłych.


  • Tworzy mieszańce z fiołkiem trójbarwnym (V. x tricoloroformis Gerst.).

Zastosowanie


  • Roślina lecznicza:

    • Surowiec zielarski: cała roślina.

    • Skład: ziele zawiera niewielką ilość alkaloidów, barwników, cukrów, kwasu winowego, ziele i korzeń zawierają dużo saponin.

    • Działanie: moczopędnie, odtruwająco, stosuje się w chorobie wieńcowej oraz nadciśnieniu, w medycynie ludowej stosowany przeciwko trądzikowi młodzieńczemu.



Przytulia czepna (Galium aparine L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny marzanowatych. Roślina bardzo pospolita na całym terenie Polski.


Maruna nadmorska (Matricaria maritima L.) – gatunek rośliny jednorocznej lub wieloletniej (w zależności od podgatunku) należący do rodziny astrowatych. Jest pospolity na terenie całej Polski.

Zmienność


  • podgat. maruna nadmorska bezwonna (Matricaria maritima L.subsp. inodora (L.) Dostál = Tripleurospermum inodorum (L.) Sch. Bip. =T. maritimum (L.) W. D. J. Koch. Roślina roczna o wzniesionej łodydze, cienkich i niemięsistych odcinkach liściowych, szeroko obrzeżonych listkach okrywy. Niełupki z wyraźnie rozdzielonymi żebrami. Występuje na brzegach rzek, przydrożach, rumowiskach, polach i ogrodach, nasypach kolejowych, na różnych glebach. W uprawach rolnych jest chwastem, we florze Polski archeofitem. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Stellarietea mediae, Ass. Aphano-Matricarietum i regionalnie Cl. Cakiletea maritimae

  • podgatunek maruna nadmorska typowa (Matricaria maritima L. subsp. maritima =Tripleurospermum maritimum (L.) W. D. J. Koch s. s. = T. maritimum (L.) W. D. J. Koch). Roślina 2-letnia lub wieloletnia o pokładającej się lub podnoszącej łodydze, grubych i tępo zakończonych odcinkach liściowych. Listki okrywy wąsko i ciemno obrzeżone, żebra niełupki łączące się z sobą. Występuje na słonych łąkach i nadmorskch piaskach. Wg Krytycznej listy roślin naczyniowych Polski podgatunek ten nie występuje w Polsce.


Rumian polny (Anthemis arvensis L.) – gatunek rośliny rocznej (zarówno ozimej, jak i jarej) z rodziny astrowatych. Jest pospolitym na terenie całej Polski archeofitem.

Zmienność
Tworzy mieszańce z rumianem psim i rumianem żółtym.

Ciekawostki


  • Dawniej wykorzystywany był w medycynie ludowej jako roślina lecznicza.

  • Pozbawiony jest charakterystycznego zapachu rumianku.

  • Ma właściwości insektycydu (ogranicza ilość owadów w uprawach rolnych).



Przetacznik perski (Veronica persica Poir.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny przetacznikowatych. Pochodzi z obszarów Kaukazu. W Polsce pojawił się w I połowie XIX w. na Nizinie Nadwiślańskiej i szybko rozprzestrzenił. Obecnie jest pospolity na terenie całego kraju. Status gatunku we florze Polski: kenofit.



Jasnota różowa (Lamium amplexicaule) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny jasnotowatych (dawniej nazywanej rodziną wargowych). Jest rośliną pospolitą na całym terenie Polski, zarówno na niżu, jak i w niższych partiach gór. W polskiej florze jest archeofitem.

Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny kapustowatych (dawna nazwa - krzyżowe). W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Archeofit, prawdopodobnie pochodzący z basenu Morza Śródziemnego



Zastosowanie


  • Roślina lecznicza :

    • Surowiec zielarski : ziele (Herba Bursae pastoris) zawiera biogenne aminy, takie jak: acetylocholina, cholina, histamina, oraz sole mineralne (głównie potasu), flawonoidy, garbniki, witaminę C, kwasy organiczne, olejki eteryczne.

    • Działanie : ściągające, moczopędne, przeciwkrwotoczne. Ekstrakty zachowują przeciwkrwotoczne właściwości tylko przez 3 miesiące. Najbardziej skuteczny jest swieży sok z ziela. Preparaty z tasznika stosowane są przy małych krwotokach z przewodu pokarmowego, ukladu moczowego i nosa, a u kobiet do leczenia krwotoków z macicy i przy obfitych menstruacjach.

    • Zbiór i suszenie : zbiera się całe pędy w okresie kwitnienia, suszy w temperaturze do 30 stopni Celsjusza. Nie należy zbierać roślin pokrytych szarobrunatnymi plamami, porażonych przez pasożytnicze grzyby.


Tobołki polne (Thlaspi arvense) – gatunek rośliny jednorocznej lub dwuletniej należący do rodziny kapustowatych (dawniej nazywanych krzyżowymi). W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Archeofit pochodzenia irano-turańskiego

Zastosowanie


  • Roślina uprawna : ze względu na swoje ciekawe owoce bywa uprawiana, jako roślina ozdobna. Szczególnie nadaje się do sporządzania suchych bukietów.





Ostrzeń (Cynoglossum L.) – rodzaj roślin dwuletnich lub trwałych należący do rodziny ogórecznikowatych.


Powój polny (Convolvulus arvensis L.) - gatunek byliny należący do rodziny powojowatych. Występuje w prawie całej Europie z wyjątkiem północy. W Polsce pospolity na niżu i pogórzu.


Owies głuchy (Avena fatua L.) - gatunek zbóż należący do rodziny wiechlinowatych

Zastosowanie


Pospolity chwast, który łatwo krzyżuje się z owsem uprawnym.


Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny wiechlinowatych. Zwyczajowo nazywana bywa kurzym prosem. We florze Polski jest archeofitem. Na niżu jest jednym z najbardziej pospolitych gatunków traw.




Włośnica zielona, dziki ber (Setaria viridis) - gatunek roślin jednorocznych należący do rodziny wiechlinowatych. W polskiej florze archeofit pospolicie występujący na całym niżu i w niższych położeniach górskich.



Miotła zbożowa (Apera spica-venti) – gatunek rośliny jednorocznej, czasami zimującej, z rodziny wiechlinowatych. Pospolity chwast segetalny]

Ekologia


Miotła zbożowa preferuje glebę suchą i piaszczystą. Uważana kiedyś za wskaźnik zakwaszenia gleby, w ostatnich latach obserwuje się jej dużą tolerancję względem siedliska. Jest kłopotliwym chwastem zbóż ozimych, upraw lnu i roślin okopowych, toteż jest intensywnie zwalczana przy użyciu różnego rodzaju herbicydów. Spotykana jest na gruntach po-agrarnych i po-przemysłowych, na które rozprzestrzenia się łatwo z pól uprawnych. Zaliczana jest także do roślin wskaźnikowych, którymi wyraża się skalę wpływu człowieka na skład ekosystemów dużych aglomeracji miejskich.

Zastosowanie


Ze względu na duże rozmiary i pokrój wiechy, jest używana jako element dekoracyjny


Perz właściwy (Elymus repens) – gatunek byliny należący do rodziny wiechlinowatych. Występuje w Europie i Azji, na obszarach o klimacie kontynentalnym i subkontynentalnym. W Polsce roślina bardzo pospolita na całym niżu i w niższych położeniach górskich.

Ekologia


Doskonale radzi sobie na wszystkich typach gleb uprawnych (z wyjątkiem skrajnie suchych gleb piaszczystych). Apofit, pospolity i bardzo uciążliwy chwast pól uprawnych. Rozprzestrzenia się przez nasiona dostające się do gleby wraz z ziarnem siewnym. W uprawach rolnych rozmnaża się wegetatywnie – odtwarzając się nawet z niewielkich fragmentów rozłogów. Geofit ryzomowy. Masowo zarasta ugory i nieużytki rolne. Rośnie także na siedliskach naturalnych – w zaroślach i na skrajach lasów. Jest bardzo wytrzymały na niesprzyjające warunki środowiska i doskonale radzi sobie w konkurencji z innymi roślinami o wodę i światło. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Agropyretea, Ass. Convolvulo-Agropyreton.

Zmienność


Tworzy mieszańce z

perzem sinym i



perzem sitowym
Yüklə 58,9 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə