Hacı Nərimanoğlu turan aşiqləri
Yüklə 1,14 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MƏMMƏD ƏMİN RƏSULZADƏNİN ATATÜRK BARƏSİNDƏ FİKİRLƏRİ
olduğu üçün Savarona Yatında bir sürə dincəldi. Bu durumda belə ölkə sorunlarıyla ardıcıl maraqlanmaqda davam etdi. İstanbula gələn Rumıniya kralı ilə görüşdü. Nazirlər Kabinetinin toplantısını keçirdi, 4 iyul 1938-ci ildə Hatay Andlaşmasının qüvvəyə minməsi Atatürkü çox sevindirib əhvalını qaldırdı. İyulun sonlarına qədər Savaronada qalan Atatürkün xəstəliyi ağırlaşınca Dolmabağça Sarayında müalicəyə alındı. Fəqət xəstəliyi durmadan irəliləyirdi. Onun xəstələndiyini duyan Türk xalqı sağlığıyla ilgili xəbərləri həyəcanla izləyir, bütün qəlbi ilə yaxşılaşmasını Allahdan diləyirdi. Xəstəliyinin ciddiyyətini qavrayaraq 5 sentyabr 1938-ci ildə vəsiyyətini yazıb sərvətinin böyük bir qismini Türk Tarix və Türk Dil qurumlarına bağışladı. Oktyabr ayının ortalarında durumu düzəlir kimi oldu. Fəqət çox arzuladığı halda Ankaraya gəlib Cümhuriyyətin on beşinci il dönümü törənlərinə qatıla bilmədi. 29 oktyabr 1938-ci ildə qəhrəman Türk Ordusuna yolladığı mesaj Başbakan Cəlal Bayar tərəfindən oxundu. “Zəfərləri və keçmişi insanlıq tarixi ilə başlayan, hər zaman zəfərlərlə bərabər mədəniyyət nurlarını daşıyan qəhrəman Türk ordusu!” sözü ilə Türk Ordusunun önəmini bildirdi. Yenə eyni mesajda “Türk vətəninin və Türklük camiasının şan və şərəfini, daxili və xarici hər dürlü təhlükələrə qarşı qorumaqdan ibarət olan vəzifəni, hər an ifaya hazır və amadə olduğuna mənim və böyük ulusumuzun tam bir inam və etimadımız vardır” deyərək Türk Ordusuna olan güvənini bildirmişdi. Atatürk 1 noyabr 1938-ci ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin açılış törənində də görünmədi. Hazırladığı açılış nitqini də Başbakan Cəlal Bayar oxudu. Atatürk bu nitqində ölkənin abadlığı, sağlamlıq xidmətləri və ekonomi sahəsində vəzifələrini açıqladı. Bundan başqa təhsil və kültür mövzularına da toxunub gəncliyin milli şüurlu və modern kültürlü olaraq yetişməsi üçün İstanbul Universitesinin genişləndirilməsi, Ankara Universitesinin tamamlanması və Van Gölü civarında bir universitenin qurulması üçün çalışmaların başlandığını bildirdi. Türk Tarix və Türk Dil qurumlarının çalışmalarından duyduğu məmnuniyyəti açıqladı. Ayrıca Türk gəncliyinin kültürdə olduğu kimi idman -spor sahəsində də ideal başarılara çatması üçün Bədən Tərbiyəsi Qanununun qəbul edilməsi və həyata keçirilməyə başlamasından duyduğu məmnuniyyəti bildirdi. Atatürk ölümünə qədər məmləkət məsələlərindən bir an olsun uzaq qalmamışdı. Atatürkün xəstəliyi təkrar şiddətləndi. 8 noyabrda sağlığıyla ilgili raporlar yayımlanmağa başlandı. Bütün məmləkəti təkrar dərin bir üzüntü bürüdü. Hər Türkün qəlbi onun qurtulması diləyi ilə çarpırdı. Ancaq qurtarılması üçün göstərilən çabalar sonuc vermədi və xalqın, vətənin qorxduğu oldu. Dolmabağça Sarayında 10 noyabr 1938-ci il səhər saat doqquzdan beş dəqiqə keçmiş insan üçün dəyişməz qanun öz hökmünü göstərdi. Mustafa Kamal Atatürk cismən uğrunda son gücünə qədər çalışdığı xalqından ayrıldı. Bu qara xəbərlə yalnız Türk milləti deyil, bütün dünya yasa büründü. Böyük, kiçik bütün dövlətlər onun cənazə törəninə qatılmaq üçün təmsilçilər göndərərək, Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusuna qarşı duyduqları dərin sayğını bildirən mesajlar göndərdilər. 16 noyabr günü Atatürkün tabutu Dolmabaxça Sarayının böyük törən salonunda katafalka qoyuldu. Üç gün üç gecə gözü yaşlı bir insan seli ulu öndərinə qarşı duyduğu sayğı, minnət və bağlılığını ifadə etdi. Cənazə namazı 19 noyabr günü Prof. Şərafəttin Yaltkaya tərəfindən qıldırıldı. On iki generalın çiynində sarayın çöl qapısına çıxarılan tabut, top arabasına qoyularaq İstanbul xalqının gözyaşları arasında Gülhanə Parkına götürüldü. Buradan bir “torpido” ilə Yavuz zirehlisinə qoyularaq Böyük Adanın açıqlığına qədər donanmanın və törənə qatılmaq üçün gəlmiş olan xarici gəmilərin də müşayiət etdiyi Yavuz zirehlisi cənazəni İzmitə gətirdi. Burada Yavuz zirehlisindən alınan cənazə özəl bir qatara qoyuldu. Atalarına son sayğı görevlərini yerinə yetirmək üçün yollar uzunu toplanan, düzülən xalqın qəlbində dərin bir üzüntü buraxaraq Ankaraya gətirildi. Atatürkün vəfatından sonra cümhurbaşqanı seçilən İsmət İnönü Türkiyə Böyük Millət Məclisi Başqanı, bakanlar, Genelkurmay Başqanı, millət vəkilləri ilə ordu və dövlətin rəhbərləri tərəfindən qarşılanan cənazə Türkiyə Böyük Millət Məclisi önündə hazırlanan katafalka qoyuldu. Ankara xalqı da onun cənazəsi önündən sayğıyla keçərək son borclarını verdilər. 21 noyabr 1938-ci ildə bazar ertəsi günü, mülki və əsgəri rəhbərliyin, xarici dövlət təmsilçilərinin hazır dayandığı və on minlərcə insanın qatıldığı böyük bir mərasim keçirildi. Daha sonra Atatürkün tabutu katafalk-tabut aparan maşın üzərinə alınaraq Etnoqrafiya Muzeyində hazırlanan müvəqqəti qəbrə qoyuldu. Türk milləti daha sonra bu böyük insana layıq Ankara Rasattəpədə bir Anıtkabir ucaltdı. 10 noyabrda Etnoqrafiya Muzeyindən alınan Atatürkün nəşi Anıtkabirə gətirildi. Burada yurdun hər guşəsindən gətirilmiş olan vətən torpaqlarından hazırlanan əbədi istirahətgahına yerləşdirildi. MƏMMƏD ƏMİN RƏSULZADƏNİN ATATÜRK BARƏSİNDƏ FİKİRLƏRİ: “Nə İngilis himayəsi, nə Amerika mandası altında deyil, o qurtuluşu yalnız hakimiyyəti milliyəyə müstənid, qeyd-şərtsiz müstəqil bir Türk dövləti təsis etməkdə görmüşdü. Onun diləyi : ‘Ya ölüm, Ya istiqlal’ idi. Anadoluya o bu diləklə keçdi, əfsanəvi İstiklal Hərbini başaran baş qəhrəman, Çanaqqala Zəfəri üzərinə, Sakarya və Dumlupınar kimi zəfər taclarıyla bəzəndi. Tarixin üç böyük imperatorluğunu dizləri altına alaraq istədikləri kimi parçalayan qaliblər, bir ovuc Anadolu mücahidləri qarşısında ricata məcbur qaldılar! “Başındakı komandanı qaçmadıqca, Türk nəfəri heç bir zaman qaçmaz” deyən böyük komandanın sözü doğru çıxdı. Ölüm beratı Sevr yırtıldı, istiqlal vəsiqəsi “Lozan” yazıldı. Atatürk, bir millətin xilasını yalnız özündəki qüvvətdən gözləmişdir. Bu fikir, onun gəncliyə xitabında məxsusi aydın bildirilmişdir. Muazzam əsərinin müdafiasini əmanət etdiyi Türk Gəncliyinə “Möhtac olduğun qüdrət damarlarındaki əsil qanda mövcuddur”- deyən ATATÜRKün Türk kəndlisi ilə nəfəri haqqındakı səmimi fikirləri məlumdur. Ona görə də, “Məmləkətin yeganə əfəndisi kəndlidir! Nə mutlu Türküm deyənə !”-bu ən çox təkrarladığı bir şüar idi.” Yüklə 1,14 Mb. Dostları ilə paylaş:
|