.
16
Həzrət Nəbəvinin Qasım, Abdullah, İbrahim
namlarında üç nəfər övladi-zükuru olmuşdur. Qasım ilə
Abdullah
Məkkədə, Maryə Qıbtiyyədən təvəllüd etmiş olan
İbrahim Mədinədə vəfat etmişlərdir.
Fatimədən başqa doğma qızı yox idi. Zeynəb, Külsüm,
Rüqi
yyə həzrət Risalətpənahın ögey qızları idi.
Hicrətin on birinci ilində Həzrət məriz olub düşənbə
günü səfər ayının iyirmi səkkizində aləmi-bəqaya rehlət
buyurub Mədineyi-müəzzəmədə
1
kəndi hücrəsində mədfun
olmuşdur.
Likən (
lakin) intixabi-xilafətdə mühacirin ilə ənsar
beynində hadis olan münaziə (xəlifənin seçilməsində
mühacirlərlə ənsarlar arasında baş verən münaqişə)
səbəbilə əshabi-kiramın çoxu həzrət Risalətpənahın təğsil*,
təkfin*, namaz və dəfninə hazır olamamışlardır. Ömri-şərifi
altmış üç il olmuş, bundan qırx il risalətdən əvvəl, on üç ili
risalətdən sonra Məkkədə cərəyan etmişdir. On il dəxi
Mədineyi-münəvvərədə
təvəqqüf
buyurmuşlardır
(
qalmışlardır). Həzrət Nəbəvinin vəqti-rehlətlərində*
sədəqat üçün on nəfər amilləri var idi ki: Abdullah bin Övf
bəni-Kilabda, Üdeyy bin Xatəm Teyy qəbiləsində, Ütbə bin
1
Aləmi-islamın Məkkeyi-mükərrəmədən sonra ismi Yəsrib
olduğu halda bə’dəl-hicrə Mədinətün-nəbi və ya Mədinətür-rəsul
tərkibində ixtisarən bu isimlə şöhrət bulmuşdur.
Mədineyi-münəvvərə Məkkeyi-mükərrəmədən sonra Hicazın
ikinci şəhəri olub. Məkkənin 340 kilometr şimalında və bəhri-
Əhmərdə* iskələsi olan yənbə’ül-bəhrin 200 kilometr şərq-
şimalında olaraq 20 dəqiqə 25 dərəcə ərzi-şimali ilə 3 dəqiqə 37
dərəcə tuli-şərqidə və üç tərəfdən dağlarla mühat (əhatə) olduğu
halda cənuba doğru uzanan az mütəməvvic və münbit bir ovanın
kənarında vaqedir.
.
17
Hüsey
n Fərarda, Əyas bin Qeys Əsədi bəni Əsəddə, Vəlid
bin
Üqbə bəni-Müstəliqdə, Haris bin Övf Məzni bəni-
Mərvədə, Məsud bin Rəcil Əşcə’i bəni-Əşcə’də, Əbbas bin
Mərdas bəni-Səlimdə, Zöhhak bin Süfyan Kilabi bəni-
Kilabda.
Həzrətin qırx nəfər də katibi olmuşdur: o cümlədən
həzrət Əmirülmöminin əleyhissalam katibi-vəhy və
qiyabətlərində Əbi bin Kə’b, Zeyd bin Sabit şu vəzifəni ifa
edirdilər. Zübeyr bin Əvam, Cəhm bin əs-Sülb sədəqat,
H
üzeyfə bin əl-Yəmani nəxilat, Müğirə bin Şü’bə, Hüseyn
bin Nümeyr müamilati-
ticariyyə və Abdullah bin əl-Ərqəm
təqsimati-idariyyə katibləri idilər.
Həzrət Risalətpənah lüzumsuz yerə laqqırdı etməz.
Əhali arasında zühur edən ixtilafları yatışdırır və hər
qövmün rəisinə ehtiram edər və onu kəndilərinə hakim
qərar verər, kimsəyə əziyyət etməz və səhabənin halını
sorar və araşdırar. Kəndisi mütələvvinül-məzac və
müsamihəkar (fikri tez-tez dəyişən və səhlənkar) deyildi.
Adil (
ədalətli) və əksər xalqın məlamətinə rəğmən haqqı
müdafiədən qalmazdı. Və nəzərlərində ən iyi adam əhalini
müvasat (
əl tutma) və nəsihət edən idi. Kəndiləri xəstələrin,
füqəranın görüşünə gedər, təşyi’i-cənazəyə (cənazəni
müşayiət etmə) hazır olur, kölələr ilə bərabər süfrədə təam
edər, kəndisinə hörmətən ayaq üzrə qalxmaqdan
xoşlanmaz, yerdə təam etməyi arzu edər, çocuqlara salam
edər, salam vermək üçün başqalarına təqəddüm edər
(
başqaları qabaqlayar) və kəndini qayət mütəvazi və
ümumi-
səhabə ilə müsavat (
bərabərlik) üzrə göstərir. O
dərəcədə ki, bulunduğu məclisə bir qərib varid olsa idi,
peyğəmbərimizi digəlrərindən fərq edəməzdi. Qəhqəhə ilə
.
18
gülməz, üzü nurani və mütəbəssim, qaşları incə və keşidə,
mübarək saqqalı qalın və siyah, kəmərli burunlu, badam
gözlü, buğdayı rəngli, orta boylu və siması son dərəcə
sevimli bir zati-
sütudəsifat idilər.
Əxlaqü övsafi-şərifələri haqqında cildlər dolusu kitablar
y
azılmış, likən yenə də bəhəqqi-tərifü tovsif olunmamışdır.
Vəq’eyi-merac (merac hadisəsi) və sair möcüzati-
risalətpənahiləri (peyğəmbərlik möcüzələri) və qəzəvatı
kafeyi-
mömininə məlum olduğundan şu müxtəsər kitabda
zikri lazım görülməmişdir.
Həzrət Əmirülmöminin Əli ibn Əbi Talib
əleyhissalamın tərcümeyi-halı
Əimmeyi-isna-əşərin*
birincisi,
həzrət
Xatəmülənbiyanın sevgili əmucəzadəsi (əmisi oğlu) olub
Əbu Talib və Əsəd bin Haşimin qızı Fatimədən ammül-
Filin (Fil ilinin)
otuz sənə keçmiş rəcəb ayının on üçündə
cümə günü çaşt (günorta) vaxtı Məkkeyi-müəzzəmədə
Beyti-
şərifin içində rəxameyi-həmranın
1
bərabərində
təvəllüd etmişlərdir. Bütün ümmətin ittifaqilə o Həzrətdən
başqa kimsə bu mövqeyi-şərifdə təvəllüd etmək şərəfinə
nail olmamışdır.
Beyt
Təvafe-xaneye-Kə’be əz an şod bər həme vaceb
1
Rəxameyi-həmra o məkandır ki, qırmızı daş ilə fərş olunmuş.