imperiyanı ittiham etməsi, Azərbaycan xalqını qətliyam
edən cəlladları adı ilə göstərməsi əzilən xalqın etiraz
səsinin zirvəsi oldu. Bu səs imperiya rəhbərlərinin
donmuş beyinlərini tərpətdi, xalqımızı milli-mənəvi
iflicdən qurtardı. Yaralara, qan ağlayan ürəklərə məlhəm
oldu. Bəli, məhz onda kimin - kim olduğu bir daha üzə
çıxdı. Ömrünü, həyatını xalqına bağışlayan Heydər Əliyev
dühasının xidmət obyekti bir daha qabarıq göründü. Qeyd
edim ki, Heydər Əliyevin həmin dövrdə Moskvada
məlum tarixi bəyanatını verməsi Azərbaycanın Rusiya
imperiyası tərəfindən ilhaqından ötən təxminən 180 illik
bir dövrdə öz milli mənliyi ilə yanaşı, mənəviyyat, vicdan
məfhumu ilə eyniləşən İslam dininə ləkə atmaq, ona
"İslam fündamentalizmi" damğası vurmağa çalışanlara da
ən tutarlı cavab oldu. Burada da Heydər Əliyevin
fədəkarlığı, tarixi xidmətləri özünü göstərdi. Həzrəti Əli
əleyhissəlam necəki buyurur: "Haqq çətin və ağırdır,
b a tily ü n g ü l və asan". Ümummilli liderimiz hər zaman
olduğu kimi "fundamentalizm" iftirasını da puç etdi,
müstəqilliyimizi, müqəddəs dinimizi kənar təpkilərdən
qorudu. Bununla nəinki Azərbaycan xalqı qarşısında, həm
də m üstəqillik yolu, haqq-ədalət, öz milli-mənəvi
dəyərlərini qorumaq, yaşatmaq yolu seçmiş bütün İslam
ümməti qarşısında böyük xidmət göstərmiş oldu. Çünki,
Heydər Əliyev Azərbaycan xalqına mənsub olduğu qədər
də İslam dünyasına mənsubdur.
Heç kəs inkar etməz ki, Heydər Əliyev barədə
düşünərkən, onun şəxsi keyfiyyətlərini qeyd edərkən
hamının gəldiyi ilk nəticələrdən biri onun uzaqgörən, dahi
26
şəxsiyyət kimi xarakterizə olunmasıdır. Bu keyfiyyət,
bütün mükəmməl aləmdə olduğu kimi, İslam dinində də
yetərincə qiymətləndirilən, çoxsaylı nümunələrlə zəngin
olan bir üstünlükdür.
"Bir gün Məkkə yaxınlığında Hüdeybiyyə çölündə
Həzrəti Məhəmməd peyğəmbərin (s) sərkərdəliyi ilə
müsəlman ordusu düşmənlə üz-üzə gəlir. Əks tərəf
müsəlmanlardan qat-qat üstün olur. Düşmən sərkərdəsi
"Ya bizim istədiyimiz şərtlərlə sülh bağlayıb geri
dönməlisiniz, ya qan aləmi götürəcək" deyə Məhəmməd
peyğəm bərə
(s)
meydan
oxuyur.
Sülh
şərtləri
müsəlmanlar üçün çox alçaldıcı idi. Bütün müsəlmanlar
"Bu şərtləri qəbul etməkdənsə, şərəfli ölüm yaxşıdır"
deyir. Məhəmməd peyğəmbər (s) isə deyir: "Zəfər hər
zam an qılıncla əld ə edilm əz, ağlın z ə fə r i daha
Uzunömürlü olur. Ehtiyac olmadan, bütün çarələrə baş
vurmadan m üsəlm anların qanını axıtm aq Allahın,
insanların lənətini qazanmaqdır. Hərb ya ln ız son çarədir!
M ən M əkkənin sülh şərtlərini qobu! edirəm və M ədinəyə
geri dönürəm ".
Müsəlmanlar Həzrəti Məhəmmədin (s) məkkəlilərin
alçaldıcı sülh şərtlərini qəbul etdiyinə heyrət etmişdilər.
Peyğəmbər (s) isə inamla demişdi: "Biz bu Ərəbistan
çöllərində şərəflərin ən ucasına qalxdıq, ey Ömər.
H üdeyb iyyə sa zişi əsrlərin zəfəridir.
B iz hərbə
başlasaydıq, bu çöl müsəlmanların məzarlığına çevrilə
bilərdi. A m m a dünya tarixinin dönüş nöqtəsi oldu.
H üdeybiyyə m üqaviləsi y a ln ız Ə rəbistanın deyil,
bəşəriyyətin qələbəsidir. Və İslam nurunun bütün yer
27
üzərində bərqərar olması deməkdir. Çünki b iz yalnız bu
günün şərtləri üçün deyil, bəşəriyyətin sabahı üçün, dünya
İslam
şə fəq ləri ilə nurlansın
deyə m übarizəyə
qalxm ışıq...".
Sonralar Həzrəti Ömər böyük bir ərəb imperiyasının
xəlifəsi sifəti ilə bu hadisələri xatırlayaraq heyrət və
təəccüblə deyərmiş: "Mən hər şeyi gözləyirdim. Amma
g ö zlərim lə görm əsəydim , bu qədər uzaqları, y ə n i
g ə lə c ə y i görə bilən bir peyğəm bərin varlığına şübhə
edərdim ".
Bəli, müdriklik, uzaqgörənlik heç də hamıya nəsib
olmadığı üçün yalnız Həzrəti Peyğəmbər (s) kimi insanlar
ilahi Yaradanın bu ətasına malik olurlar. Heydər Əliyevin
uzaqgörənliyi, müdrikliyi tarixi bir həqiqət, danılmaz
faktdır. Bu dahi şəxsiyyətlə xalqımız fəxr etdiyi kimi, ona
dünyanın əksər tərəqqipərvər ictimaiyyətinin də böyük
ehtiramla yanaşması heç kəsə sirr deyil. "Dahilər bütün
bəşəriyyətin övladı və sərvətidir" deyimi, mübaliğəsiz
deyə bilərik ki, Heydər Əliyevə də şamil olunan fikirdir.
Heydər Əliyev həm də, ilk növbədə, siyasət aləminin
alimi idi. İslam dünyasının məşhur almlərindən birinin
dediyi kimi "hamı fəxr edir ki, başında əmmamə var,
ancaq əm m am ə fə x r edir ki, alimin başındadır" kəlamı
burada daha dəqiq yerinə düşür. Yəni prezident kürsüsü
Heydər Əliyevə deyil, Heydər Əliyev dövlət başçısı
vəzifəsinə, Prezident kürsüsünə yaraşıq idi. "Xalqımız
onun hakim iyyəti illərində əsl dövlətin və dövlətçiliyin nə
olduğunu aydııı hiss etdi" - hörmətli Şeyximiz Hacı
Allahşükür Paşazadə bu sözləri ümummilli liderimiz
28
Heydər Əliyevin Azərbaycanda hakimiyyətə yenidən
qayıtması və ölkə Prezidenti seçilməsi, Prezidentin
andiçmə mərasimində Heydər Əliyevin qürurduyacaq,
fəxr olunacaq dövlət başçısı olmasına işarə edərək
söyləmişdir.
Xatırlatmaq istərdim ki, o vaxtlar keçmiş İttifaq
mətbuatında və mərkəzi tribunalardan Azərbaycanda
gedən demokratikləşmə, müstəqillik hərəkatını gözdən
salmaq üçün tez-tez "İslam fündamentalizmi" yarlığından
istifadə olunurdu. Məhz Heydər Əliyevin nüfuzu, siyasi
və dövlət xadimi kimi tutarlı mövqeyi ilk dəfə mərkəzin
bu ittihamını qətiyyətlə rədd etdi. Bundan sonra çoxları
yəqin ki, rəsmi və ya qeyri-rəsmi Moskva tərəfindən belə
ifadələrin daha işlədilməməsinin şahidi olub. Çünki, belə
ifadənin yol-verilməzliyi, puçluğu zəhmli bir liderin
qətiyyətli sözü ilə nöqtələndi. Bu söz, bu mövqe Heydər
Əliyevin sözü və mövqeyi idi. Bu mövqeni təkzib etməyə,
onun qarşısına çıxmağa heç kəsin cəsarəti çatmadı. Tarix
göstərdi ki, dünyada "İslam fündamentalizmi" iftirasına
fərqli
ideoloji
qüvvələr hələ
çox-çox
əvvəllər
başlamışdır. Məhz Heydər Əliyev dahiliyi, qətiyyəti,
ayıq-sayıqlığı, uzaqgörənliyi XX əsrin 90-cı illərindən
"kommunizm-kapitalizm" qarşıdurmasının "Şərq-Qərb"
ziddiyyətləri
ilə
əvəz
olunması
məkanı
kimi
Azərbaycanın seçilməsinin qarşısını aldı. Keçmiş SSRİ
rəhbərlərinin (həm də Qərb liderlərinin) təhərinə
varmadan Əfqanıstan adı ilə Azərbaycan adını bu dəfə də
mümkün səhv salmalarının fəsadlarını qabaqcadan görən
Heydər Əliyev Azərbaycanda yenidən hakimiyyətə
29