Haci səbuhi İbrahimov heydəR ƏLİyev
Yüklə 192 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Azərbaycançılıq öz milli mənsubiyyətini qoruyub saxlamaq, eyni zamanda onların ümumbəşəri dəyərlərlə sintezindən, dünya
- “Bizim xalqımız yüz illərlə, min illərlə adət-ənənələrimizi milli- mənəvi dəyərlərimizi yaradıbdır və bunlar indi bizim xalqımızın
- “...biz öz milli-mənəvi dəyərlərimizi, adət-ənənələrimizi, əxlaqi dəyərlərimizi bütün
- “Hər bir azərbaycanlı öz milli mənsubiyyətinə, mentalitetinə görə qürur hissi keçirməlidir
azərbaycanlılar haqqında isə belə deyir: “Azərbaycanlılar qan etibarilə nəcibdirlər; onlar təbiətin xeyirxah, mərd, alicənab olub, zehni və əxlaqi inkişafa qabildirlər” (15, s. 155). Müstəqilliyimizin 20 illik tarixi müşahidələri göstərir ki, heç bir xalq öz mütərəqqi mənəvi dəyərlərini nəinki kənara atmır, əksinə keçmiş mədəniyyətdə qiymətli nə varsa onları mənimsəyib yeniləşdirərək, zənginləşdirir. Milli-mənəvi dəyərlərin yaşadılması və qorunması heç də ümumbəşəri mədəniyyətin formalaşmasına nəinki mane olmur, əksinə ümumbəşəri mədəniyyət məhz milli mədəniyyətlərin nailiyətləri əsasında formalaşır. Milli və ümumbəşəri mədəniyyət bir-birini tamamlayır və qarşılıqlı surətdə zənginləşdirir. Hər bir adət-ənənələlərdə, milli-mənəvi dəyərlərdə, milli mədəniyyətdə ümumbəşəri qayə və keyfiyyətlər mövcuddur. Məsələn, sadə dini əxlaqi anlayışlar (düzlük, doğruçuluq, satlıq, ədalət, xeyir-şər və s.) demək olar ki, bütün millətlərin xalq yaradıcılığına xasdır və bu onları yaxınlaşdıraraq, birləşdirir. Bununla bərabər müasir ümümbəşəri ideyalar, məsələn, demokratiya, qanunların aliliyi, insan haqları kimi ideyalar vardır ki, bütün millətlər onları mənimsəməyə çalışır. Qərb ölkələri və Amerika Birləşmiş Ştatlarında bu sahədə artıq böyük tarixi təcrübə varsa, Şərq ölkələri bu yeni fəlsəfi adət-ənənələri mənimsəməkdədirlər. Postsovet respublikaları, o cümlədən müstəqil Azərbaycan respublikası üçün həmin ümumbəşəri adət-ənənələr, milli-mənəvi dəyərlərin mənimsənilməsi bir aktuallıq kəsb edir. Milli-mənəvi dəyərlər, adət-ənənələr milli mədəniyyətin bir növü kimi keçmişlə gələcək arasında bir körpü salır, varislik yaradır. Mənəvi tərəqqiyə yeni yollar açır. Gənc nəslin milli mədəniyyət, milli adət-ənənələr ruhunda tərbiyəsi ilə yanaşı qloballaşma prosesində mədəniyyət sahəsində meydana çıxan görkəmli nailiyyətlər onları zənginləşdirir və gələcək bəşəri inkşafa hazırlayır. Gənclərdə Azərbaycançılıq məfkurəsinin, vətəndaşlıq şüurunun formalaşdırılması, milli-mənəvi dəyərlərin milli adət-ənənələrin, dini-əxlaqi keyfiyyətlərin onlar tərəfindən mənimsənilməsi ilə bilavasitə bağlıdır. Böhran keçirən Qərb 18 sivilizasiyasının yad və bayağı təsirlərindən, eləcə də kosmopolitizmindən, mənəvi düşkünlüyündən qorunmaqla milli- mənəvi dəyərlərdən istifadə edilməsi zəruridir. Müstəqillik dövründə dünya azərbaycanlılarının bir milli məfkurəsi, azərbaycançılıq məfkurəsi ətrafında, milli-mənəvi dəyərlərin kontekstində bir milli varlıq kimi birləşməsi, müvcud olub fəaliyyət göstərməsi üçün milli mədəniyyətin qorunması, onların inkişaf etdirilməsinin mühüm əhəmiyyəti vardır. Müxtəlif ölkələrdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporası Azərbaycan milli konqresi halında birləşmək üçün milli-mənəvi dəyərlər, o cümlədən milli mədəniyyətdən bir vasitə-resurs kimi istifadə etməsi məqsədə uyğundur. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev Azərbaycançılıq məfkurəsinin nə demək olduğunu qeyd edərək deyirdi: “Azərbaycançılıq öz milli mənsubiyyətini qoruyub saxlamaq, eyni zamanda onların ümumbəşəri dəyərlərlə sintezindən, dünya sivilizasiyasına inteqrasiyasından bəhrələnmək hər bir insanın inkişafının təmin olunması deməkdir” (9, s. 141). XX əsrdə bir sıra xalqların həyatında olduğu kimi, Azərbaycan xalqının milli-mənəvi həyatında, eləcə də onun mədəniyyətində, adət-ənənələrində bəzi deformasiya halları baş vermişdir. Lakin, indi müstəqillik əldə edən, vətəndaş cəmiyyəti formalaşdıran Azərbaycan xalqı öz milli-mənəvi dəyərlərini, milli adət-ənənələrini, milli mədəniyyətini, dini-əxlaqi normalarını bərpa edib zənginləşdirmək yolu ilə irəliləyir. Bu baxımdan ümummilli lider Heydər Əliyev xalqımıza olan misilsiz xidmətləri nəticəsində müstəqilliyə, azadlığa, demokratiyaya nail olmuş və bu proseslərdə də milli-mənəvi dəyərlərimiz, adət-ənənələrimiz geniş vüsət alaraq inkişaf etmişdi. Müstəqilliyimiz dövründə ulu öndər Heydər Əliyev milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunması ilə bağlı 13 avqust 2001-ci ildə xalqımıza ünvanladığı bəyanatında haqlı olaraq qeyd edirdi ki, “Bizim xalqımız yüz illərlə, min illərlə adət-ənənələrimizi milli- mənəvi dəyərlərimizi yaradıbdır və bunlar indi bizim xalqımızın 19 mənəviyyatını təşkil edən amillərdir. Hər xalqın özünə, öz tarixi köklərinə, əcdadları tərəfindən yaradılmış milli-mənəvi dəyərlərinə bağlılığı böyük amildir”. Həmçinin müstəqil Azərbaycan adına böyük tarix yazan, onun memarı və qurucusu ümummilli lider Heydər Əliyevin adını yuxarıda qeyd etdiyimiz tarixi bəyanatında Azərbaycan ziyalılığmdan tələb olunduğu kimi. “...biz öz milli-mənəvi dəyərlərimizi, adət-ənənələrimizi, əxlaqi dəyərlərimizi bütün istiqamətlərdə qorumalıyıq, saxlamalıyıq və gənc nəsli əsrlər boyu böyük sınaqlardan keçmiş bu mənəvi, əxlaqi dəyərlər ruh un da tərbiyələn dirməliyik ”. Milli adət-ənənələr, milli-mənəvi dəyərlər milli birliyin səciyyəvi xüsusiyyətlərini təmsil etdiyi üçün millətlərin bir-birini tanıması zərurəti baxımından da müəyyən maraq və əhəmiyyətə malikdir. “Hər bir azərbaycanlı öz milli mənsubiyyətinə, mentalitetinə görə qürur hissi keçirməlidir və biz azərbaycançılığı - Azərbaycanın dilini, mədəniyyətini, milli- mənəvi dəyərlərini, adətlərini yaşatmalıyıq” (9, s. 239) deyən ümummilli lider Heydər Əliyev qeyd etmişdir. Milli adət- ənənələri, milli-mənəvi dəyərləri, milli özünəməxsusluğu qorumaqla, yeni ümumbəşəri dəyərləri mənimsəməklə, onların ahəngdar vəhdətinə nail olmaq dövrümüzün zəruri təlabatıdır. Bu baxımdan xalqımız ulu öndər Heydər Əliyevin bu xidmətlərini heç zaman yaddan çıxarmayacaq və hər zaman ülvü xatirələrlə onu yad edəcəkdir. 20 Yüklə 192 Kb. Dostları ilə paylaş:
|