HamiLƏLİYİn biRİNCİ trimestr ağirlaşmalari giRİŞ
Yüklə 321,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Normal hamil əlikdə ultrasəs müayinəsinin nəticələri
- Cədvəl 3. Baş-oma uzunluğu və hestasiya yaşı Baş-oma uzunluğu
edilm əsi qadınlara hamiləliyin erkən dayandırılmasına dair qərar qəbuletmə imkanını verir. Bununla yanaşı, US müayinəsinin rutin aparılmasının digər mühüm nəticələrə təsiri tam aydın deyil (A kateqoriyası). Birinci trimestrdə aparılan US müayinəsinin diaqnostik əhəmiyyəti x əstənin anamnezi, fiziki müayinəsi, β-HCG-nin və qan zərdabında progesteronun səviyyəsi də daxil olmaqla, bu vaxtad ək aparılmış laborator analizlərin nəticələrinin US müayinəsinin n əticələri ilə birlikdə nəzərdən keçirilməsi hallarında yüksək olur. Ultrasəs müayinəsinin çox faydalı olduğunu nəzərə alaraq, bir çox həkim birinci trimestrdə baş verən ağırlaşmaların müayin
əsi üçün ilk öncə məhz US müayinəsindən istifadə edir. US müayinəsinin nəticələri qeyri-mü
əyyən və ya mübahisəli nəticələr verdikdə ikinci addım kimi qanda β-HCG və/ya progesteron s əviyyəsinin təyin olunması üçün testlərdən istifadə edilir. Birinci trimestrd ə ultrasəs müayinəsi həyata keçirildikdə əmin olmaq lazımdır ki, həm transabdominal, h əm də transvaginal US görüntüsü əlçatan olsun. Transabdominal US müayinəsi geniş görüntü sahəsinə malikdir və çanaq boşluğunun müxtəlif dərinlikdə görüntülərini əldə etm əklə yanaşı, çanağın yuxarı hissəsində və dibində yerləşən orqanların tam müayinəsinə imkan verir. Transabdominal görünm ə 3-5 MHz tezlikli ötürücü ilə aparılır. Transvaginal US müayin əsi isə 5.0-7.5 MHz tezlikli ötürücü ilə aparılır və əldə edilən görüntülərin dəqiqliyini artırır. Transvaginal US müayinəsinin çatışmazlığı görüntü sahəsinin məhdud olmasıdır. Bu s
əbəbdən də dəqiq diaqnostika üçün hər iki üsuldan (transabdominal və transvaginal) istifadə etm
ək vacibdir. Transvaginal US müayinəsi həm həkimin otağında, həm xəstəxanada və təcili tibbi yardım şöbələrində istifadə edilə bilər. Normal hamil əlikdə ultrasəs müayinəsinin nəticələri Sonuncu menstruasiyadan hesablandıqda hamiləliyin beşinci və yeddinci həftələri arasında 5.0- 7.5 MHz ötürücü il ə aparılan transvaginal ultrasəs müayinəsi ilə əvvəlcə döl kisəsi, sonra yumurta sarısı kisəsi və nəhayət, rüşeym (embrion) müəyyən edilir. Qanda β-HCG-nin səviyyəsi 1800 mBV/ml olmayanad ək ultrasəs müayinəsində döl kisəsi görünmür. Beşinci həftə ərzində döl kis
əsinin içi boş görünür və ektopik hamiləlik hallarında inkişaf edən “yalançı döl kis
əsi”ndən fərqlənmir. İlkin mərhələdə normal inkişaf edən döl kisəsinin əlamətlərinə aşağıdakılar aid edilir: 1.
2.
uşaqlıq dibində yerləşməsi və 3.
kis əni kənardan əhatə edən exogen halqa. Altıncı həftə ərzində yumurta sarısı kisəsi müəyyən edilir. Yumurta sarısı kisəsi döl kisəsi daxilind ə müəyyən olunan exogen yumru strukturdur. Yumurta sarısı kisəsinin divarı nazik olduğundan, onun ultrasəs şüalarına paralel olan lateral hiss
ələri görünməyə bilər. Bu səbəbdən US müayinəsində yumurta sarısı kisəsi yumru yox “=” (b ərabərlik) işarəsi kimi görünə bilər. Döl kisəsi müəyyən edilirsə, mütləq şəkildə yumurta sarısı kis əsinin də təyin edilməsi təmin olunmalıdır. Nəzərə almaq lazımdır ki, yumurta sarısı kisəsi heç d ə bütün müstəvilərdə görünmədiyi üçün onun təyin edilməsi məqsədilə bütün kvadratların görünm əsi aparılmalıdır. Yumurta sarısı kisəsi rüşeymə aid (embrional) bir struktur olduğundan, onun t əyin edilməsi uşaqlıq daxilində inkişaf edən hamiləliyin mövcudluğunu təsdiq edir və ektopik hamil əliyin yalançı kisəsini (psevdokisə) istisna edir. Döl kisəsi daxilində olan maye amniotik maye yox, rüşeymdənxaric (ekstraembrional) boşluq mayesidir. Hamil əliyin yeddinci həftəsi ərzində rüşeym müəyyən olunur və onun ürək fəaliyyəti qeyd olunmağa başlayır. Transabdominal US müayinəsi ilə müqayisədə transvaginal US ilə rüşeym bir h
əftə əvvəl aşkar edilir. Rüşeym əvvəlcə yumurta sarısı kisəsinin bir kənarında “nöqtə” kimi görünür v ə günə bir millimetr (mm) sürəti ilə böyüyür. Rüşeymin ürək fəaliyyəti onun baş-oma ölçüsü beş millimetrə çatdıqda həmişə müəyyən edilir. Lakin görünmə üçün istifadə olunan avadanlığın texniki imkanları və müayinəni aparan mütəxəssisin təcrübəsindən asılı olaraq rüşeymin ürək fəaliyyəti daha tez də təyin oluna bilər. İlk dəfə təyin edildikdə rüşeymin ürəyi d əqiqədə 100 vurğu sürəti ilə döyünür. Müşahidə edilən müddətdə ürək döyüntülərinin sayı d əqiqədə 180 vurğuyadək sürətlə qalxır və sonradan dəqiqədə 120-160 vurğuyadək enir. Ürək döyüntül ərinin sayı dəqiqədə 120-160 vurğu olan hallarda onlar portativ Doppler cihazı ilə də t əyin oluna bilər. M-üsulla aparılan US müayinəsi ilə rüşeymin ürək fəaliyyəti sənədləşdirilə və ür ək döyüntülərinin sayı təyin oluna bilər. US müayinəsi zamanı rüşeymi əhatə edən qişa da görünür. Bu amniotik qişadır və növbəti bir neçə həftə ərzində böyüyərək rüşeymdənxaric boşluğu tədricən obliterasiya edir və ya tam tutur. Hamil əliyin beşinci və altıncı həftələri ərzində döl kisəsi inkişaf etdikdən sonra və rüşeym mü əyyən olunanadək döl kisəsinin ortalama diametrini (uzunluq + en + hündürlük/3) təyin etm əklə və standartlaşdırma cədvəllərindən və ya ultrasəs aparatındakı kompüter proqramından istifad ə etməklə hestasiya yaşı müəyyən edilə bilər. Müasir real vaxt rejimində aparılan transvaginal US müayin əsinin köməyi ilə hamiləliyin altıncı həftəsində rüşeym müəyyən edilə bil ər və hestasiya yaşı onun baş-oma uzunluğunu ölçməklə təyin edilə bilər. Rüşeymin baş-oma uzunluğu əsasında aşağıda göstərilən cədvəllərdən və ya ultrasəs aparatındakı kompüter proqramından istifadə etməklə hestasiya yaşı təyin olunur. Cədvəl 3. Baş-oma uzunluğu və hestasiya yaşı Baş-oma uzunluğu Hestasiya yaşı Baş-oma uzunluğu Hestasiya yaşı 0.2 cm
5.7 h əftə
3.5 cm 10.4 h
əftə 0.4 cm
6.1 h əftə
4.0 cm 10.9 h
əftə 0.6 cm
6.4 h əftə
4.5 cm 11.3 h
əftə 0.8 cm
6.7 h əftə
5.0 cm 11.7 h
əftə 1.0 cm
7.2 h əftə
5.5 cm 12.1 h
əftə 1.3 cm
7.5 h əftə
6.0 cm 12.5 h
əftə 1.6 cm
8.0 h əftə
6.5 cm 12.8 h
əftə 2.0 cm
8.6 h əftə
7.0 cm 13.2 h
əftə Yüklə 321,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|