HamiLƏLİYİn biRİNCİ trimestr ağirlaşmalari giRİŞ
Yüklə 321,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hestasiya yaşı (həftələr) = baş-oma uzunluğu (sm) + 6.5. HAMİLƏLİKDƏ PATOLOJİ HALLAR
- Patofiziologiya
- Spontan abortun klinik gedişatı
- Diaqnostika
2.5 cm 9.2 h
əftə 8.0 cm
14.0 h əftə
3.0 cm 9.9 h
əftə
Alternativ olaraq, rüşeyn (embrion) təyin olunduqda, hamiləliyin 8-ci və 13-cü həftələri arasında rüşeymin baş-oma uzunluğunu ölçməklə aşağıdakı formulanın köməyi ilə hestasiya yaşını mü əyyən etmək olar: Hestasiya yaşı (həftələr) = baş-oma uzunluğu (sm) + 6.5. HAMİLƏLİKDƏ PATOLOJİ HALLAR Bu f
əslin aşağıdakı hissələrində hamiləlikdə rast gəlinən patoloji və ya qeyri-normal halların, o cüml
ədən, spontan abort, ektopik hamiləlik və trofoblastik xəstəliyin sonoqrafik (ultrasəs) n əticələri müzakirə və təsvir ediləcəkdir. Hamil əliyin ilkin mərhələsində düşüklər və ya spontan abortları təsvir etmək üçün müxtəlif terminl ərdən istifadə edilir. Onlardan bir çoxu müasir patofiziologiya anlayışı mövcud olmazdan əvvəl yaranmışdır və köhnəlmiş terminlərdir. Bununla belə, onlar hələ də istifadə edilir: 1.
Spontan abort — ilk 20 h əftə ərzində hamiləliyin özbaşına pozulmasıdır. Bu termin tibbi abortla (hamil əliyin planlı və ya könüllü pozulması) qarışdırıldığına görə xəstələrlə spontan abort bar əsində müzakirə aparıldıqda düşük terminindən istifadə edilməsi məsləhət olunur. 2.
ən spontan abort — hestasiya yaşının 12-ci həftəsinədək baş vermiş spontan abortdur. 3.
Abort t əhlükəsi — hamiləliyin birinci yarısı zamanı hər hansı bir anda baş vermiş uşaqlıq qanaxması. Uşaqlıq boynu bağlıdır və mayalanma məhsulları xaric olmur. 4.
dölün uşaqlıqdan bütövlükdə deyil, qismən xaric olması halıdır. 5.
Başlanmış abort — uşaqlıq boynu genişlənmiş, ancaq toxuma xaric olmamışdır. 6.
Gizli abort — t ələf olmuş döl və ya embrionun bir neçə həftədir ki, uşaqlıq boşluğunda qalması ilə xarakterizə olunur. Bu zaman uşaqlıq böyümədən qalır və hamiləliyin gününə gör
ə gözlənildiyindən kiçik olur. Hamiləlik əlamətləri tədricən aradan qalxır. Həmin x əstələrdə uşaqlığın böyüməsi müşahidə edilmir və ya hamiləliyin 12-ci həftəsində belə dölün ür ək döyüntüləri eşidilmir. 7.
infeksiyanın uşaqlığa keçərək endometrit, parametrit və peritonitə səbəb olması ilə müşayiət olunan natamam abort. 8.
baxmayaraq, embrion inkişafdan dayanmışdır. Bu hallarda yüksək dəqiqlik qabiliyyətinə malik ultras əs müayinəsində döl (embrion) təyin edilmir. Oxşar prosesi izah etmək üçün rüşeymsiz hamiləlik termini ilə yanaşı, bəzən embrionun rezorbsiyası terminindən istifadə edilir. Rüşeymsiz hamiləlik diaqnozu, adətən, ya ultrasəs müayinəsi, ya da xaric olmuş toxumanın müayinəsi vasitəsilə qoyulur. 9.
əs müayinəsində xorionla uşaqlıq divarı arasında qan toplanması müəyyən edilir. 10.
əsi kimi bir çox hallarda xaric olan hamiləlik endometriumu. Decidua bütöv şəkildə xaric olduqda buna deciduanın atılması deyilir. Bu da əsasən ektopik hamiləlik hallarında müşahidə edilir.
Patofiziologiya Spontan abortların ən azı yarısı trisomiya, triploidiya və ya monosomiya kimi böyük genetik anomaliyaların nəticəsidir. Spontan abortlar, həm də uşaqlıq anomaliyası, ananın dietilstilbestrola (DES) m əruz qalması, leyomioma (fibromioma), uşaqlıq boynunun çatışmazlığı, lutein fazasının qüsuru səbəbindən progesteron çatışmazlığı və immunoloji amillər kimi daxili mühit faktorları ilə də əlaqələndirilir. Xarici mühit amillərinə tütün, alkoqol və ya kokain istifad
əsi, şüalanma, infeksiyalar və peşə fəaliyyəti ilə bağlı kimyəvi maddələrin təsiri aiddir. Ananın yaşı artdıqca spontan abort halları da artır. Klinik praktikada erkən spontan abortun etiologiyası nadir hallarda müəyyən edilə bilir.
Əvvəlcə hamiləlik amenoreya (aybaşının olmaması), hamiləliyin səciyyəvi simptomları və hamil əlik testinin müsbət nəticəsi ilə müəyyən edilir. Hamiləlik baş tutmadıqda, β-HCG (insanın xorionik qonadotropin hormonu) s əviyyəsinin artımı dayanır və ya aşağı düşür və hamiləliyin simptomları kəsilir. Bundan sonra vaginal qanaxma başlayır. Vaginal qanaxma ehtimal edilən spontan abortun ən geniş yayılmış əlamətidir və bütün hamiləliklərin təxminən 30%-də baş verir. Vaginal qanaxması olanların təxminən yarısında spontan abort baş verir, digər yarısında isə döl inkişaf edir. Lakin vaginal qanaxması olmayanlarla müqayisədə həmin qadınlarda ağırlaşma halları və hamiləliyin pis nəticələri daha çox olur. Qanaxmanın başlanması hamiləliyin davam etm əsini sual altına alır. Halbuki bu cür hallarda bəzən hamiləlik bir neçə həftə əvvəl pozulmuş ola bil ər. Daha sonra aşağı bel ağrısı və abdominal ağrılar meydana çıxır və hamiləliyin davam etm əsi proqnozu pisləşir. Nəhayət, döl xaric edilir və bu bəzən ciddi qanaxma və ağrılarla müşayiət olunur. Diaqnostika Abdominal müayin ə zamanı ağrının lokalizasiyasına, palpasiyada ağrıya və gərginliyin olub- olmamasına xüsusi diqqət yetirilir. Həmin əlamətlər ektopik hamiləliklə yanaşı inkişaf edən hemoperitoniumdan x əbər verə bilər. Qanaxmanın uşaqlıqla əlaqəsi olmayan səbəblərini və ya uşaqlıq boynunun açılışını aşkar etmək üçün ginekoloji müayinə aparılmalıdır. Açıqlığı yoxlamaq üçün maşadan istifadə etmək olar, belə ki, normal, genişlənməmiş uşaqlıq boynuna maşanı yeritmək mümkün olmur. Uşaqlığın ölçüsünü və uşaqlıq artımlarının törəməsinin olub- olmadığını yoxlamaq üçün bimanual müayinə də aparılmalıdır. Təcrübəli həkim uşaqlığın ölçüsü əsasında hamiləliyin hestasiya yaşını iki həftəyə qədər dəqiqliklə təyin edə bilər, lakin piylənmə, ağrı, xəstənin həkimlə əməkdaşlığa meyilli olmaması və uşaqlığın retroversiyası dəqiqliyi aşağı sala bil ər. Uşaqlığın ölçüsünün gözləniləndən kiçik olması spontan abortun baş verməsinə işarə edir. Embrionu diri olan 9-10 h əftəlik hamiləlikdə dölün ürək döyüntülərini Doppler US müayinəsi vasit
əsilə eşitmək olar. Dölün ürək döyüntülərinin daha yaxşı eşidilməsi üçün bimanual müayinə zamanı uşaqlığın qaldırılması məqsədəuyğundur. Lakin xüsusilə də piylənməsi olan və ya Yüklə 321,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|