HamiLƏLİYİn biRİNCİ trimestr ağirlaşmalari giRİŞ

Müalic

ə 

Uşaqlığın tezliklə boşaldılması müalicənin əsasını təşkil edir. Tam beçəxorun xaric edilməsindən 

sonra bütün pasiyentl

ərdə  kontrasepsiya ilə  yanaşı 

β-HCG

-nin s

əviyyəsi  altı  aydan  bir  ilədək 

silsil

əli  şəkildə  yoxlanmalıdır  (C  Kateqoriyası).  Əgər 

β-HCG

-nin s

əviyyəsi  artırsa  və  ya 

d

əyişməz  qalırsa  (plato),  bu  zaman  xəstədə  residivin  olduğu  nəzərdən keçirilməli, müvafiq 

müayin

ələr aparılmalı və kimyəvi terapiya (metotreksat) ilə müalicə təyin edilməlidir. Xəstəliyin 

nisb

ətən  nadir  olduğu  və  bir  çox  ağırlaşmalarla  müşayiət  olunduğunu  nəzərə  alaraq, müvafiq 

konsultasiyaların əldə edilməsi tövsiyə edilir. Teka-lütein yumurtalıq kistalarının müalicəsi tələb 

olunmur. Onlar beç

əxor toxumasının tam xaric olunmasından sonra öz-özünə aradan qalxır.  

Trofoblast x

əstəliyinin residivi 

Tam beç

əxor xəstəliyi  olan  qadınların  20%-də  residiv  baş  verə  bilir. Həmin hallarda beçəxor 

miometriuma invaziya etmiş olur və ya aqressiv metastazlaşmaya səbəb olur. 

Hiss

əvi beçəxor 

Bu, ad

ətən, həyat qabiliyyəti olmayan döllə  yanaşı  meydana  çıxan  beçəxor  plasentası  ilə 

xarakteriz

ə  olunur. Genetik testlər, adətən,  triploidiyanın  (69XXY)  olduğunu  göstərir. Tam 

beç

əxorla müqayisədə hissəvi beçəxora daha az rast gəlinir və residiv riski də daha aşağıdır.  

G

ələcək hamiləliklərlə bağlı proqnoz  

Residivin c

əmi 1-2% hallarda müşahidə edilməsinə baxmayaraq, trofoblast xəstəliyindən sonra 

bir çox qadınlar normal hamiləliyi başa vura bilirlər. Residivlərin müalicəsi üçün istifadə edilən 

kimy

əvi terapiya  preparatlarının  gələcək hamiləliklərə  təsiri müəyyən edilməmişdir.  Bu  cür 

hallarda h

əkimin qarşısında duran xüsusi çətinlik xəstəliyin qadınlara göstərdiyi psixoloji təsirin 

aradan qaldırılmasıdır.  

DİAQNOSTİK VƏ İDARƏTEMƏ SXEMİ  

---

 

 

Yuxarıda verilmiş diaqramda təsvir edlimiş diaqnostik və xəstənin təqibi sxemi stabil pasiyentin 

fiziki müayin

əsi ilə başlayır. Qeyri-stabil həyat göstəriciləri olan pasiyentlərdə cırılmış ektopik 

hamil

əliyin  olduğu  güman  edilir  və  onların  dərhal  reanimasiyası  və  cərrahi müdaxiləyə  görə 

müvafiq müayin

əsi aparılır. Əgər fiziki müayinə zamanı uşaqlıq boynunun açıq olduğu müəyyən 

edilirs

ə, bu spontan abortun baş verəcəyindən xəbər verir. Klinik faktorlar və xəstələrin istəyi 

n

əzərə alınaraq, həmin hallarda müalicə ya dilyatasiya və kyuretaj ilə, ya da xəstənin müşahidəsi 

il

ə  aparıla  bilər.  Uşaqlıq  boynu  bağlıdırsa  və  US müayinəsi  əlçatandırsa,  əksər hallarda 

diaqnozun d

əqiqləşdirilməsi üçün ultrasəs müayinəsi istifadə  edilə  bilər.  Yalnız  əgər US 

müayin

əsində  uşaqlıq  boş  olarsa  və  ya  onun  boş  olub-olmamasını  dəqiq müəyyən etmək 

mümkün olmursa, bu zaman qanda hormonun s

əviyyəsini təyin etmək tələb olunur. Əgər uşaqlıq 

boynu bağldırsa və ultrasəs müayinəsi əlçatan deyilsə, bu zaman qanda hormonun səviyyəsinin 

t

əyini xəstənin müalicəsi ilə  bağlı  növbəti  addımları  müəyyən etməyə  kömək edə  bilər.  Əgər 

qanda 

β-HCG 

hormonunun s

əviyyəsi normal qaydada artırsa və pasiyentin vəziyyəti sabitdirsə, 

bu zaman x

əstənin davamlı müşahidəsi taktikası seçilə bilər. Əgər qanda 

β-HCG

-nin s

əviyyəsi 

düşürsə  və  ya dəyişmirsə, bu xəstədə  ektopik hamiləlik  ehtimalı  artmış  olur  və  buna görə  də 

diaqnozun d

əqiqləşdirilməsi üçün US müayinəsinin  aparılması  tələb olunur. Rh neqativ olan 

Xeyr 

Xeyr 

Ağrı və qanaxma ilə erkən hamiləlik 

Həyat əlamətləri stabildir 

Reanimasiya və cərrahi qiymətləndirmə 

Uşaqlıq boynu 

dəliyi açıqdır, 

toxuma xaric 

olunur 

GVA və ya 

gözləmə 

taktikası 

Toxumanın müayinəsi: 

xorion xovları 

yoxdursa, ektopik 

hamiləliyi istisna edin. 

Rüşeymin məhv olması və ya 

boş rüşeym kisəsi 

Yumurta sarısı kisəsi və ya 

ürək döyüntüləri olmayan 

embrion 

Klinik olaraq 

izləyin 

 

Çanaq kütləsi, Duqlas boşluğu 

mayesi, uşaqlıqdankənar ürək 

döyüntüləri 

Ektopik hamiləlik, 

çərrahi və ya qeyri-

cərrahi Rx 

Beçəxor 

GVA 

Boş uşaqlıq 

XQ 1800–dən  

yuxarıdır 

Ektopik 

hamiləlik 

ehtimalı 

Klinik olaraq 

izləyin 

 

Xeyr 

Xeyr 

Bəli 

Bəli 

Bəli 

Bəli 

Xeyr 

Xeyr 

Xeyr 

Bəli 

Bəli 

Bəli 

Uşaqlıq boynu bağlıdır 

Təcili USM 

Davamlı XQ və ya 

progesteron 

XQ normal artır və 

pasiyentin vəziyyəti 

stabilləşir 

Klinik 

olaraq 

izləyin 

Ultrasəs 

görünmə 

edin 

Bəli 

Xeyr 

Bəli 

Bəli 

Bəli 

Xeyr 

---

qadınlarda  hamiləliyin birinci trimestrində  istənilən səbəbdən  vaginal  qanaxma  baş  verdikdə, 

onlara 50 mikroqram (mkq) Rh-immunoqlobulin (Rh-immunoqlobulinin mini-

dozası) 

verilm

əlidir (B Kateqoriyası). 

DİLYATASİYA VƏ KYURETAJ (D&K) 

Klinik v

əziyyəti  stabil olan xəstələrdə hamiləliyin inkişafdan qalması və ya donmuş hamiləlik 

diaqnozunun qoyulması təcili cərrahi müdaxilənin aparılmasını tələb etmir. Əvvəlki ginekoloji 

kitablarda (tibbi 

ədəbiyyatda) bütün erkən abortlarda dilyatasiya və  kyuretajın  aparılması 

birm

ənalı  olaraq  tələb  olunduğu  vurğulanırdı.  Lakin  son  zamanların  tibbi  ədəbiyyatı  spontan 

abortun  tamamlanmasına  imkan  verən  konservativ  yanaşmanın  təhlükəsiz və  maliyyə 

baxımından səmərəli olduğunu dəstəkləyir. 

D&K-nin (dilyatasiya v

ə kyuretaj) icra edilməsi üçün aşağıdakı hallarda qərar verilə bilər: 

1.

 

Ağır qanaxma olduqda (saatda bir ədəddən çox bez istifadə olunursa). 

2.

 

Pasiyentin v

əziyyəti klinik cəhətdən stabildir (qanaxma və  ya  qarın  ağrıları  yoxdur),  lakin 

dölün ölümü t

əsdiq edilib və  xəstə  spontan  abortun  baş  verəcəyini gözləmək istəmir. 

B

ətnində  ölmüş  döl  gəzdirdiyindən xəbərdar  olan  bir  çox  qadın  tezliklə  abortun  baş 

verm

əsini  arzulayır.  Spontan  abortun  baş  verəcəyini bir neçə  gün və  ya həftə  gözləməyin 

m

əsuliyyəti evdə qanaxmanın və ya ağrı epizodunun baş vermə ehtimalı ilə bağlıdır. Uzun 

müdd

ət gözləmək (altı həftədən çox) koaqulopatiya ilə nəticələnə bilər. 

3.

 

Ektopik hamil

əlik istisna edilməlidir. Bəzi hallarda ektopik hamiləliklə  uşaqlıqdaxili 

hamil

əliyi bir-birindən ayırd etmək olmur. Əgər D&K zamanı uşaqlıq daxilindən evakuasiya 

edilmiş  toxumada  xorion  xovları  müəyyən edilirsə, bu hamiləliyin  uşaqlıqdaxili  olduğunu 

t

əsdiqləmiş olur. Çox nadir hallarda uşaqlıqdaxili və ektopik hamiləlik yanaşı baş verə bilər 

(heterotopik hamil

əlik). Bu cür hal çaşqınlıq və təhlükəli klinik vəziyyət yarada bilər.  

D&K-y

ə əks-göstərişlər 

1.

 

Tibbi 

əks-göstərişlər nadir olsa da, bunlara aktiv çanaqdaxili infeksiya və koaqulopatiya aid 

edilir. 

2.

 

Dölün ölümü x

əstə, həkim və ya hər ikisinin əmin olacağı dərəcədə təsdiq edilməmişdir. 

3.

 

X

əstə istənilən bir səbəbdən (dini inanc, xərclər, cərrahi prosedurdan yayınmaq istəyi və s.) 

spontan abortun baş verməsini gözləməyə üstünlük verir. 

Aşağıdakı meyarlara cavab verən hallarda D&K-nin aparılması tələb olunmur: 



 

Uşaqlığın ölçüsü kiçikdir və o, sərtdir. 



 

Qanaxma ya azdır, ya da heç yoxdur. 



 

Toxuma xaric olunub, ilkin görünüşdən tam olaraq xaric edilib və müayinəsi mümkündür. 



 

X

əstənin həkimin nəzarəti altında müşahidəsi təmin edilə bilər.  



 

Ultras

əs müayinəsi (transvaginal US müayinəsinin  aparılmasına  üstünlük  verilir)  uşaqlığın 

boş olduğunu göstərir. 

---