Haqq-hesab kitab indd
Yüklə 306,47 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- müdiri Nitşenin təhsil aldığı universitetə məktub göndərir. Məktubda yazır ki, əgər etirazınız yoxdursa, biz sizin tələbəniz Nitsşeni təhsilini başa vurduqdan son
- Əli Şamil, tədqiqatcı jurnalist, folklorşünas MÜƏLLİFDƏN
- “Gabud və gabudlular”
- (bu yaxınlarda həmin kitab işıq üzü gördü)
- Aşıq Ələsgər 1821- ci ildə Ağkilsə kəndində anadan olmayıb.
19 Haqq-nahaqq seçilər Haqq divanında hələyə yol açmış oldu. Onun açdığı yolla gedənlər təkçə aşıqlarımızın deyil, qaçaqlarımızın, ictimai xadimlə- rimizin, alimlərimizin, yazıçı və şairlərimizin də ömür yollarına aydınlıq gətirə biləcəklər. Sonda bir məsələyə toxunmaq istəyirəm. Dünyanın hər yerində (keçmiş SSRİ-ni və onun indiki davamçılarını çıx- maqla) elmə yenilik gətirənlərə doktor adı verilir. Keçmiş Sovetlər Birliyində olduğu kimi indi də Rusiya və ona bağ- lılıqdan qurtara bilməyən respublikalarda-müstəqil dövlət- lərdə isə bir qəlib müəyyənləşdirilib. Dissertasiyanın həcmi fi lan səhifə, formatı fi lan cür, tərtibi fi lan səviyyədə olma- lı, müdafi ə şurasınadək üç mərhələrəli müzakirə təşkil edilməli, bu müzakirələrin gedişi videoya çəkilməli və protokolları yazılmalıdır. Sonda böyük bir çamadan dolu- su sənədlər Ali Attestassiya Komissiyasına gördərilməldir. Orada azı bir-iki il saf-cürük edildikdən sonra cavab verilir ki, dissertasiya təsdiq edilir, ya yox. (İndiyədək oradan on- larla dissertasiya geri qaytarılıb. Lakin buna görə Müdafi ə Şurası üzvlərinin birinə də “gözün üstə qaşın var” deyən olmayıb). Hazırlanan dissertasiyaların da önündə mövzu- nun aktuallığı, elmi yeniliyi və s. kimi yarımbaşlıqlar var. Amma bunlar formal xarakter daşıyır. Dahi alman fi losofu Fridrix Nitşenin həyatında maraqlı bir hadisə var. Leypsiq Universitetinin tələbəsi olarkən an- tik yunan ədəbiyyatı ilə bağlı yazdığı iki məqaləsini oxuyan İsveçrənin Bazel Universitetinin klassik fi lologiya kafed- rasının müdiri Nitşenin təhsil aldığı universitetə məktub göndərir. Məktubda yazır ki, əgər etirazınız yoxdursa, biz sizin tələbəniz Nitsşeni təhsilini başa vurduqdan son- ra kafedramıza professor vəzifəsinə dəvət edirik. Nitsşe- nin müəllimləri, əlbəttə etiraz etmir. Hər bir məsələdə punktuallıq, intizam göstərən almanlar bəlkə də öz ta- rixlərində ilk dəfə olaraq nadir bir hərəkət də edirlər. 20 Nazir Əhmədli Deyirlər bir halda ki, bu tələbəni nüfuzlu bir universitet professor vəzifəsinə dəvət edir, bizim ondan dövlət im- tahanı götürməyimiz etik baxımdan düzgün olmaz. Nit- sşedən dövlət imtahanı götürmədən ona diplom verirlər və 24 yaşlı gənc məzun dəvət aldığı Bazel Universitetinə yollanır... Nazir Əhmədlinin kitabları, xüsusilə qarşımızdakı bu son kitabı da elmi yeniliyi olan, millətimizə və Vətənimizə xeyir verən kitablardır. Onlardan yüzlərlə alim, tələbə, zi- yalı, yazıçı və şair, öz soy-kökünü öyrənmək istəyən sadə insanlar istifadə edəcəklər. Lakin ona fi lologiya üzrə elmi dərəcə vermək heç kimin yadına düşməyəcək. Çünki elmi dərəcə üçün müəyyənləşdirilmiş qəliblərdə hazırlanmayıb, oxucuya, alimə, tarixi mövzuda əsər yaradan yazıçı və şa- irlərə, soy-kökü ilə maraqlananlara lazım olan səviyyədə hazırlanıb. Avropada, Amerikada, Asiyada, hətta Afrikada və Avstraliyada nəşrlərin bu cür hazırlanması normal sayı- lır. Keçmişdən dördəlli yapışıb ondan əl çəkmək istəməyən bizlərdən başqa. Ola bilsin ki, hələ Nazir Əhmədlini diletantlıqda, qey- ri-peşəkarlıqda, başqalarının işinə qarışmaqda da suçlasın- lar. Buna da dözmək lazımdır. Çünki cəmiyyətimiz belə formalaşdırılıb. Əli Şamil, tədqiqatcı jurnalist, folklorşünas MÜƏLLİFDƏN Adı Ustad Ələsgərə məxsus bir şeirdən götürülmüş bu kitabın meydana çıxmasının maraqlı tarixi var. Təxminən bir il bundan əvvəl keçmiş çar Rusiyasın- da tərtib olunmuş kameral təsvir sənədləri ilə 2009-cu ildən başlamış işimi intensiv şəkildə davam etdirməyə başladım.1988-ci ildən erməni əsirliyində qalmış kəndi- miz-Dərələyəz mahalının Gabud kəndi haqqında “Gabud və gabudlular” adlı kitabıma tarixi sənədlərlə cidddi elmi məzmun vermək istəyirdim. Çünki yaddaşlarda yaşayaraq bizə gəlib çatmış tarix ən müxtəlif yorumlarda mövcud ol- duğuna görə, bu müxtəlifl iklərə son qoymaq və ortaya ciddi bir kitab çıxarmaq lazım idi. Bir daha görməyə ümidlərimi- zin olmadığı Gabud kəndi haqqında övlad borcumu yerinə yetirmək istəyirdim. Adı çəkilən kitab 2016-cı ildə işıq üzü gördü və güman edirəm ki, qarşıya qoyduğum işin öhdəsin- dən gələ bildim. Bu iş məni elə cəlb etmişdi ki, artıq ondan ayrıla bilmir- dim, fi kirləşirdim ki, mənə nə qədər doğma olsa da, Gabud bir kənddir və onun daxil olduğu və onun kimi əsirlikdə qalan Dərələyəz mahalının Kameral siyahısını da hazır- layım. Dərələyəz mahalının 1831-ci və 1842-ci illərə aid kameral təsvir sənədlərini də hazırladım(bu yaxınlarda həmin kitab işıq üzü gördü), amma məndə növbəti arzu və vətəndaşlıq borcu hissi oyandı, fi kirləşdim ki, tədqiqat- larımı Dərələyəz mahalı ilə məhdudlaşdırsam, bu iş başa çatmamış qalacaq. Axı təkcə Dərələyəz mahalı deyil, bütün Qərbi Azərbaycan düşmən işğalı altındadır, əsrlər boyunca üzərində gəzdiyimiz, həyat sürdüyümüz digər ellərimizi də 22 Nazir Əhmədli bir növ “işğaldan azad edim”. Seçim və hərəkət imkanımın məhdudluğunu nəzərə alaraq məsələyə Göyçə mahalından başlamaq qərarına gəldim, çünki hər an yarıda kəsilə bilə- cək bu işdə başqa həmyerlilərim inciməsin, Azərbaycan xalqına Ələsgər kimi bir nəhəngi bəxş etdiyinə görə Göyçə mahalını daha əhəmiyyətli sayırdım... Göyçə mahalının Kameral təsvirini (buraya kameral si- yahılar da daxildir) əldə edəndən sonra, təbii ki, ilk növbə- də Ağkilsə kəndini və Ustad Ələsgəri axtarmağa başladım, amma bəri başdan deyim ki, ilk tanışlıq məyusluqla əvəz olundu. Axı indiyə qədər bütün folklorşünaslar, ədəbiyyat tarixçiləri, aşığın nəvəsi, onun irsinin yorulmaz tədqiqatçısı və təbliğatçısı, Aşıq Ələsgər yaradıcılığından fəlsəfə dok- toru alimlik dərəcəsi elmi adını almış mərhum İslam Talıb oğlu Ələsgər(1925-2014) təkidlə Aşıq Ələsgərin 1821-ci ildə (hətta məsələni daha konkret qoyaraq aşığın doğum gününü də göstərirdilər-22 martda, Novruz bayramında!) Göyçə mahalının Ağkilsə kəndində anadan olduğunu, 1926- cı il mart ayının 7-də, elə həmin Ağkilsə kəndində də və- fat etdiyini bildirirdilər. Aşığın vəfat tarixi ilə bağlı heç nə deyə bilmərəm, axı onun kiçik oğlu Aşıq Talıb 1979-cu ilə kimi yaşayıb və ona görə də atasının vəfatı tarixində səhv et- məyəcəyini qəbul etməliyik. Doğum tarixinə gəldikdə isə... Sənədlərlə ilk tanışlıq göstərdi ki, Aşıq Ələsgər 1821- ci ildə Ağkilsə kəndində anadan olmayıb. Çünki nəinki 1821-ci ildə, hətta 1831-ci ildə də Ağkilsə kəndində heç kim yaşamırdı və bu kənd boş idi! Bizim hansı sənədlərə əsaslanaraq belə ciddi və bəzi adamlara iddialı görünə biləcək mülahizə yürütməyimizə toxunmaq istəyirəm ki, oxucuda ciddi təsəvvür yaransın: bu sənədlərə inanmaq olar, yoxsa yox? XVIII əsrin sonlarından başlayaraq Rusiya İmperiya- sı çoxdan göz dikdiyi Cənubi Qafqaz regionuna fəal mü- Yüklə 306,47 Kb. Dostları ilə paylaş:
|