Hazirlayan savaş er protokol Müdür V

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ


ADAY MEMUR HAZIRLAYICI EĞİTİMİ

PROTOKOL YÖNETİMİ

HAZIRLAYAN
Savaş ER

Protokol Müdür V.


T. C. DEVLETİ

İL VE İLÇE TEŞKİLATINDA PROTOKOL

BEŞ TEMEL ORGANDAN OLUŞUR:

1. 
   VALİ (Devleti ve Cumhurbaşkanını, Kaymakam Hükümeti ve Başbakanı temsil eder.)
   
2. 
   GARNİZON KOMUTANI (Genelkurmay Başkanını / Silahlı Kuvvetleri Temsil eder)
   
3. 
   BELEDİYE BAŞKANI (Halkı temsil eder)
   
4. 
   BAŞSAVCI (Yargıyı temsil eder)
   
5. 
   REKTÖR (YÖK’ü ve Üniversiteyi temsil eder)
   

YAŞAM ALANIMIZ


Özel ve Sosyal alanda görgü ve nezaket kuralları;

Kamusal alanda Protokol kuralları uygulanır.

PROTOKOLÜN ANLAM VE ÖNEMİ
Protokol; Fransızca ‘protocole’ kelimesinden Türkçe’ye geçmiştir. İlk kez Fransa’da 1330 yılında ‘Resmi tutanak’ anlamında kullanılmış, 1829 yılından itibaren ‘Resmi ilişkilerde ve törenlerde önde gelme hakkı ve biçimsel davranışlar konusunda uyulması gereken kurallar bütünü’ olarak kullanılmaya başlanmıştır. Osmanlı devletinde protokol, teşrifat olarak ifade edilmiş, ilk kez Fatih Sultan Mehmet tarafından oluşturulmuş ve Kanunname-i Al-i Osman’da yer almıştır.
PROTOKOLÜN ANLAM VE ÖNEMİ
Fatih’ten sonra, Kanunu Sultan Süleyman tarafından ‘Teşrifat Nizamnamesi’ (Protokol Tüzüğü) hazırlanmış, sarayda ‘Teşrifatii Divan-ı Hümayun’ adıyla protokol dairesi kurulmuştur. Ayrıca, Devlet Yönetim okulu olan Mektebi Endurun’a Teşrifat dersi konmuştur.

Türkiye Cumhuriyeti döneminde protokol kuralları Atatürk Tarafından imzalanan 17.01.1926 tarihli ve 3020 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan ‘Elçilerin Reisicumhur Hazretleri Tarafından Sureti Kabulleri ve Sair Teşrifat Usulleri Hakkındaki Talimname’ ile düzenlenmiş, Hariciye Vekaleti bünyesinde de ‘Teşrifat Müdüriyeti Umumiyesi’ (Protokol Genel Müdürlüğü) kurulmuştur.

Türkiye’de uygulanmakta olan Devlet Protokol Listesi 4009 sayılı yasa gereğince Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmakta ve Cumhurbaşkanının onayı ile yürürlüğe konulmaktadır.

PROTOKOLÜN ANLAM VE ÖNEMİ
Geniş anlamda protokol, kamusal alan ve yaşamdaki törenlerde ve törensel etkinliklerde, resmi ilişkilerde ve görüşmelerde, resmi yazışmalarda ve toplantılarda, kabul ve ziyaretlerde, davet ve ziyafetlerde yöntem ve biçim yönünden uyulması ve uygulanması gereken kurallar bütünüdür.

Kamusal yaşamda protokol kurallarını bilmek insana güven verir, üstünlük ve saygınlık sağlar.

Protokol kurallarına uyan kişi, iş yaşamında fark edilir, tercih edilir ve yükselir.
PROTOKOL İLKELERİ

• 
  Saygı ve Nezaket,
  
• 
  Onuru ve Saygınlığı (İtibarı) Korumak,
  
• 
  Protokolde bir kişiye yada kuruma hak ettiği ve layık olduğu önemi ve değeri vermek,
  
• 
  Temsil esastır.
  
• 
  
  

PTOKOLDE TEMSİL;

Kişi kendisini temsil etmez. Unvanını ve kurumunu temsil eder. Her yöneticinin temel işlevi kurumunu en iyi biçimde temsil etmektir. Bir kişinin temsil niteliği; Dış görünümü, giyimi, tutum ve davranışı, konuşması, Protokol – Saygı ve Nezaket kurallarına uyması ile ortaya çıkar.

Konuk;

Davet edilen veya kabul edilen, karşılanan ve ağırlanan kişidir.

&

Herkes denginin konuğudur.

Üst, Onur konuğu

Ast ziyaretçidir.

&

Ziyaretçi, görmeye veya görüşmeye gelen kişidir.

ONUR KONUKLARI

• 
  Yabancı Eşkonuklar
  
• 
  Devlet ve Hükümet Adamları
  
• 
  Yargı Organlarının Başkanları
  
• 
  Komutanlar
  
• 
  Diplomatlar
  
• 
  Ziyaretiyle şeref veren tanınmış, ödül almış, seçkin ve önemli şahsiyetler
  
• 
  Üst Yöneticiler
  

Onur Konukları
Havalimanında veya bina önünde karşılanır ve uğurlanır.

Üst ziyaretçiler makam kapısında,

Eşdüzey ziyaretçiler makam ortasında,

Ast ziyaretçiler makam koltuğunda ayağa kalkarak ve el sıkılarak karşılanırlar.

EŞDÜZEY KONUKLARI KARŞILAMA KURALLARI
Daha önce bir ziyaret gerçekleşmiş ise;

• 
  Karşılamada karşılıklılık esastır.
  

• 
  Kişi nerede, nasıl karşılamış ise öyle karşılar.
  

Daha önce ziyaret gerçekleşmemiş ise;

• 
  Kurum amiri kendisi davet ettiğinde, bina önünde kendisi veya yardımcısı karşılar.
  

• 
  Konuk randevu alıp geldiğinde bina önünde yardımcısı veya Özel Kalem Müdürü karşılar.
  

Özel olarak ya da Sosyal, Spor, Sağlık amacıyla gelen kişi ile Özel Kalem / Sekreterlik ilgilenir.

BİR YÖNETİCİNİN BAŞARISINI

%34 TEMSİL NİTELİĞİ (Protokol)

%33 BİLGİ VE BECERİSİ (işi)

%33 KİŞİLİĞİ

OLUŞTURUR.
KAMUSAL VE SOSYAL YAŞAMDA PROTOKOL KURALLARININ UYGULANDIĞI

ÖNEMLİ KİŞİLER

• 
  KONUKLAR (Özel, sosyal ve kamusal alanda)
  
• 
  YÖNETİCİLER (Kamusal alanda)
  
• 
  HANIMLAR (Sosyal alanda)
  

KAMUSAL VE SOSYAL YAŞAMDA;

• 
  Konuklara
  
• 
  Üstlere
  
• 
  Hanımlara
  

SAYGI VE NEZAKET ESASTIR.

ÖRGÜTSEL YAŞAMDA TEMSİL HAK VE YETKİSİ TAŞIYAN KİŞİLER

• 
  Kurum Amiri
  
• 
  Vekil Yönetici
  
• 
  Kurum Temsilcisi
  
• 
  Yönetici Temsilcisi
  
• 
  Yöneticinin Eşi
  

Kamusal ve Sosyal yaşamda bir insanın;
İmajı, Kıyafetiyle

Nezaketi, Davranışıyla

Bilgisi, Konuşmasıyla

Görgüsü, Yemesi ve içmesiyle ortaya çıkar.
Protokol kişiye, kuruma ve devlete hak ettiği ve layık olduğu saygı ve itibarı göstermektir.

Bir kişinin protokol ve sosyal davranış kurallarına önem vermemesi ve uymaması önce kendisinin, sonra taşıdığı unvanın, çalıştığı kurumun ve temsil ettiği makamın itibarını düşürür.

Protokolde temsil esastır. Kamusal yaşamda, kimse kendini temsil etmez. Taşıdığı unvanı ve çalıştığı kurumu temsil eder.
Kurumlararası iş ve ilişkilerde,

Görüşmelerde,

Telefonda konuşmada,

Yazışmalarda,

İmzada,

Davranışlarda,

Kabullerde,

Ziyarette,

Karşılamada,

Ağırlamada,

Düzey eşitliği, denklik ve karşılıklılık esastır.

Protokolde makam, unvan, rütbe ve kıdem önemlidir. Makama ve unvana saygı esastır.

Protokolde (Kamusal yaşamda) Akademik unvan sahibi olmak, yaşlı olmak ve / veya hanım olmak öncelik sağlamaz.

Hanım olmak ve / veya yaşça büyük olmak sosyal yaşamda önemlidir.

Kamusal yaşamda her davranışın bir anlamı ve yorumu vardır. Zira, kamusal yaşamda davranışlar;

• 
  Üst’e,
  
• 
  Ast’a
  
• 
  Eşite karşı daima farklıdır.
  

• 
  Üst’e karşı saygı,
  
• 
  Ast’a karşı üstünlük,
  
• 
  Eşite karşı karşılıklılık ve nezaket esastır.
  

KAMUSAL VE SOSYAL YAŞAMDA;

Selam vermek,

Hitap etmek,

Tanıtmak,

Toka etmek,

Öpmek / öpüşmek,

Ayakta durmak, oturmak,

Telefonda konuşmak,

Ayakkabı ve çorap giymek,

Saat, Kemer ve kravat takmak,

Çay içmek, Çorba içmek, Meyve yemek,

Hediye almak / vermek,

Teşekkür etmek ÖNEMLİDİR.
Çünkü; özel, sosyal ve kamusal yaşamda farklıdır.

PROTOKOL KURALLARININ UYGULANDIĞI KAMUSAL YERLER

• 
  Yöneticinin Makam Odaları
  
• 
  Resmi Otomobiller
  
• 
  Resmi Toplantılar
  
• 
  Resmi Törenler
  
• 
  Resmi Davet ve Ziyafetler
  

1. Makamda, resmi arabada, toplantı ve törenlerde, resmi davet ve ziyafetlerde bütün davranışlar resmidir. (Protokol kurallarına tabidir)

2. Kurum içinde davranış kuralları kurumsaldır ve kurum kültürüne bağlıdır.

3. Ast–Üst ilişkileri, makamda da olsa birebir olarak daima özel ve kişiseldir. Yakınlığa ve samimiyete bağlıdır.

4. Kamusal (Resmi) ve sosyal davranış kuralları daima üçüncü (yabancı) kişinin yanında başlar.

MAKAMDA DAVRANIŞ KURALLARI

• 
  Kurumun temsil mekanı ve otorite merkezidir.
  
• 
  Saygı ve itibar, kişiye değil makamadır.
  
• 
  Protokol kurallarına uymak, makama olan saygının doğal ve yasal gereğidir.
  
• 
  Makamda yapılan bir hata ve saygısızlık, kişiye değil, makama ve kuruma yapılmış sayılır.
  
• 
  Makamda oturan kişi, o makamda kendisi değildir; o kurumu temsil eden kişidir.
  

MAKAM PROTOKOLÜ


Yönetici ziyaretçiye çay / kahve ikram ettiğinde…
Yöneticinin çay / kahve içme süresi ziyaretçiye ayırdığı süreyi gösterir.

MAKAM PROTOKOLÜ
TEK BAŞKANLI VE TEK TARAFLI TOPLANTI DÜZENİ
BAŞKAN

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

MAKAM PROTOKOLÜ
TEK BAŞKANLI VE ÇİFT TARAFLI TOPLANTI DÜZENİ
BAŞKAN
KONUK EVSAHİBİ

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

MAKAM PROTOKOLÜ
EŞ BAŞKANLI VE ÇİFT TARAFLI TOPLANTI DÜZENİ

5 4

3 2

EŞBAŞKAN 1 1 EŞBAŞKAN

2 3

4 5
İki taraflı toplantılarda başkanların düzey olarak, üyelerin sayı olarak eşitliği esastır.
MAKAM PROTOKOLÜ
İKİ BAŞKANLI VE TEK TARAFLI TOPLANTI DÜZENİ

ÜST BAŞKAN - AST BAŞKAN

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10
ÇAĞDAŞ-KATILIMCI TOPLANTI DÜZENİ

BAŞKAN




1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

TAŞIT PROTOKOLÜ
MAKAM OTOMOBİLİNDE OTURMA DÜZENİ

(KSMT: Koruma, sekreter, memur, mihmandar, tercüman)

Ş

KSMT

2

1

2

1

Ş

KSMT


PROTOKOLDE MAKAMA VE UNVANA SAYGI,

• 
  Protokolde makam ve resmi unvan esastır.
  
• 
  Protokolde kişisel unvan, yaş ve cinsiyet ayrımı yoktur. 
  
• 
  Karşılama üstler başta uğurlamada sondadır. 
  
• 
  Törenlerde konuşma sırası asttan üstedir. 
  
• 
  İlke olarak Ev Sahibi konuğu, ast üstü, erkek hanımı sağına alır. 
  
• 
  Resmi törenlerde yürüyüş ve oturma düzeninde 1 numara (üst) daima orta merkezdedir.
  

5 – 3 – 1 – 2 – 4

Davet ve Törenlerde Onur Konuğu orta merkezde (1 numarada) oturur.

Evsahibi daima 2 numaradır.

Onur konuğu evsahibini sağına alır. 2. Konuk onur konuğunun soluna, 3. Konuk evsahibinin sağına oturur.

8- 6 -4 -2 - 1 - ES - 3-5-7
Davet / Tören eşli ise,

• 
  Ulusal / Kurumsal davette evsahibi konuğu konuğunu sağına alır.
  
• 
  Eşleri kendi yanlarında otururlar.
  

• 
  Diğer davetli erkekler eşlerini sağına alırlar.
  

TÖRENLERDE OTURMA DÜZENİ
------------------- ----------------- --------------------

KURUM PERS. PROTOKOL ÖĞRENCİLER

&
KONUKLAR
PROTOKOL ---------------------------------------

KONUKLAR ---------------------------------------
PERSONEL ----------------------------------------

Uluslararası, Kurumlararası resmi törenlerde;

Onur konuğu ile tüm konuklara hitap edilir:

“Sayın Başkan, Değerli Konuklar” denir.
Uluslararası toplantı, kongre, konferans ve törenlerde ülke adı da söylenir:

T.C. Maliye Bakanı Sayın…,

Ürdün Krallığı Ekonomi Bakanı Sayın…,

Fransa Sorbonne Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sayın ….,

Kurumsal törenlerde;

“Sayın Bakanım, Değerli Konuklar’’

‘Sayın Genel Müdürüm, , Değerli Konuklar’’ denir.
****
İllerde yapılan törenlerde;

Bakan varsa sadece bakan zikredilir;

“Sayın Bakanım, Değerli Konuklar’’ denir.
Kurumsal bir törende;

Sadece kurum amiri zikredilir, yardımcıları ve birim amirleri zikredilmez.

Sayın Rektörüm,

Sayın Rektör Yardımcılarım,

Sayın Dekanlarım denmez. Hepsini REKTÖR temsil eder

Sayın Rektörüm, Değerli Konuklar, Sevgili Öğrenciler denir.

İlde düzenlenen törenlerde;

“Sayın Valim, Değerli Konuklar” denir.

Yada
Beş Temel organın temsilcileri varsa zikredilir.

• 
  Sayın Valim,
  
• 
  Sayın Garnizon Komutanım,
  
• 
  Sayın Belediye Başkanım,
  
• 
  Sayın Cumhuriyet Başsavcım,
  
• 
  Sayın Rektörüm,
  
• 
  Değerli Konuklar.
  

Törenlerde

• 
  Konuşma sırası asttan üste doğrudur.
  

• 
  Önce ev sahibi en son onur konuğu konuşur.
  

Takdimde

• 
  Konuklar davet edilir.
  
• 
  Onur konuğu arz edilir.
  

• 
  *******
  

Törenlerde konuşmanın başında ve sonunda topluluk saygı ile selamlanır.
Törenlerde;

Onur konuğunun üstündeki davetlilerden gelen telgraflar okunur.

Onur konuğunun dengi ve altı davetlilerden gelen telgraflar okunmaz.

Cumhurbaşkanının olduğu yerde veya Cumhurbaşkanının telgrafı gelince hiçbir telgraf okunmaz.

Ulusal, resmi, kurumsal ve sosyal törenlerde programa saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başlanır.
Atatürk ve silah arkadaşları ile aziz şehitlerimizin manevi huzurlarında saygı duruşuna davet ediyorum.

KONUKLARI SELAMLAMA
Konuşmanın başında topluluk saygıyla selamlanır

HEPİNİZİ SAYGIYLA SELAMLIYORUM
Konuşmanın sonunda topluluğa saygılar sunulur

HEPİNİZE SAYGILAR SUNARIM
Sahneye, kürsüye ya da platforma çıkanlar, onur konuğunu başlarıyla selamlarlar.

Onur konuğunun kalkışında ve yerine geçerken ön sırada oturanların önlerinden geçerken, bu kişilerin ayağa kalkarak selamlamaları gerekir.

TÖRENLERDE TAKDİM HİTAP VE KONUŞMA KURALLARI

Konuşmacıları takdim sırasında, önce konuşmacının kurumunu ve/veya unvanını, varsa akademik titrini ya da rütbesini, sonra “sayın” sözcüğünü ekleyerek adını ve soyadını söyler. Örnek:

- Milli Eğitim Bakanı Sayın Ömer DİNÇER

Takdimde, ast konuşmacıları kürsüye davet ederken, “… davet ediyorum”; üst konuşmacıları ve onur konuklarını davet ederken “… teşriflerini arz ediyorum” demek uygundur. Örnek:

- Konuşmalarını yapmak üzere, Milli Eğitim Bakanı Sayın Ömer DİNÇER’in teşriflerini arz ediyorum.

TEK SIRALI ALANDA OTURMA PLANI
9 7 5 3 1 2 4 6 8


İKİ SIRALI ALANDA OTURMA PLANI
8 6 4 2 1 3 5 7

ÜÇ SIRALI ALANDA OTURMA PLANI

11 10 9 5 3 1 2 4 6 7 8

EŞLİ OTURMA
5-eşi 3-eşi 1-eşi 2-eşi 4-eşi
ONUR / YABANCI KONUĞU OLAN KURUMSAL TÖRENLERDE EŞLİ OTURMA
K&Eşi-OK Eşi- OK-ES-ES Eşi-K&Eşi
K&Eşi-YK Eşi-ES-YK-ES Eşi-K&Eşi
*********
ONUR KONUĞU OLAN KURUMSAL TÖRENDE EŞSİZ OTURMA
7 5 3 OK(1) ES(2) 4 6 8
KURUMSAL PROTOKOL DÜZENİ
Kurumlarda toplantı, tören, kabul, yemek vb. Resmî ve sosyal etkinliklerde uygulanmak üzere a, b, c ve d olarak 4 tür protokol düzeni vardır.

A. Protokolü: Makam (Başkan, Yönetim Kurulu Üyeleri, Başkan Yardımcıları)

B. Protokolü: Makam ile makama bağlı birim başkanları

C. Protokolü: Makam ve birim başkanları ile birim başkanlarına bağlı müdürler.

D. Protokolü: Kurum Personeli.

VEKİL, TEMSİLCİ, EMEKLİ VE ESKİ YÖNETİCİLER
Bir kadroya vekâlet eden kişi (vekil) protokolde asılın yerinde yer alır.

Asıl il içinde olduğu sürece vekili olmaz. Temsilcisi olur.

Bir toplantıya, davete, törene yönetici adına temsilci olarak katılan kişi kendi unvanına uygun yerde yer alır.

HİTAP BİÇİMLERİ
Resmi Hitap Biçimleri

• 
  Cumhurbaşkanlığı Yüce Katına
  
• 
  Başbakanlık Makamına / Başbakanlığa
  
• 
  Maliye Bakanlığına
  
• 
  Gazi Üniversitesi Rektörlüğüne
  
• 
  Hatay Valiliğine
  

Yarıresmi Hitap Biçimleri
Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN

Başbakan

Sayın Mehmet ŞİMŞEK

Maliye Bakanı

Sayın Başbakan, Sayın Bakan, Sayın Vali, Sayın Genel Müdür
Sosyal Hitap Biçimleri
Devlet ve Hükümet Adamları İçin: Pek Muhterem Beyefendi, Pek Muhterem Hanımefendi, Muhterem Beyefendi, Muhterem Hanımefendi

Yöneticiler İçin: Muhterem Beyefendi, Sayın Beyefendi, Muhterem Hanımefendi, Sayın Hanımefendi

Yönetim dilinde “Rica Etmek” emir vermektir.
Üstlere ve denklere Arz, Astlara Rica edilir.

• 
  İmza, kişiyi ve kişiliği temsil eder.
  
• 
  İmza kişinin adını ve/veya soyadını elyazısıyla okunabilir biçimde yazmasıdır.
  
• 
  İmza, metin ile isim arasındaki boşluğa atılır.
  

• 
  Arşivlik belgeler ve yazılar lacivert mürekkepli dolmakalem ile imzalanır.
  

Eş düzeyde olduğu halde “Rica ederim” ifadesi kullanarak yazı gönderen bir kuruluşa, karşılıklılık ilkesi gereğince, “Rica ederim” ifadesiyle; “Arz ederim” ifadesiyle yazı gönderen eş düzeydeki bir kuruluşa da “Arz ederim” ifadesiyle cevap verilir.

Tek kuruluşa gönderilen yazıda hiçbir zaman “Arz/Rica ederim” veya “Arz ve Rica ederim” denmez. Sadece “Arz ederim” ya da “Rica ederim” denir. “Arz ve rica ederim” yalnızca DAĞITIMLI yazıda kullanılır.
Bir yazıda “Arz” veya “Rica” konusunda sorun olduğunda “Saygılarımla Rica ederim” demek sorunu çözer.

Eş veya Üst düzeyde olduğu halde, “Saygılarımla” ifadesini kullanarak yazı gönderen bir kuruluşa verilen cevabi yazıda “Saygılarımla” ifadesini kullanmak saygı ve nezaket gereğidir.

Adli ve Askeri kuruluşlara daima arz edilir.
Kurum olarak şahıs ve özel kuruluşlara

“Saygılarımla Rica Ederim”

Arz ve Rice konusunda sorun olduğunda “Saygılarımla Rica Ederim” demek sorunu çözer.
Kurumlararası yazışmalarda imza konusunda düzey eşitliği ve denklik esastır.
Müdürün imzasıyla gelen bir yazı Müdürün imzasıyla; Genel Müdürün imzasıyla gelen bir yazı da Genel Müdürün imzasıyla cevaplandırılır.


T.C. DEVLET PROTOKOLÜ

1923-1960

T.C. PROTOKOL SIRADÜZENİ

• 
  Cumhurbaşkanı
  
• 
  TBMM Başkanı
  
• 
  Başbakan
  
• 
  Bakanlar
  
• 
  Milletvekilleri
  
• 
  Askerî Erkân
  
• 
  Mülkî Erkân
  
• 
  Sivil kuruluşların yöneticileri
  

T. C. DEVLETİ PROTOKOLDE

BAŞKENTTE BEŞ TEMEL ORGANDAN OLUŞUR:

1. 
   TBMM
   
2. 
   Hükümet
   
3. 
   Silahlı Kuvvetler
   
4. 
   Yargı
   
5. 
   YÖK ve Üniversiteler
   

T. C. DEVLETİ

İL VE İLÇE TEŞKİLATINDA PROTOKOL BEŞ TEMEL ORGANDAN OLUŞUR:

1. 
   VALİ (Devleti ve Cumhurbaşkanını, Kaymakam Hükümeti ve Başbakanı temsil eder.)
   
2. 
   GARNİZON KOMUTANI (Genelkurmay Başkanını / Silahlı Kuvvetleri Temsil eder)
   
3. 
   BELEDİYE BAŞKANI (Halkı temsil eder)
   
4. 
   BAŞSAVCI (Yargıyı temsil eder)
   
5. 
   REKTÖR (YÖK’ü ve Üniversiteyi temsil eder)
   

T.C. İL PROTOKOL LİSTESİ
1. Vali

Orgeneral, oramiraller; TBMM üyeleri

2. Garnizon komutanı, general ve amiraller,

3. Belediye başkanı

4. C. Başsavcısı, Adlî Yargı Adalet Komisyonu Başkanı, Bölge İdare Mahkemesi Başkanı

5. Üniversite rektörleri, Baro Başkanı

6. İl Genel Meclisi Başkanı

7. Rektör yardımcıları, Fakülte dekanları, enstitü ve yüksek okul müdürleri

8. İl özel idare genel sekreteri, Büyükşehir belediyesi genel sekreteri, Ün. Gen. Sekreteri

9. Genel ve özel bütçeli kuruluşların genel müdürleri

10. Vali tarafından tespit edilecek silahlı kuvvetler mensupları (İl Jand. Alay Kom., …)

11. Vali yardımcıları, il emniyet müdürü, ilçe kaymakamları ve ilçe belediye başkanları

12. Hâkimler, C. savcıları; noter odası başkanı

13. İktidar partisi, anamuhalefet partisi ve TBMM’de grubu bulunan diğer partilerin İl/İlçe başkanları

14. Dekan yardımcıları, enstitü ve yüksek okul müdür yardımcıları ile üniversitelerce belirlenecek öğretim üyeleri

15. Bakanlık Müfettişleri, Sayıştay Denetçileri

16. Bakanlıkların bölge ve İl müdürleri

KURUMSAL OLARAK;

• 
  Protokol Müdürlüğü
  
• 
  Bayraklar
  
• 
  Makamda misafir köşesi
  
• 
  Gümüş tepsi, elişi kahve fincanı ve incebelli cam çay bardağı takımı
  
• 
  Onur konuğuna törensel ikram
  
• 
  İmza dolmakalemi
  
• 
  Şeref defteri
  
• 
  Yönetici sekreteri
  
• 
  Resmi görüşme ve toplantıda düzey ve sayı olarak eşitlik
  
• 
  Unvan düzeyinde temsil
  

KİŞİSEL OLARAK;

• 
  Üç duyu organıyla tokalaşma
  
• 
  Konuklara, üstlere ve hanımlara önem verme, saygı gösterme
  
• 
  Doğru imza
  
• 
  Eşitler arasında karşılıklılık
  
• 
  Giyime-iletişime-imaja önem verme
  
• 
  Bağcıklı siyah rugan ayakkabı ve kemer
  
• 
  Siyah deri evrak çantası
  
• 
  Siyah deri kayışlı ince saat
  
• 
  Kravat iğnesi-kol düğmesi takım
  

• 
  Beyaz, manşetli gömlek
  
• 
  Kendinden desenli / Puantiyeli / Çizgili kravat
  
• 
  Kravat mendili
  
• 
  İpek siyah çorap
  
• 
  Siyah / Koyu lacivert takım elbise
  
• 
  Hanımlar tayyör
  
• 
  Makama unvanıyla hitap: “ Saygılar sayın başkanım ”
  
• 
  Üst teşekkür edince “Sağolun efendim”
  
• 
  Üst hatır sorunca “Teşekkür ederim efendim, sağolun”
  
• 
  Konuklara / Üstlere / Hanımlara ikramda: “Çay – Kahve ne emredersiniz? Kahveyi nasıl emredersiniz?”
  

GİYİM KİŞİNİN İMAJIDIR.

• 
  Törenlerde, resepsiyonlarda ve resmi akşam yemeklerinde, gönderilen davetiyede belirtilen kıyafet giyilir.
  

• 
  Sivil olarak resmi kıyafet; Hanımlarda tayyör, erkeklerde manşetli düz beyaz gömlek ve Lacivert/siyah üç düğmeli yada kruvaze takım elbisedir.
  

Kamusal ve sosyal yaşamda hanımlarda takı, ayakkabı ve çanta

Erkeklerde kravat, ayakkabı ve saat kişinin görüntüsünü, kültürünü ve statüsünü gösterir.
GİYİM KURALLARI

• 
  Kuruma, amaca, ortama, zamana ve koşullara uygun giyinmek,
  
• 
  Yaşa ve vücuda uygun giyinmek,
  
• 
  Erkek olarak uyumlu üç renkte giyinmek,
  
• 
  Hanım olarak resmi ortamda bir veya iki renk, sosyal ortamda uyumlu üç renkte giyinmek,
  
• 
  Ceplere bir şey koymamak,
  
• 
  Evli çift olarak, aynı tarz ve renkte uygun ve uyumlu giyinmek
  
• 
  Hanım olarak resmi ortamda inci takı kullanmak, kıymetli takıyı tek takmak ve pastel makyaj yapmak
  
• 
  Erkek olarak, kravatı doğru ve uygun takmak
  
• 
  Hanımlarda tayyör resmi, takım pantolon-ceket ve iki parça giyim yarı resmidir.
  
• 
  Erkeklerde takım giyim resmi; iki parça giyim yarı resmi, kravatsız giyim spordur.
  

KRAVAT TAKMA KURALLARI
Kravat kaliteli ipek olmalıdır.

Gömlek veya ceket çizgili ise, kravat sade ve düz renk, gömlek ve ceket düz renk ise kravat desenli veya çizgili/noktalı olmalıdır.

Çizgili gömlek ve ceket giyildiğinde çizgili ve desenli kravat takılmamalıdır.

Gömlek veya ceket hafif çizgili ise, kravat koyu ve kalın çizgili olmalıdır.

Gömlek V yaka ise kravat üçgen, açık (İtalyan) yaka ise dörtgen bağlanmalıdır.

Gömleğin yaka düğmesi iliklenmiş, kravatın boyunbağı gömlek yakasına ilişik olmalıdır.

Kravatın kalın ucu kemerin tokasını kapatmalıdır.

Kravat gömlek ile uyumlu olmalıdır.

Kravat, giyimde üçüncü renk olmalıdır.

Şık bir kravat üç renklidir: 1.Gömlek rengi, 2. Ceket rengi, 3. Kırmızı

Sarı, Kahverengi, bordo, vişne çürüğü ayakkabı giyildiğinde kravatta aynı renk olmalıdır.

Kravat temalı, figürlü, resimli olmamalıdır.

Spor, yakası düğmeli, kareli, koyu renkli gömlek kravat takılmamalıdır.

Kravat takınca, bağcıklı ayakkabı giyilmelidir.

RESMİ YEMEK DAVETİ
Davetin resmi bir amacı olmalıdır.

Davet yazılı olarak (Davetiye ile) yapılmalıdır.

Davet gideri kurum bütçesinden ödenmelidir.

Resmi unvan ve makam sahibi kişiler davet edilmelidir.

Davette onur konuğu veya yabancı konuk bulunmalıdır.

Davetli sayısı 8’den fazla olduğunda en az iki garson hizmet etmelidir.

Davetliler karşılanmalıdır.

Davet akşam yemeği olarak düzenlenmelidir.

Davette koyu renk kıyafet (Takım elbise) giyilmelidir.

Masa ve oturma düzeni protokole göre düzenlenmelidir.

Masa üstü en güzel biçimde düzenlenmeli ve süslenmelidir.

Yemek takımları kaliteli ve aynı takım olmalıdır.

İkram edilen yekem çeşidi 5 veya 6 olmalıdır. (7’den fazla 5’tan az olmamalıdır.)

KONUK AĞIRLAMA (İKRAM) KURALLARI
Ziyafette önemli olan çok çeşitli yemek değil, güler yüzle iyi bir karşılama, güzel bir sofra düzeni ve damak zevki veren güzel bir menüdür.

Yabancı konuklara verilen ziyafetlerde ulusal nitelikli yemekler, özel davetlerde ise yöresel yemekler sunulmalıdır.

Ziyafette, onur konuğu eşli ise, davet de eşli verilmelidir.

Ziyafette, onur konuğu içki almıyorsa konuklara da alkollü içki ikram edilmemelidir.

Ev sahibi içki almıyorsa konuk da almamalıdır.

Yemekler göze ve damağa hitap etmeli, sofranın ve sunulan yemeklerin süslemesine önem verilmelidir.

Hafif yemekler (Zeytinyağlı sebzeler, beyaz etler ve deniz ürünleri) önce; ağır yemekler (Kırmızı sıcak etler) daha sonra verilmelidir. Meyve, tatlıdan sonra servis edilmelidir.

Resmi yemeklerde tavuk ikram edilmemeli, balık ve/veya hindi, kuzu veya dana eti ikram edilmelidir.

Ziyafetlerde soğan, sarımsak, acı biber ve hardal sofraya gelmemeli, masaya kül tablası ve kürdan konmamalıdır.

DAVET VE ZİYAFETLERDE GÖRGÜ VE NEZAKET KURALLARI
Protokol Kurallarının Büyük Bir Bölümünü Davet, Ziyafet, Sofra Ve Yemek Görgü Kuralları Oluşturur,



YEMEK YERKEN ÇATAL BIÇAĞIN DOĞRU KULLANILIŞI



ÇORBA İÇİLİRKEN ÇORBA KAŞIĞI KASENİN İÇİNDE BIRAKILIR.


ÇORBA BİTİNCE ÇORBA KAŞIĞI ÇORBA ALT TABAĞININ SAĞINA BIRAKILIR


BALIK ET GİBİ BIÇAKLA KESİLEREK YENMEZ. KILÇIKTAN AYRILDIKÇA ÇATALLA PARÇA PARÇA YENİR. BIÇAK KILÇIK AYIKLAMAK İÇİNDİR.

YEMEK YEME SIRASINDA ÇATAL VE BIÇAĞIN TABAKTA DURUŞU ANCAK ÇATALIN UÇLARI YUKARI DÖNÜK OLMALIDIR.


ÇAY İÇERKEN ÇAY KAŞIĞI BARDAK İÇİNDE DEĞİL TABAĞIN KENARINA BIRAKILIR