18
5. Ehramda olan öz paltarını çirkdən və s. təmizləmək üçün yuya
bilər. Həmçinin ehram paltarını da başqa icazəli paltar ilə
dəyişə bilər.
6. Gözə tibbi yaxud günəş eynəyi taxmaq olar.
7. Qola saat taxmaq və həmçinin saatı boyundan asmaq olar.
8. Ehramda olan adam ehticam edə yəni, qan aldıra bilər. Çünki
Peyğəmbər (s.a.s) "Ehramda olarkən ehticam edib" (Buxari).
9. Sərinlənmək üçün çətirlərdən, kölgəli yerlərdən, maşının
damından, çadırdan, ağacdan və sairələrdən başa birləşməmək
şərti ilə istifadə etmək olar.
10. Ehram paltarını düyünləmək yaxud sancaq ilə bağlamaq olar.
Bu haqda bunu yasaqlayan bir dəlil yoxdur.
11. Qadın niqab və əlcəkdən başqa istədiyi tikili paltarı geyinə
bilər. Lazım olduqda baş örtüyünü də üzünə çəkə bilər. Yad
kişilərin yanında baş örtüyünü üzünə çəkməsi daha yaxşıdır.
Həmçinin qadınlar xüff də geyinə bilərlər.
12. Həmçinin bel kəmərlərindən də istifadə etmək olar.
13. Ehramın cırılmış yerlərini də tikmək olar. Bu, tikili paltar
geyinməkdən fərqlidir. Yasaq olunan tikili paltar bədənin
formasında tikilmiş paltarlardır.
Həccin rüknləri və vacibləri!
A. Həccin rüknləri dörddür:
1. Ehram: həccə girməyi niyyət etməkdir. Bu niyyəti tərk edən
adamın həcci yoxdur. Peyğəmbər (s.a.s) buyurub: "Əməllər
niyyətlərə görədir. Hər kəsə onun niyyət etdiyi qalır" (Buxari
və Müslim).
2. Ərəfada dayanmaq. Peyğəmbər (s.a.s) buyurub: "Ərafa
Həccdəndir" (Müslim).
3. Ifada təvafı. Allah təalə buyurur: "...qədim evi (Kəbəni) təvaf
etsinlər!" (əl-Həcc: 29).
4. Səfa və Mərva arasında səy etmək. Peyğəmbər (s.a.s) buyurub:
"Səy edin! Allah sizə səy etməyi vacib edib" (Albani hədisin
etibarlı olduğunu qeyd edib).
19
B. Həccin vacibləri.
1. Miqatdan çıxarkən ehram paltarını geyinmək. Peyğəmbər
(s.a.s) buyurub: "... bu miqatlar həmin yerlərdə yaşayanlar,
həmçinin oradan həcc və ümrə niyyəti ilə keçənlər üçündür....".
2. Gündüz vaxtı ərəfaya gələnlərin gün batana qədər Ərəfada
dayanmaları. Çünki Peyğəmbər (s.a.s) gün batana qədər
Ərəfada dayanıb (Müslim).
3. Müzdəlifədə gecələmək. Peyğəmbər (s.a.s) müzdəlifədə
gecələyib və zəiflərə və qocalara gecəyarısı Müzdəlifədən
çıxmağa icazə verib.
4. Təşriq günləri (Zül-hiccə ayının 11, 12 və 13) Minada
gecələmək. Peyğəmbər (s.a.s) bu günləri Minada gecələyib.
Lakin İbn Abbasa t və dəvə otaran çobanlara Təşriq günləri
Minada gecələməməyə də icazə vermişdir. (Buxari və
Müslim). Peyğəmbərin (s.a.s) belə etməsi, bu günlər Minada
gecələməyin rükn deyil, vacib olmasına dəlildir.
5. Cəməratları (şeytana daş atmağı) tərtiblə etmək. Cəmrətul-
əqəbəni bayram günü, digər üç cəməratı isə Təşriq günlərində
tərtiblə etmək lazımdır. Çünki Peyğəmbər (s.a.s) ilk olaraq
Cəmrətul-əqəbə ilə başlamış, digər cəməratları isə Təşriq
günləri etmişdir. Bu haqda Allah təalə buyurur: "Sayı bəlli olan
günlərdə Allahı yada salın. Tələsərək iki gündə (zül-hiccənin
on birinci və on ikinci günlərində Minadan Məkkəyə) qayıdana
heç bir günah gəlməz. Eləcə də yubanana (zül-hiccənin on üçü
Minada qalana) heç bir günah tutulmaz. Bu müttəqilərə aiddir."
(əl-Bəqərə: 203).
6. Saçı qırxmaq və ya qısaltmaq. Peyğəmbər (s.a.s) belə etməyi
əmr etmiş və buyurmuşdur: "...Saçını kəssin və ehramdan
çıxsın." (Buxari və Müslim). Həmçinin Peyğəmbər (s.a.s)
saçlarını qırxanlar üçün üç dəfə, qısaldanlar üçün isə bir dəfə
dua etmişdir (Buxari və Müslim).
7. Vida təvafı. Peyğəmbər (s.a.s) vida təvafını etməyi əmr etmiş
və buyurmuşdur: "Sizlərdən birinizin edəcəyi son əməl Kəbəni
təvaf etmək olsun. Həmin şəxs bunu etmədən oradan çıxmasın"
(Müslim). Həmçinin Ibn Abbas t demişdir: "Insanlara
20
sonuncu olaraq Kəbəni təvaf etmək əmr olunmuşdur. Yalnız
heyzli qadınlar müstəsnadır" (Buxari və Müslim).
***Həccin rüknlərindən birini tərk edənin həcci batildir.
Həccin vaciblərindən birini tərk edən bir qoyun kəsməlidir. Həccin
sünnələrindən birini tərk edən heç bir kəffarə ödəmir. Vacibi tərk
edənin heyvan kəsməsinə dəlil Ibn Abbasın t bu sözüdür: "Kim
həccindən bir şeyi etməyi unudarsa yaxud tərk edərsə heyvan
kəssin" (Malik, Darəqutni və Beyhəqi rəvayət ediblər. Albani bu
rəvayətin məvquf olduğunu bildirib).
Ümrənin rüknləri və vaciblərı!
Ümrənin üç rüknü var.
1. Ehram: Ümrəyə daxil olmağı niyyət etmək.
2. Təvaf etmək.
3. Səy etmək.
Ümrənin vacibləri ikidir:
1. Miqatdan çıxarkən niyyət etmək.
2. Saçı qırxmaq və ya qısaltmaq. Peyğəmbər (s.a.s) buyurub:
"Saçını kəssin və ehramdan çıxsın" (Buxari və Müslim).
***Ümrənin rüknlərindən birini tərk edənin ümrəsi batildir.
Vacibi tərk edən isə heyvan kəsməlidir. Saçını qırxmamış və ya
qısaltmamış cinsi əlaqədə olan qoyun kəsməlidir. Belə edən
adamın ümrəsi doğrudur. Bu, Ibn Abbasın t fətvasıdır (Albani bu
məvquf rəvayətin səhih olduğunu qeyd edib).
Ümrə təvafını etmədən öncə cinsi əlaqədə olan şəxsin ümrəsi
batildir. Bu barədə ixtilaf yoxdur. Həmçinin təvafla səyin arasında
cinsi əlaqədə olan şəxsin ümrəsi də batildir. Bu əksər alimlərin
fikridir. Hər iki halda o ümrəsini davam edərək qurban kəsir və
onu qəza edir.
Məkkəyə daxil olmağın vəsfi!
Həcc və ya ümrə edən Məkkəyə çatdıqda aşağdakıları etməsi
müstəhəbdir:
1. Təvafdan oncə təmizlənmək və gümrah olmaq niyyəti ilə
münasib yerdə istirahət etmək.
Dostları ilə paylaş: |