Nazim Tapdıqoğlu
Azərbaycanlı əsgər və zabitlər osetin, çeçen, gürcü, inquş və digər millətlərin
nümayəndələri ilə birləşib Sovet ordusuna qarşı vuruşurlar...
21
yanvar 1991-ci il - Ağdam şəhərindəki avtovağzal partladılır. Ölən, y a
ralanan və dağıntılar olur...
21 yanvar 1992-ci il - Ağdam
rayonunun Cinli və
Xıdırlı kəndlərinə erməni
yaraqlıları basqın edir. Nəticədə 1 nəfər azərbaycanlı həlak olur...
21
yanvar 1992-ci il - Şuşan rayonunun
Qaybalı kəndi erməni yaraqlılarının
hücumuna məruz qalır. İtkilər olur. Əhali doğma yurdundan didərgin düşür...
21
yanvar 1994-cü il - Çəpni kəndi istiqamətində
(Kəlbəcər rayonu)
döyüşdə
Ermənistandan gəlmiş taburlardan biri Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin m üha
sirəsinə düşür. Düşmənin 6 maşını, 200 əsgəri məhv edilir. Azərbaycan tərəfi də
çoxlu sayda itki verir...
22
yanvar 1906-cı il - Erməni silahlıları Qurban bayramı günü Qazax qəza
sının
Qızılhacılı kəndinə basqın edərək kəndi yandırır, 2 nəfəri qətlə yetirir, 1
qocanı və 2 həddi-buluğa çatmamış qızı anaları ilə birlikdə əsir götürürlər...
22
yanvar 1920
-ci il - Silahlı erməni quldurları Böyük Vediyə taxıl almağa
gəlmiş Ordubad sakinlərinə basqın edirlər. 3 nəfər qətlə yetirilir, taxıl yüklü 1
at və 21 uzunqulaq ələ keçirilir...
22 yanvar 1920-ci il - Erməni
quldur birləşmələri Hacı Qərib, Məkrə müsəl
man kəndlərini var-yoxdan çıxarır. Ölüm-dirim mübarizəsi aparan kəndlilərin
qəhrəmancasına vuruşmasına baxmayaraq, müasir silahlan olan erməni qul
durlar dinc əhaliyə divan tuturlar. Sağ qalanlar
Burcanarlı kəndinə qaçırlar...
22
yanvar 1923-cü
il - Dağlıq Qarabağda kadr çatışmazlığı bəhanə edilərək
S.Kirovun və
A.Karakozovun məktubu ilə Ermənistandan 6 nəfər rəhbər işçi
Dağlıq Qarabağa göndərilir...
22
yanvar 1990-cı il -Azərbaycan xalqı
yanvarın 20-də milli-azadlıq
uğrunda
şəhid olmuş qəhrəman övladlarını Bakının Şəhidlər Xiyabanında son mənzilə
yola salır...
22
yanvar 1990-cı
il - Naxçıvan MR-nın
Sədərək, Şada, Yuxarı Yayçı,
Havuş, Günnüt, Batabat və digər sərhədboyu yaşayış məntəqələri Ermənistan
silahlı qüvvələri tərəfindən atəşə tutularaq hücuma məruz qalır, qanlı döyüşlər
gedir; itkilər olur...
22
yanvar 1991-ci il - Erməni terrorçuları
A.Baqmanyan, S.Babayan, A.Ab
ramyan və "
Qarabağ” təşkilatının digər üzvləri Xocalı şəhər hava limanının rəi
24
Azərbaycan faciələrinin təqvimi
sini qətlə yetirirlər...
22
yanvar 1992-ci il - Azərbaycanın Ağdamdakı hərbi hissələri Xocalı yo
lunu açmaq üçün Əsgərana hücum edirlər. Amma bu hücum müvəffəqiyyətlə
nəticələnmir. İtkilər olur...
22 yanvar 1992-ci il - Erməni quldur birləşmələri Şuşa rayonunun
Qaybalı,
Ağdam rayonunun
Xıdırlı kəndlərinə hücum edirlər. Dinc əhali arasında ölənlər
və yaralananlar olur...
22 yanvar 1992-ci il - Ağdam rayonunun
Papravənd kəndi yaxınlığındakı
Azərbaycan Silahlı Qüvvələri əsgərlərinin postuna ermənilər tərəfindən ver
tolyotdan həmlə edilir. Yaralananlar olur...
22
yanvar 1993-cü il - Füzuli rayonunun Xocavənd rayonu ilə həmsərhəd
kəndləri ermənilər tərəfindən güclü atəşə tutulur. Dağıntılar və tələfat olur...
23 yanvar 1909-cu il - İttihadçılar Osmanlı dövlət aparatına hücum edərək,
nazir
Nazim paşam öldürürlər;
Kamil paşanı istefa varməyə məcbur edirlər...
23
yanvar 1920-ci il - Erməni yaraqlıları Şərur mahalının azərbaycanlılar ya
şayan
Kərimqulubəyməzə kəndinə hücum edirlər. 2 nəfər azərbaycanlı qətlə ye
tirilir,
3 nəfər isə ağır güllə yarası alır...
23 yanvar 1920-ci il - Daşnaq terror qrupu Dərələyəz mahalının
Ərkəz kən
dinə hücum edərək
5 nəfəri qətlə yetirir,
3 qadını girov götürür,
600 baş qoyunu
qənimət kimi sürüb aparırlar...
23 yanvar 1920-ci il - Rusiya xarici işlər komissarı
Çiçerin Azərbaycana
ikinci təcavüzkar ruhlu
nota göndərir...
23
yanvar 1990-cı il - Bakıda 43 ziyalı adam nəzarət altına almır. Hərbi ko-
mendantlıq Milli Müdafiə Şurasının ləğv olunması haqqında
qərar verir...
23
yanvar 1990-cı il - Daşnaq terrorçuları Ağdərə ərazisində Kəlbəcərə
gedən elektrik hava xəttini kəsirlər. Kəlbəcər rayonu elektrik enerjisindən məh
rum olur...
24
yanvar 1828-ci il - Rus ordusu yenidən güclü hücuma keçir. Çoxlu sayda
ölənlər olur...
24 yanvar 1919-cu il - Daşnaq terrorçuları Göyçə mahalının
Çamırlı kəndinə
silahlı basqın edir. Onlar 4 kişinin b aşın ı, 6 qadının isə döşlərini kəsirlər...
24 yanvar 1920-ci il - Terrorçu daşnaqlar Əştərək bölgəsinin
Savan kəndini
top atəşinə tuturlar. Ölənlər olur. Sağ qalan kənd əhalisi doğma yurdlarından
didərgin düşür...
25
Nazim Tapdıqoğlu
24
yanvar 1945-ci il - Tank qoşunları qvardiya general-mayoru, iki dəfə
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Həzi Əhəd oğlu Aslanov döyüş zamanı qəhrə
mancasına həlak olur. H. Aslanovun yavəri olmuş Adil Əli oğlu Əliyevin mə
lumatına görə, marşal
İ.Baqramyatı H. Aslanova qısqanclıqla yanaşırdı; onun
igidliyi, şəxsi keyfiyyətləri Baqramyanı narahat edirdi. Məhz Baqramyanın
göstərişi ilə onun əkskəşfıyyatmın polkovniki
Pyotr Vasilyeviç Solovyov arxadan
açdığı atəşlə H.Aslanovu qətlə yetirir...
24
yanvar 1945-ci il - "Lenin" ordenli igid döyüşçü, sanitar təlimatçısı, Sovet
İttifaqı Qəhrəmanı Məmməd Cəbrayıl oğlu Məmmədov Almaniyamn
Namslau
şəhərində həlak olur...
24
yanvar 1981-ci il - İrəvanda nəşr olunan
"Sovet Ermənistam’’ qəzetinin
redaktoru Məhərrəm Bayramov erməni millətçilərinin antitürk hərəkətlərini ifşa
etməyə səy göstərdiyinə görə daşnaq terrorçusu tərəfindən namərdcəsinə qətlə
yetirilir...
24
yanvar 1990-cı il-
Bakı-Sumqayıt avtomobil yolunda
05-10 A Q U nömrə-
nişanlı
“Jiquli” avtomaşınının üzərinə
“Sovet əsgərinin” idarə etdiyi tank çıxır.
Nəticədə “Jiquli” maşmmdakı Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Xlor-Üzvi
Sintez İntitutunun əməkdaşları, görkəmli ziyalılar - professor İbrahim İbrahi
mov, professor İsmayıl Mursaqulov, kimya elmləri doktoru Svetlana Məmmə
dova həlak olurlar. Professor İdris Əhmədov və kimya elmləri namizədi
Parlaq
Mustafayeva isə yaralanırlar...
24
yanvar 1993-cü il - Ağdam şəhəri və şəhərə yaxın kəndlər ermənilər tərə
findən yenidən toplardan, qrad qurğularından güclü atəşə tutulur. Ağdamdakı
hərbi hissələrin birində güclü partlayış baş verir. Ölənlər və yaralananlar olur...
24
yanvar 1994-cü il - Keçirilən döyüş əməliyyatında Laçının vətənpərvər
oğlu Rövşən Əli oğlu Rzayev həlak olur...
25
yanvar 1918-ci il - Markarm başçılıq etdiyi silahlı erməni terrorçuları
Cəbrayıl qəzasının
Eyvatlı kəndinə basqın edərək kəndi dağıdırlar. Girov
götürülən kənd sakini Hüseyn Allahverdi oğlu Xələf dağının gündoğan tərəfin
dəki daşarmud ağacına sarmır; ermənilər Hüseynin bədənini nişangah edərək
onu vəhşicəsinə qətlə yetirirlər...
25
yanvar 1978-ci il - Ermənilər Qərbi Azərbaycanda xeyli sayda yer-yurd
adlarını dəyişirlər:
Karvansara-Amre Taza, Qondaxsaz-Rya Taza,
Korbulaq-
Şenkani, Kürd Pəmbi-Sipan,
Çobanmaz-Avşen, Carcaris-Derek,
Quruboğaz-
Ortaçya,
Ахы/а-Berkarat
(Aparat
rayonu);
Qaçağan-кгемШог
(Allahverdi-Tumanyan rayonu); İlli-Hoğmik (Amasiya rayonu); Yuxarı Axta-
26
Azərbaycan faciələrinin təqvimi
Lernanist (Axta-Hrazdan rayonu); Qalaça-Berdavan, Xoşkotan-Voskevan, Do-
stlu-Bereqqamavan, Ləmbəli-Baqrataşen, Aşağı Körpülü-Haxtanak, Yuxarı
Körpülü-Verin Körpülü (Barana-Noyemberyan rayonu); Babacan-Qızılkənd,
Məkdağ-Yenikənd, Yuxarı Zağalı-Axbradzor, Kəsəmən-Bahar, Tüskülü-Lusa-
kunk, Çaxırlı-Sovetakert, Çiçəkli-Makeniş (Basarkeçər-Vardenis rayonu);
Bzovdal-Bazum, Kolagirən-Drozakert, Şahəli-Vahaqnadzor, Mollaqışlaq-Güllü-
dərə, Həmzəçimən-Markahovit (Böyük Qarakilsə-Quqark rayonu); Qaralar-
Aralez,
Qaraxaç-Lusaşoğ,
Taytan-Vanaşen,
Çimənkənd
(Aşağı
Qarabağlar)-Urdzadzor (Vedi-Ararat rayonu); Qarakilsə-Lernhovit, Qızqala-
Getavan, Lorsovxoz-Katnarat, Şahnəzər-Medzavan (Vorontsovka-Kalinino
rayonu); Sabunçu- Araksavan (Qəmərli-Artaşat rayonu); Kefli-Kakavasar, Pa-
lıdlı-Arpeni, Təknəli-Kokohovit (Qızıl Qoç-Qukasyan rayonu); Güllücə-Zovk,
Kəmrəz-Kamaris, Kənkan-Hatis (Ellər-Abovyan rayonu); Aşağı Necili-Sayat
Nova, Ağcaqışlaq-Getapiya, Yengicə-Norabats, Mehmandar- Hovtaşat, Masis
sovxoz-Darakert, Xarratlı-Arevabuyr, Şöllü-Daştavan (Zəngibasar-Masis
rayonu); Yayıcı-Dzovaber (Yelenovka-Sevan rayonu); Ağdan-Qandzakar, La-
lakənd-Vazaşen, Tala-Getahovit, Coğaz-Berkaber, Tsirvaz-Lusahovit (Karvan-
saray-lcevan
rayonu);
Muğan-Drovazard
(Kəvər-Kamo
rayonu);
Qamışlı-Zartonk (Sərdarabad-Oktemberyan rayonu); Daylaxlı-Arin, Səfolar-
Cermuk (Soylan-Əzizbəyov-Vayk rayonu); Əhəngçi-Zovasar, Yuxarı Talin-
Talin,
Aşağı
Talin-Daştadem,
Sabunçu-Hatsaşen
(Talin
rayonu);
Ağcaqala-Tsaxqalanc, Ayarlı-Lernamerdz, Ayğırlıç-Aqnaliç, Aşağı
Zeyvə-Ara-
taşen, Aşağı Xatınarx-Qay, 15 N-Ii sovxoz-Aygek, Qrampa-Dziazan, Yuxarı
Zeyvə-Taronik, Yuxarı Kolanlı-Qriboyedov, Qaraqoyun-Ferik, Muğan-Hovda-
meç, Samağar-Geğakert, 4 N-li sovxoz-Vocgehad, Franqanots-Amberd, Yuxarı
Xatınarx-Aknaşen (Üçkilsə-Eçmiədzin rayonu); Nalbənd qəsəbəsi-Şirakamut,
Tapanlı-Gığasar, Cigdəməl-Arevşoğ (Hamamlı-Spitak rayonu); Başkənd-Ard-
zvaşen, Yamqpəyə-Meşəkənd, Qoturbulaq-Ttucur (Çəmbərək-Krasnoselsk
rayonu); Qırğı-Ardzvaberd, Haxum-Yaraqavan (Şəmşəddin-Berd rayonu)...
25
yanvar 1988-ci il - Qafan RPK-nin birinci katibi, daşnaq Mkrtıçyanın
rəhbərliyi ilə erməni terrorçuları Qafan və Qaçaran şəhərlərində açıq şəkildə
azərbaycanlı ailələrinin üzərinə həmləyə keçirlər. Azərbaycanlılara məxsus olan
evlər dağıdılır; ev sahibləri döyülür, təhqir olunur, doğma yurdlarından qovulur.
2.000 nəfər azərbaycanlı qaçqın düşür. Qaçqınların bir qismi Azərbaycanın ətraf
rayonlarına, bir qismi isə Sumqayıt şəhərinə gəlir. Beləliklə, Ermənistandan ilk
qaçqınlar dəstəsi Azərbaycana pənah gətirir. Ermənilər növbəti
"etnik təmiz
ləmə” siyasəti həyata keçirməyə başlayırlar...
25 yanvar 1990-cı il - Ağdamdan yola düşən avtobus ermənilər tərəfindən
27