Hər bir fəaliyyət sahəsi (qeyri-istehsal sahələri istisna olmaqla)



Yüklə 141,73 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix20.09.2018
ölçüsü141,73 Kb.
#69493


Hər bir fəaliyyət sahəsi (qeyri-istehsal sahələri istisna olmaqla) 

atmosferə, su hövzələrinə külli miqdarda tullantılar atır, kəndə 

təsərrüfatı sahələrində, хüsusilə pestisidlərdən istifadə nəticəsində üzvi 

çirkləndiricilər, kimyəvi çirkləndiricilər mühitə atılarıq bir sıra 

problemlər yaradır. Ekoloji vəziyyətinə və atılan tullantıların tərkibinə 

görə şəhərlərdə insan fəaliyyətinin əsas sahələri olmaqla problemli 

şəhərlər kimi sayılır. Müasir dövrdə şəhərlərdə neft-qpaz istismarı və 

emalı, maşınqayırma, kimya, energetika, tikinti materialları sahələri 

olmaqla yanaşı, intensiv nəqliyyat əlaqələri də fəaliyyət göstərir. Belə 

zəngin şəhər əmələgətirən amillər və tariхən şəhərlərə хidmət edən 

sahələrin formadlaşması mürəkkəb, özünəməхsus şəhərsalma strukturu 

yaratmışdır. Aparılan təhlillər göstərir ki, bu fəaliyyət sahələrindən ətraf 

mühitə atılan tullantıılar istər regional, istər sə də qlobal miqyasada 

qarşısı alınmaz problemlər yaradır. Bu mənbələrdən atılan tullantıların 

bir qismi qaz halında (ən çoх nəqliyyat sahələrində – bəzən 65-70% 

qədər) atmosferə qalхaraq hava kütlələri vasitəsilə başqa ərazilərə 

daşınır. Belə daşımalar adətən transsərhəd daşımaları adı ilə qeyd 

edilir. Bu daşımalar iki yolla -  hava və su vasitəsilə daşınır. 

 

Su  vasitəsilə  daşınan  tullantılara  bariz  misal  olaraq  Kür  çayının 



Gürcüstan  və  Ermənistan  ərazisində  çirklənməyə  məruz  qalaraq 

Azərbaycana  daşınmasını  göstərmək  olar.  Gürcüstan  və  Ermənistan 

ərazilərində  Kür  çayı  və  onun  əsas  transsərhəd  qollarında  yaranmış 

ekoloji  gərginlik  nəticəsində  bu  çayların  axımı  ilə  il  ərzində  külli 

miqdarda  həll  olunmuş  kimyəvi  birləşmələr  və  çirkləndirici  maddələr 

ölkənin  ərazisinə  gətirilir.  Gürcüstan  və  Ermənistan  ərazilərində  Kür 

çayı  və  onun  əsas  transsərhəd  qollarında  yaranmış  ekoloji  gərginlik 



nəticəsində bu çayların axımı ilə il ərzində külli miqdarda həll olunmuş 

kimyəvi birləşmələr və çirkləndirici maddələr ölkənin ərazisinə gətirilir. 

Kür,  Araz  və  onların  transsərhəd  çaylarının  suyunun  keyfiyyətinə 

Gürcüstan və Ermənistan ərazilərindən bu çaylara külli miqdarda atılan 

çirkab suları yüksək dərəcədə mənfi təsir göstərir. Ölkə iqtisadiyyatının 

müxtəlif  sahələrində,  o  cümlədən,  əhalinin  içməli  su  ilə  təminatında 

istifadə  olunan  suyun  ümumi  həcminin  75  faizə  qədərini  Kür  çayı  və 

onun  qollarının  suyu  təşkil  etdiyini  nəzərə  alaraq,  Ekologiya  və  Təbii 

Sərvətlər  Nazirliyinin  Ətraf  mühit  üzrə  Milli  Nəzarət  Departamenti 

tərəfindən uzun illər ərzində Kür, Araz və bir sıra orta və kiçik çaylarda, 

suyun vəziyyətini öyrənmək məqsədilə, mütəmadi müşahidələr aparılır.  

Kür çayının suyu Gürcüstan ərazisində yüksək dərəcədə antropogen 

təsirə məruz qalır və onun keyfiyyəti sanitar normaların tələblərinə 

cavab verməyən vəziyyətdə Azərbaycan ərazisinə daxil olur. 

Ölkənin əsas iri çayları hesab olunan 

Kür və Araz qonşu dövlətlərin ərazilərində həddindən artıq çirklənməyə 

məruz qaldıqlarından bu çaylarda suyun keyfiyyətinə nəzarət olunması 

daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Uzun illər ərzində Ermənistan 

ərazisində dağ-mədən, energetika, kimya, maşınqayırma və kommunal 

təsərrüfatı müəssisələrinin çirkab suları Arazın əsas qolları: Razdan, 



Aqarak, Oxçuçay çaylarına axıdılır və onlar vasitəsilə Araz çayının

 

Yüklə 141,73 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə