Hermetizm giriş: Günümüzden 16. 000 yıl öncesine kadar geriletilen ilk

---

 

1 

Sayın Cahit R. Üren'e gönülden teşekkürlerimizle. 

HERMETİZM

  

Giriş: 

 

Günümüzden 16.000 yıl öncesine kadar geriletilen ilk 

Mısır’lıların Nil vadisine çıkışları ile birlikte Osiris dininin 

uygulandığı yeni bir uygarlığın temelleri atılmıştır. Osiris’in 

müritlerinden olan Hermes 42 ayrı kitapta topladığı dinsel, 

yönetimsel, astronomik, astrolojik, coğrafi, geometrik ve 

matematik bilgileri içeren kitapları ışığında Nil vadisine 

yerleşen Beyaz Afrikalıların ileri Mısır uygarlığının oluşumuna 

öncülük etmiştir.   

Hermetik öğretinin simgesel yöntemi dil ile bütünleşmiştir. 

Yirmi iki harften oluşan Mısır alfabesinin, her harfi bir sırrın 

simgesi olarak kodlanmıştı. Ayrıca her harf bir sayıya karşılık 

gelmekteydi. Mısır’da Mezepotamya uygarlığı ile gelişen 

“tanrının seçimi” gibi mistik bir seçkincilik anlayışına yer yoktu. 

Zamanla gerçekleri elinde tutan bir bilgi toplumunun ortak adı 

olan Hermetizm’de bilgili ve güçlü olanın inisiyatörlüğünün 

güçsüz ve zayıf olana kabul ettirilmesine dayanan deneysel 

olarak güçlü inisiyatörlerin seçimi ve ayıklanması sürecini 

içeren bir anlayış teokratik ve ataerkil seçkinciliğin yerini 

almıştır.  

2000’li yıllarda bir değişim çağında yaşadığımız giderek 

belirlenmektedir. Ancak, en önemli dönüşüm ve değişiklik 

teknolojide değil de, halen iç varlığımızda oluşur. İnsan olarak 

kendimizi geliştirmemiz ve ıslah etmemiz mümkündür ve bu 

belki de yaşamımızın tek gerçek amacıdır. Hermetizm, kökü 

tarihte kaybolmuş gizemli bir öğretidir ve  Eski Mısır’da 

HERMES adı verilen varsayımsal bir kişinin ardından 

kurulmuştur. Ezoterik sistemde çalışmayı zorunlu tutan antik 

öğretiler arasında öncelikli, hatta âdeta ayrıcalıklı bir yer 

tutmuştur. Kimilerince, tarihteki tüm ezoterik öğretilerin en 

eskisi olduğu bile benimsenmiştir. 

Bazı  kaynaklara  göre  başlangıcı  M.Ö.  3000  yılına  kadar  uzanır. 

Bazı kaynaklarda ise bu denli eski olmadığı ileri sürülerek daha 

yakın  tarihler  verilir.  Hermes’in  tam  olarak  ne  zaman  yaşamış 

olduğu,  hatta  böyle  bir  kimsenin  gerçekten  de  yaşamış  olup 

olmadığı  kesinlikle  bilinmediğinden,  Hermetizm’in  başlangıç 

zamanı da tam olarak belli değildir.  

 

 

---

 

2 

Hermes Kimdir :

 

Hermes, Eski Mısır’ın çok ünlü bir varsayımsal bilgini ve 

düşünürüdür. 

Yunanlılar ona Hermes ya da Ermes, Romalılar ise Merkür 

derler. Başlangıçta rüzgar tanrısı sayılmış, sonradan hırsızlarla 

tüccarların tanrısı olmuştur. İkinci kat gökte bulunan bir 

delikanlı (ay)  ve Zeus ile Atlas’ın kızı Maia’nın oğludur. 

Ayaklarında kanatlar bulunan ve elinde yılanlı bir sopa tutan, 

miğferli güzel bir delikanlı olarak temsil edilmiştir.  

Bazı  kaynaklara  göre,  Eski  Mısır  inançlarında  “Thot”  olarak 

anılan  kişidir.  Bazı  kaynaklarda,  Tevrat’ta  adı  “Hanok”  olarak 

geçen ve Hz. Nuh’tan önceki üçüncü kuşak olan “Enoş” ile bir 

tutulur.  Bazı  kaynaklara  göre  ise,  Hermes’in  Hanok  ile 

özdeşleştirilmesi  yanlıştır;  çünkü  Nuh’tan  çok  sonra  yaşamış 

olması gerekir.   

Bazı  kaynaklarda  da  iki  ayrı  Hermes’ten  söz  edilmektedir. 

Bunlardan 

biri 

önceki 

kaynaklardaki 

Hermes 

ile 

özdeşleştirilirken,  ikincisinin  M.Ö.  1100  yılı  dolaylarında 

yaşamış  olduğu  söylenir.  İkincisi  Antik  Yunan’da  “Ermis 

Trigmegiste”,  Antik  Roma’da  ise  “Mercure  Trigmegistus”  (Üç 

Kez Bilgin) olarak anılmıştır.  

Orta-Doğu Kaynaklarına göre Hermes : 

Arap-İslam  Dünyasına  ait  birçok  eserde  yer  alan  çeşitli 

bilgilerden  Hermes’in  tanındığı  anlaşılmaktadır.  Yukarıda 

üzerinde  durduğumuz  Latince  ve  Yunanca  eserlerin  vermiş 

olduğu  bilgiler  arasında  bir  paralellik  görülmektedir.  Arapça 

kaynakları bir değil, üç Hermes’ten söz etmektedirler :  

I  .  Hermes  :

  Kaynaklara  göre  Tufandan  önce  Yukarı  Mısır’da 

yaşamıştır. Piramitleri inşa eden I. Hermes Ahnuch’tur (Henoch 

ya  da   Enoch).  Henoch,  İbrani  kaynaklarına  göre  en  büyük 

“Myste”  dir,  yani  inisiye  edilmiş  kişidir.  Melekler  ona  göklerde 

ve yer yüzünde ne varsa göstermişlerdir. XIII.yy. da İspanya’da 

kaleme  alınmış  olan  “Zohar  Chodaş”  işimli  eserde,  Henoch 

gökyüzüne çekildiğinde ona “kozmoğrafyaya dair” bütün sırlar 

verilmiştir.  O,  semavi  kitaba  sahiptir  ve  o  kitaptan  insan 

kaderini okuma yeteneği vardır.  

Arapça birçok kaynakta Henoch ya da Annuch ile, Kuran’da adı 

anılan  (Sure  :  19-56,  21-85)  İdris  Peygamber  aynı  kişidir. 

Hermes’in  Artronomi-Astroloji  (İlm  an-Nücum)  ve  tıp  bilgini 

olduğu  yazılıdır.  Al-Makdisi  (Abdililah  Muhammad,  Ölm.  988) 

“Ahsanu’t-takasim  fima’rifati’l  Akalim”  adlı  coğrafyaya  dair 

eserinde  Ali  B.  Abdallah  al  Kasri’nin  Kitab’ul  Kiranat  adlı  adlı 

---