|
Hermetizm giriş: Günümüzden 16. 000 yıl öncesine kadar geriletilen ilkKimi tarihçiler ise bu kitapların sayısını yüzlere, hatta binlere
5
Kimi tarihçiler ise bu kitapların sayısını yüzlere, hatta binlere
çıkarmışlardır. Buradan da, asıl Hermes’ten sonra yaşamış olan
birçok bilginin, bilim adamının, rahip ve düşünürün, ya da eğer
gerçekten de “Hermes” adlı bir kişinin özgün yazımları varsa
bunları kopyalamış olanların, yazdıkları kitaplara Hermes’in
adını vermiş oldukları çıkar.
Bu kitaplardan hiç biri günümüze kadar gelememiştir. Büyük
çoğunluğunun daha önce ünlü İskenderiye Kütüphanesi’nde
toplanmış olduğu, bu kütüphanenin M.Ö. 47 yılında yanmasıyla
yitirildiği söylenir. Bu da bir başka varsayımdır, bu kitapların
yitiriliş nedenini açıklayabilmek için uydurulmuş gibi bir izlenim
yaratmaktadır. Çünkü, o zamana kadar çoktan bu kitapların
kopyalarının çıkarılmış olması, bunların da başka yerlerde
bulunması gerekir.
Hermes’in olduğu söylenen kitaplara ilişkin bilgilerin bir
bölümü Antik Yunan kaynaklarından sağlanmış, bir bölümü de
Mısır’daki piramitlerin koridorlarına işlenmiş olan hiyerogliflerin
çözümlenmeleriyle elde edilebilmiştir. Bu konudaki bilgiler pek
sınırlı ve yetersizdir; birbirlerinden kopuk bilgilerin boşlukları
da var sayımlarla doldurulmuştur.
Bu bakımdan, Hermetizm’e ilişkin bilgilerden hiç biri “kesin”
olarak nitelenemez. Ancak, şundan da kuşku duyulmaz;
Hermetizm, kendinden sonra gelmiş olan bir çok ezoterik
kurum için esinlenme kaynağı olmuştur.
Hermes’in eserleri hakkında ilk bilgileri, Neoplatonizmi
metafizik, theolojik bir sistem haline getiren Porphyrios’un
Suriyeli öğrencisi Jamblichos’tur (M.S.300). Yazarın vermiş
olduğu bilgilere göre Hermes’in eserleri sayısı 36.525’tir. Yine
aynı yazar başka bir yerde eserlerin sayısını 20 bin olarak
vermiştir.
Lactantius
ise,
Hermes’in
eserlerinin
sayıca
çokluğundan bahsetmiş fakat somut bir sayı vermemiştir.
İskenderiyeli Clemens (Clemens von Alexandria, M.S. 150-215)
Hermes’in eserlerinin sayıca Eski Mısır diniyle ilgili olduğunu
yazmaktadır. Yazar bu münasebetle Eski Mısır dinî törenleri
hakkında bilgi de vermiştir. Clemens’in yazdığına göre, törenin
ön safında müzik sembolleri taşıyan bir rahip yer alır. Bu rahip
Hermes’in tanrılara okunan ilahileri içeren iki kitabını
ezberlemiştir. Onu bir başka rahip izler, onun elinde de
astronominin sembolü olan bir hurma dalı vardır. Hermes’in
Astronomi ile ilgili olan güneş ve ayın ışıkları, güneş ve ayın
doğuşları ile ilgili bilgiler vardır ve bu rahip bu bilgileri tören
esnasında sürekli tekrarlar. Ondan sonra gelen ise kutsal
rahip’tir. Başında tüyler, elinde de kamış kalem ile mürekkepten
oluşan bir yazı takımı taşır. Bu rahibin görevi Hiyeroglif
kitapların (Kosmografya, Cografya, güneş ve ay sistemleri, beş
6
gezegen ve Mısır’ın topoğrafyası ile ilgili kitaplar) hepsini
ezbere bilmektir.
İskenderiyeli
Clemens’in
vermiş
olduğu
bilgilere
göre
Hesmes’in önemli olan kitaplarının sayısı 42’dir. Bunların 36’sı
Mısır’ın tüm felsefelerini içerir ve yukarda anılan rahipler
tarafından ezberlenir. Geriye kalan altı kitap da taşıyıcıları olan
rahipler tarafından ezbere bilinirler. Bu altı kitap; vücudun
yapısı, hastalıklar, organlar, oftolmoji ve diğer tıbbi bilgiler
içerir.
Clemens’in belirttiği gibi bu kitaplar hem din ve felsefe hem de
dil olarak Eski Mısır ile ilgilidir. Günümüze kadar gelmiş olan ve
Hermes’e atfedilen iki kitap vardır: Bunlar, Poemander ve
Ascilepsius’dur. Poemander’in sözlük anlamı “shepherd of
man” yani “insanların çobanı” dır. Bu iki kitap Yunanca olup
fikir olarak Platon’un felsefesiyle benzeşir. Jamblichos’a göre
Hermes’in eserleri Eski Mısır dilinden Yunan felsefesine aşina
olan kişilerce Yunanca’ya çevrilmişlerdir. Patrisius, Hermes’in
çok eskiye dayandığını ve bu faraziyeden hareketle şu sonuca
varmaktadır: Yunanlıların bütün felsefe sistemleri, yani
Pythagoras’ın mistik matematiği, Platon’un etiği ve Theolojisi,
Aristotales’in
fizik
teorileri
Hermes’in
kitaplarına
dayanmaktadır. Yazarın bu iddiası aslında oldukça mantıklıdır.
Çünkü eğer Hermetik Kitaplar (Corpus Hermeticus) Yunan
felsefesinin ürünü değilse, Yunan felsefesi Hermes’in ürünü
olmalıdır.
Hermetizm’in Doğuşu :
Eski el yazması belgelerin bazılarında, Hermes ile ilgili bir
efsanesel öykü anlatılır. Bu efsanesel öyküde, diğerlerinde
olduğu gibi, Tevrat’ın ilk bölümünden esinlenilmiştir; ama bu
Tevrat’ta anlatılan öykülerden biri değildir. Üstelik bu öyküde
“Hermes” adı da geçmez; fakat sözü edilen kişi Hermes’tir.
Buna göre; Hz. Nuh’un dört üvey kardeşi vardır. Erkek
kardeşlerinin adları: Yabal (Jabal), Yubal (Jubal) ve Tubal-Kain,
kız kardeşinin adı ise Naama’dır. Bu üç erkek kardeş, Tufan’dan
önce, tüm bilimlerin temelini oluşturan “Yedi Bağımsız Bilim ve
Sanat” ı bulmuşlardır. Kız kardeşleri ise dokumacılık sanatını
bulmuş olan kişidir.
Bu üç kardeş, yakında geleceğini bildikleri Tufan’dan sonra
yitirilmemeleri
için,
tüm
bildiklerini
iki
sütun
üzerine
işlemişlerdir. Bu sütunlardan biri, ateşte yanmayan mermerden,
diğeri ise suda batmayan bir hafif taştan (kimilerine göre içi boş
olmak üzere madenden) yapılmıştır.
Dostları ilə paylaş: |
|
|