HəSƏn bəy rumlu əHSƏNÜt-təvariX
Yüklə 8,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 1
ƏHSƏNÜT-TƏVARİX (Tarixlərin ən yaxşısı) Hicri 807-985 / Miladi 1404-1578-ci illərin hadisələri haqqında tarixi salnamə ISBN: 978-605-030-641-5 KASTAMONU – 2017 2
Fars dilindən tərcümə və şərhlər: AMEA-nın müxbir üzvü, tarix elmləri doktoru, professor Oqtay Əfəndiyev tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Namiq Musalı Həsən bəy Rumlu. Əhsənüt-təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı). Kastamonu: Uzanlar, 2017, 661 s. XVI əsrin görkəmli Azərbaycan tarixçisi Həsən bəy Rumlunun farsca yazdığı “Əhsənüt-təvarix” əsəri-nin son iki cildi zamanımıza qədər gəlib çatmışdır. İstər vətənimizin, istərsə də bir sıra yaxın və uzaq ölkələ-rin XV-XVI əsrlər tarixini öyrənmək baxımından böyük əhəmiyyət daşıyan bu salnamə ilk dəfədir ki, tam şəkildə Azərbaycan dilinə tərcümə edilir. Əsərin zamanımıza çatmış cildlərinin birincisində hicri 807-899-cu (miladi 1404-1494) illərin, ikincisində isə hicri 900-985-ci (miladi 1494-1578) illərin tarixi hadisələri əksini tapmışdır. Hər iki cildin tərcüməsi eyni kitab daxilində oxuculara təqdim edilir. Tərcümə zamanı mənbənin Baroda və Tehran nəşrləri ilə yanaşı Bakıda, AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunda mü-hafizə edilən iki əlyazma nüsxəsindən də istifadə olunmuşdur. BASKI SAYISI: 1 BASKI ADEDİ: 200 BASIM TARİHİ: ŞUBAT 2017 BASIM YERİ KASTAMONU UZANLAR KOPYALAMA MERKEZİ İnönü Mahallesi A. Türkeş Bulvarı Yıldız Apt. Altı No: 2/1 Merkez / Kastamonu - Tel: 0366 214 11 94 3
MÜNDƏRİCAT GİRİŞ ................................................................................................................................................. 21
BİRİNCİ CİLD .................................................................................................................................. 35 MÜQƏDDİMƏ .................................................................................................................................. 37
807-Cİ İLİN (10.07.1404 – 28.06.1405) HADİSƏLƏRİ .................................................................. 38 Şahrux sultanın Xorasan vilayətindəki səltənəti, o zamanın əhvalatlarının və hadisələrinin, dövran çaxnaşmalarının və qarışıqlıqlarının bəziləri haqqında söhbət .......................................................... 38
Seyid Xocanın Pirək padşahla və Sultan Əli Səbzəvari ilə müharibə etməsi haqqında söhbət ......... 39 Xorasan diyarında baş vermiş hadisələr və Mirzə Sultan Hüseynin Şahrux padşaha qarşı müxalifliyi haqqında söhbət.................................................................................................................................. 40
Sahibqiran Əmir Teymur Kürəkandan sonra Azərbaycan diyarında baş vermiş hadisələrin təsviri . 41 Alinəsəb Sahibqiranın ölümündən sonra Mirzə Pir Məhəmmədin, Mirzə Rüstəmin, Mirzə İsgəndərin halı və Şirazda baş vermiş hadisələr haqqında söhbət ..................................................... 42
Qara Osman Bayandurun Diyarbəkrdəki səltənəti haqqında söhbət ................................................. 43 Rum diyarında baş vermiş hadisələr və İldırım Bayəzidin oğlu Əmir Süleymanın səltənətinin təsviri ............................................................................................................................................................ 43
808-Cİ İLİN (29.06.1405 – 17.06.1406) HADİSƏLƏRİ HAQQINDA SÖHBƏT ........................... 44 Şahrux sultanın əhvalının təsviri ........................................................................................................ 44
Mirzə Ömərlə Mirzə Əbu-Bəkrin əhvalı və onların bir-biri ilə düşmənçilik etmələri haqqında söhbət ............................................................................................................................................................ 44
Mirzə Ömər və Mirzə Rüstəmin Mirzə Əbu-Bəkrlə müharibə etmələri haqqında söhbət ................. 46 Xorasanda baş vermiş hadisələr və Əmir Süleymanşahın Şahrux padşaha qarşı müxaliflik etməsi haqqında söhbət.................................................................................................................................. 48
Mirzə Pir Məhəmmədin Xəlil sultanla müharibə etməsi və bəzi əhvalatlar ...................................... 48 809-CU İLİN (18.06.1406 – 07.06.1407) HADİSƏLƏRİ ................................................................. 50
Mirzə Ömərin Şahrux padşahla müharibəsi ....................................................................................... 50 Diyarbəkrdə baş vermiş hadisələr, Qara Osmanın Kürdüstan üzərinə qoşun çəkməsi, Çəküm və Mardin sultanı ilə müharibə etməsi .................................................................................................... 50
Mirzə Qara Yusif Türkmanın əhvalı və onun Azərbaycan diyarını ələ keçirməsi haqqında söhbət . 52 Sultan Əhməd Cəlairin əhvalı və onun İraqı ələ keçirməsi haqqında söhbət .................................... 56
Fars diyarında baş vermiş hadisələr haqqında söhbət ........................................................................ 56 Müxtəlif əhvalatlar ............................................................................................................................. 56
Ölümlər .............................................................................................................................................. 57 810-CU İLİN (08.06.1407 – 26.05.1408) HADİSƏLƏRİ ................................................................. 57
Mirzə Əbu-Bəkrin və Mirzə Miranşahın Qara Yusif Türkmanla müharibə etməsi haqqında söhbət 58 Dövranın aslanı Qara Yusifin əhvalı haqqında söhbət....................................................................... 60
Əlincəq qalasının fəthi ....................................................................................................................... 60 Müxtəlif əhvalatlar ............................................................................................................................. 61
811-Cİ İLİN (27.05.1408 – 15.05.1409) HADİSƏLƏRİ .................................................................. 62 Xorasan diyarında baş vermiş hadisələr və Şahrux padşahın Sistan tərəfə qoşun çəkməsi haqqında söhbət ................................................................................................................................................. 62
Mavəraünnəhr diyarında baş vermiş hadisələr haqqında söhbət ....................................................... 63 Mirzə Ömərşeyxin oğlu Mirzə Pir Məhəmmədin əhvalı haqqında söhbət ........................................ 63
Müxtəlif əhvalatlar ............................................................................................................................. 64 812-Cİ İLDƏ (16.05.1409 – 05.05.1410) BAŞ VERMİŞ HADİSƏLƏR HAQQINDA SÖHBƏT .. 64
Mirzə Ömərşeyxin oğlu Mirzə Pir Məhəmmədin öldürülməsi haqqında söhbət ............................... 65 İraq diyarında baş vermiş hadisələr haqqında söhbət ........................................................................ 65
Sultan Əhməd Cəlairin əhvalı haqqında söhbət ................................................................................. 66 Qara Yusif Türkmanla Qara Osman Türkmanın müharibə etməsi haqqında söhbət ......................... 66
Müxtəlif əhvalatlar ............................................................................................................................. 67 Ölümlər .............................................................................................................................................. 67
Yüklə 8,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|