Erməni məsələsi: xəyanəti, deportasiyam, soyqırımını və işğalım pərdələyən yalan
Erməni millətinin nizam nam əsi..................................................141
Nizamnamənin verdiyi imkanlar .......................................... .,..149
V FƏSİL
ERMƏNİLƏRİN MÜSTƏQİL DÖVLƏT QURMAQ
TƏŞƏBBÜSLƏRİ
Erməni dövləti haqqında təşəbbüslər.........................................153
Erməni dövlətçiliyinin beşiyi başın d a........................................156
Avropa-Osmanlı münasibətlərində erməni amili......................157
Rusiya siyasətində erməni amili..................................................159
Erməni dövləti haqqında layihələr..............................................160
Osmanlı dövləti və milli azlıqlar siyasəti...................................163
Erməni milli məclisi..................................................................... 165
VI FƏSİL
ERMƏNİLƏRİN AZƏRBAYCANA KÖÇÜRÜLMƏLƏRİ
Müsəlman coğrafiyasının dəyişdirilm əsi...................................172
Türkmənçay müqaviləsindən sonra ermənilərin
Azərbaycana köçürülmələri.........................................................186
İrandan ermənilərin Azərbaycana köçürülm ələri.................... 190
Şərqi Anadoludan ermənilərin Azərbaycana
köçürülm ələri............................................................................... 204
Ermənilərin köçə hazırlanm ası................................................... 210
Köçürülənlərin ərazi, əmlak və qarşılıqlı
ödəmə məsələləri, Rusiyaya köçürülən ermənilər, XIX əsrin
sonlarında Rusiyada erməni m əsələsi....................................... 222
Qafqaz canişini Golitsinin ermənilər haqqında təqdim atı...... 225
Rusiyada və Qafqazda erməniləin qırğınları Rusiya
erməniləri katalikosluğuna aid qanun....................................... 236
VII FƏSİL
1915-Cİ İL HADİSƏLƏRİ VƏ TƏHCİR (YER DƏYİŞDİRMƏ)
QANUNU VƏ ONUN TƏTBİQİ
Təhcir term ini............................................................................... 242
Təhciri meydana gətirən səbəblər.............................................. 242
6
Həsənbala S adıqov
Təhcir haqqında qərarın verilməsi..........................................250
Təhcir qanunu, təlimatlar və qərarlar..................................... 253
Osmanlı dövlətində 1915-ci il hadisələri................................. 263
Təhcir sırasında türklərin və ermənilərin itgiləri................... 267
Erməni birlikləri Azərbaycana yerləşir................................... 276
Andoniyanm saxta sənədlərinin-soyqırımı ilğımı...................281
Erməni qırğını iddiası Maltada ingilis məhkəməsində...........291
1915-ci il hadisələrinin soyqırımı olmaması və onun
hüquqi cəhətdən əsaslandırılması.......................................... 295
VIII FƏSİL
ERMƏNİ CƏMİYYƏTLƏRİ, KOMİTƏLƏRİ,
TERROR TƏŞKİLATLARI VƏ TERRORU
Komitələrin meydana çıxması və rolu.................................... 301
„Hmçaq" komitəsinin meydana çıxması................................ 306
„Hmçaq" komitəsinin proqram və nizamnaməsi
haqqında................................................................................ 308
„Daşnaksutyun" partiyasının yaranması................................312
Rusiyanın Anadolunu məskunlaşdırmaq siyasəti...................320
Əhalinin artma mənbələri...................................................... 327
Bakıda azərbaycanlı-erməni vuruşmalarının
başlanması............................................................................. 334
1917-ci il rus inqilabından sonra ermənilər.............................343
Ərzincan müqaviləsi...............................................................345
„Türkiyə Ermənistanı " haqqında dekret............................... 348
Qafqazda əhalinin sayı haqqında........................................... 353
Azərbaycanda ermənilər və erməni könüllü dəstələri............ 357
IX FƏSİL
AZƏRBAYCAN DEMOKRATİK RESPUBLİKASI
DÖVRÜNDƏ ERMƏNİ MƏSƏLƏSİ
Milli ordu hissələrinin təşkili vəziyyəti.................................. 369
Azərbaycanda 1918-ci il mart qırğınları................................. 380
Avropa dövlətlərinin və Amerikanın ermənilərə
kömək planları.......................................................................426
Paris sülh konfransı................................................................432
7
Erməni məsələsi: xəyanəti, deportasiyam, soyqırımım və işğalım pərdələyən yalan
B. N. Haskelin missiyası....................................................... .......434
General
Harbordun Azərbaycana səfəri.................................... 460
X FƏSİL
SSRİ-NİN DAĞILMASINDAN SONRA AZƏRBAYCANDA
ERMƏNİ MƏSƏLƏSİ
Tarixə bir baxış............................................................................. 487
Erməni məsələsinin yeni m ərhələsi........................................... 490
Dağlıq Qarabağın iqtisadi cəhətdən „geriliyi"
məsələsi..................................................................................493
Körüklənən münasibətlərin erməni ssenarisi........................... 500
Ermənilərin Azərbaycana gəlmə obeliski.................................. 514
80-ci illərin sonunda erməni xəyanət m ərkəzləri..................... 515
Xocalı faciəsi: azərbaycanlıların müasir soyqırımı................... 517
Xocalıya hücum ............................................................................ 521
Xocalı
soyqırımı rəqəm lərdə....................................................... 523
Məhkəmə -tibb ekspertlərinin rəyindən:.................................. 531
Xocalı
soyqırımı və d ü n y a .......................................................... 532
Erməni mətbuatı və Xocalı soyqırım ı........................................ 535
Xocalı-dünyanın
gözü qarşısında qanı kəsilməmiş
soyqırımıdır
.................................................................................. 541
N əticə............................................................................................ 544
Ədəbiyyat
..................................................................................... 555
8
Həsənbala Sadıqov
Giriş
„Azərbaycan respublikası müstəqillik qazandıqdan sonra
xalqımızın tarixi keçmişinin obyektiv mənzərəsini yaratmaq
imkanı əldə edilmişdir. Uzun illər gizli saxlanılan, üzərinə
qadağa qoyulmuş həqiqətlər açılır, təhrif edilmiş hadisələr
özünün əsl qiymətini alır."1
Xalqımızın tarixi keçmişinin obyektiv işıqlandırılması
ölkəmizin taleyüklü, ağrılı məsələlərinin gün işığına çıxarıl
masına imkan verir. Nə zaman ki, Azərbaycan istiqlalı „olum,
ya ölüm" mübarizəsində olur hər dəfə gözlənilmədiyi halda bir
erməni amili-xəyanət, işğalçılıq və onları təqib edən soyqırımı
meydana çıxır. Bu, XIX əsrin əvvəllərində Azərbaycan
Rusiyanın işğalına məruz qalanda da, 1918-ci ildə Azərbaycan
Demokratik Respublikası qanlı mübarizədən sonra yarananda
da təkrarlanmışdır. SSRİ-nin dağılma ərəfəsində və sonra
Azərbaycanın müstəqilliyinə nail olması yenə də erməni
amilinin meydana çıxması ilə müşayiət olunmuşdur.
Bu faktlardan məlum olur ki, Azərbaycan üçün erməni
məsələsi təsadüfi amil deyil, uzun əsrlərdən bəri daima
istiqlalımıza qarşı yönələn çox böyük təhlükədir. Mənbələrdən
aydın olur ki, biz bir zamanlar fərqində olmasaq da tariximizin
müəyyən dövrlərində, xüsusən bu coğrafiyaya köçürüldükdən
sonra baş verən siyasi proseslərdə dolayı və ya birbaşa
ermənilərin iştirakı olmuşdur. Ən qədim dövrdən başlayaraq
türk dünyasının, o cümlədən Azərbaycanın tarixini tədqiq
etdikdə ermənilərin çoxlu saxtalaşdırmaları, tarixi mənbələrə
əsaslanmayan və miflərdən "qidalanan", dünyada tayı-bəra
bəri olmayan əsassız iddiaları ilə qarşılaşırıq. Bunları bilmək və
cavab vermək lazım gəlir. Tarix aydın şəkildə göstərir ki, uzun
illərdən bəri Azərbaycanın erməni məsələsi vardır. Onun tarixi
Heydər Ə liyev. „Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” Azərbaycan respublikası
prezidentinin fərmanı, 26 mart 1998-ci il
9
Dostları ilə paylaş: |