Het Nieuwe Werken voor leidinggevenden

11.Data-analyse

De interviews met de respondenten zijn opgenomen en volledig getranscribeerd. Vervolgens zijn de getranscribeerde resultaten gecategoriseerd volgens de constructen die in zijn weergegeven in tabel 1. De gecategoriseerde onderzoeksresultaten zijn per categorie geanalyseerd. Vervolgens zijn de geanalyseerde categorieën met elkaar in verband gebracht en vergeleken. Daaruit is een aantal hiaten ontstaan die in de discussiesectie worden besproken. In Tabel 1 staan de constructen, een omschrijving van de constructen en vervolgens de signaalwoorden aan de hand waarvan de resultaten aan het construct zijn toebedeeld. Zoals voorafgaand beschreven is het construct niet altijd letterlijk benoemd, omdat dat het antwoord van de respondent mogelijk kon beïnvloeden. Een directe beantwoording van de vraag was dan ook niet altijd mogelijk. Daarom is per construct beschreven op basis van welke antwoorden de reacties zijn beoordeeld en gecategoriseerd. De volledige tabel met daarin een exacte beschrijving van de signaalwoorden is te vinden in Bijlage II. De beschrijving van de constructen en (een beschrijving van) de bijbehorende signaalwoorden is als volgt.

Professionele identiteit

Bij de omschrijving van de professionele identiteit is de respondent gevraagd zichzelf te omschrijven als leidinggevende. Er is gevraagd naar persoonlijke karakteristieken die in de invulling van de rol als leidinggevende zichtbaar zijn, de manier waarop de respondent de definitie van de rol als ‘leidinggevende’ omschrijft en hier invulling aan geeft en de leiderschapsstijl van hun voorkeur. Alle vragen die specifiek betrekking hadden op de respondent, karakteristieken of de definitie van leidinggevende zijn geschaard onder professionele identiteit.

Relationele identiteit

Zoals in het theoretisch kader besproken, kent relationele identiteit diverse niveaus; individueel, inter-persoonlijk en collectief. Het individueel niveau is verweven in de professionele identiteit, waardoor deze vragen overwegend overeen komen. Voor het inter-persoonlijk en collectief niveau is de respondent gevraagd zich te omschrijven in relatie tot zijn of haar collega’s en de organisatie als geheel. Hierbij is gelet op de mate waarop zij zich met collega’s of de organisatie identificeren of juist distantiëren. Ook zijn er verschillen in perspectief; vergelijkt een collega zich met een andere collega, een afdeling, een kantoor of met een andere gemeente? Deze vormen van identificatie kunnen op ieder organisatieniveau plaatsvinden en zijn per respondent verschillend. Deze identificatie is ook te signaleren in de woordkeuze van de respondent. Vergelijkingen als ‘ik’ en ‘zij’ geven een andere identificatie en relatie weer dan bijvoorbeeld ‘wij’.

LMX relatie

Alle uitspraken die door de respondenten zijn gedaan met betrekking tot de relatie met de medewerker, zijn geschaard onder de categorie LMX. De respondenten is niet specifiek naar de relatie met de medewerkers gevraagd, wel naar de manier waarop de implementatie deze relatie eventueel zou kunnen beïnvloeden. Tijdens de gesprekken kwam het onderwerp LMX ook buiten deze vragen naar voren. Wanneer een respondent aangaf om diverse redenen geen vertrouwen te hebben in een medewerker, is dit ook beoordeeld als een kwalificatie van de LMX relatie.

Mate van bekendheid en bereidheid tot verandering

Ondanks dat de bekendheid met HNW geen onderdeel uitmaakt van de onderzoeksvragen is dit onderwerp wel in de interviews opgenomen. De respondenten is gevraagd naar de mate waarmee zij bekend zijn met HNW en welke gevolgen dit voor de zichzelf, de medewerkers, de afdeling en/of de organisatie zal hebben. Deze vraag kent meerdere doelen; als eerste kan hiermee worden gecontroleerd of alle leidinggevenden een eenduidig begrip hebben van HNW of dat hierover nog diversiteit bestaat. Ook werd middels deze vraag duidelijk of leidinggevenden ook daadwerkelijk voornemens zijn veranderingen door te voeren naar aanleiding van HNW. Onder deze categorie behoren alle antwoorden die betrekking hebben op het begrip HNW. Daarnaast zijn alle antwoorden over de mogelijke gevolgen en beperkingen voor de afdeling hierbij opgenomen. Hieruit kan een aantal aspecten worden opgemaakt; is de leidinggevende op de hoogte van de inhoud van HNW en kan de leidinggevende op basis daarvan een realistische inschatting maken voor de gevolgen voor zichzelf, de werknemer, de afdeling en de organisatie?

Opinie en gepercipieerde bedreiging

De respondent heeft inmiddels aangegeven in welke mate hij of zij op de hoogte is van HNW en wat hiervan de gevolgen zullen of kunnen zijn. Vervolgens is gevraagd in welke mate de respondent tevreden is met deze verandering en of dit positieve dan wel negatieve gevolgen zal hebben voor bijvoorbeeld het plezier dat men in het werk heeft. Ook het toekomstperspectief van de respondent maakt hier onderdeel vanuit. Het feit of de respondent HWN als een hype of een fundamentele verandering ziet, kan de anticipatie hierop beïnvloeden. Onder deze vraag zijn alle antwoorden geschaard die betrekking hebben over de verandering die HNW met zich mee zal brengen, de manier waarop de respondent daarmee om zal gaan en de perceptie van de tijdelijkheid van HNW zoals uitspraken over de mate van verandering, het plezier dat de leidinggevende al dan niet aan HNW zal beleven en of de verandering betrekking zal hebben op zowel de respondent, de medewerker of de gehele organisatie.

Construct	Omschrijving	Beschrijving van signaalwoorden
Relationele identiteit	De positie waarbinnen de respondent zichzelf ziet ten opzichte van zijn werknemers, collega’s en de Gemeente Zwolle als organisatie	Uitspraken over de relatie met medewerkers, de figuurlijke positie die zij ten opzichte van hun medewerkers (willen) innemen en de positie waarin zij zich in relatie tot de Gemeente Zwolle als organisatie, maar ook als gemeente plaatsen.
Professionele identiteit	De omschrijving van de respondent van zichzelf als leidinggevende	Uitspraken over het zelfbeeld, leiderschap, leiderschapsstijl en persoonlijkheid van de respondent.
LMX relatie	De werkrelatie tussen de respondent en de werknemers	Specifieke uitspraken over (de kwaliteit van) de relatie met de medewerkers, het vertrouwen dat in hen wordt gesteld en de mate van gepercipieerde zelfstandigheid.
Mate van bekendheid met HNW	De mate waarin de respondent op de hoogte is van de inhoud en gevolgen van HNW	Algemene uitspraken over HNW, de middelen, toekomstige veranderingen, implementatie, toekomstperspectieven en mogelijkheden.
Gepercipieerde bedreiging van HNW/ opinie	De mate waarin de respondent zich identificeert met de gevolgen van HNW en de opinie van de respondent ten opzichte van HNW	Persoonlijke uitspraken over de toegevoegde waarde, mogelijkheden en beperkingen van HNW.

Tabel : Constructen en signaalwoorden

2.