Heyət n darə ed lm



Yüklə 4,61 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/183
tarix27.03.2018
ölçüsü4,61 Mb.
#35305
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   183


HEYƏT N  DARƏ 

ED LMƏS  

 

 



T.Y.Bazarov, B.L.Yereminin 

redaktorluğu ilə 

 

 

kinci nəşr, yenidən işlənilmiş 



və əlavələr edilmişdir 

 

 



Rusiya Federasiyası Təhsil Nazirliyi 

tərəfindən ali təhsil müəssisələrinin 

tələbələri üçün dərslik kimi tövsiyə 

edilmişdir 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



BAKI - 2012 

 



 

2

Kitab Azərbaycan Dövlət  qtisad Universitetinin «Əməyin iqtisa-



diyyatı  və  təşkili»  kafedrasının  aşağıdakı  əməkdaşları  tərəfindən  rus 

dilindən tərcümə olunmuşdur: 

 

dos. H.S.Zeynalov (1, 2-ci fəsillər)   



dos. L.H.Əlixanova (3, 4-cü fəsillər)   

T.Q.Yusufova (5, 6-cı fəsillər)   

dos. Ə. .Məmmədov (7, 8, 13, 18-ci fəsillər)   

dos. A.B.Məmmədov (9, 10-cu fəsillər)   

.E. smayılov (11-ci fəsil)   

dos.Ş.V.Əfəndiyev (12-ci

 fəsil)   

b/m.S.Ə.Qurbanova (14, 15, 16-cı fəsillər)   

b/m.D.F.Məmmədova (19-cu fəsil)   

dos. Ə.H.Kərimov (20, 21-ci fəsillər)   

dos.Ə.A. smayılzadə (17, 22, 23-cü fəsillər)   

 

 



Tərcümənin redaktoru: prof. T.Ə.Quliyev   

 

               



Heyətin idarə edilməsi. Ali təhsil müəssisələri üçün dərslik.           

Bakı: « qtisad Universiteti» Nəşriyyatı, 2012.- 508 səh. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

© Коллектив авторов, 1998, 2001   

© ИЗДАТЕЛЬСТВО ЮНИТИ –ДАНА, 1998, 2001 

    © « qtisad Universiteti» Nəşriyyatı - 2012


 

 

 



3

 

I. KADR MENECMENT  PEŞƏ K M  

 

Fəsil 1. Kadr menecmentinin peşəkar   

              mədəniyyətinin genezisi 

 

- Siz hardansız? – Volka astadan soruşdu 



- Siz…Siz özfəaliyyətdənsiniz? 

- Yox, mənim cavan hökmdarım. Mən bu üç 

  dəfə lənətlənmiş qabdan çıxmışam. 

L.Laqin. Starik Xottabıç   

 

ş



çi heyəti üzrə menecerlik gənc peşədir. Menecerlik fəaliyyə-

tnin bir növü kimi o, ötən əsrin əvvəllərində meydana gəlmişdir.  şçi he-

yəti ilə iş üzrə sənaye sosiologiyası və psixologiyası sahəsində hazırlığa 

malik mütəxəssislərin meydana çıxması ənənəvi kadr işində əsl inqilabın 

təzahürü idi. Əgər ona kimi kadr işi müxtəlif səviyyə və ranqadan olan 

xətti rəhbərlərin, həmçinin uçot, nəzarət və təşkilati (inzibati) fəaliyyətlə 

məşğul  olan  kadr  xidməti  işçilərinin  (və  rəhbərlərin)  funksiyasına  aid 

idisə, təşkilatın kadr potensialının lazımi səviyyəsinin təmin edilməsi ilə 

ə

laqədar idarəetmə (ştat) funksiyası məsələlərin diapazonunu nəzərə çar-



pan səviyyədə genişləndirdi və menecmentin bu istiqamətinin əhəmiyyə-

tini yüksəltmiş oldu. Təşəkkül tapmış kadr işini tədricən inteqrasiya və 

transformasiya  edən  kadr  menecmentliyi  məhz  müasir  menecmentlik 

sistemində işçi heyətinin ixtisaslaşmış ştab fəaliyyəti kimi idarə edilməsi 

ilə əlaqədardır. Bu prosesin vacib mərhələsi sistemli yanaşma ideyaları-

nın  assimilyasiyası,  müxtəlif  modellərin  sistem  şəklində  təşkili  (tək 

funksional  yox,  həm  də  inkişaf  edən)  olmuşdur  ki,  kadr  menecmentli-

yində yeni yanaşma-insan resurslarınin idarə edilməsi təşəkkül tapmışdır.   

Rusiya üçün bu yeni peşə fəaliyyətinin təşəkkülü köklü sosial-

iqtisadi və sosial-siyasi dəyişikliklər şəraitində baş verdiyinə görə insti-

tusional mühitin yetkin olmaması yeni kadr texnologiyalarının mənimsə-

nilməsini infrastrukturdan qalmış ənənəvi kadr işi formaları tormozlayır. 

Bunnula əlaqədar olaraq, «işçi heyəti üzrə menecer» peşəsinin, həmçinin 

menecment  sahəsindəki  digər  ixtisaslar  (o  ixtisaslar  ki,  onlar  olmadan 

bizim dövrümüzdə nə biznes və nə də dövlət strukturları normal funksya 

göstərə bilməzlər) keşməkeşli yol ilə gedir. Əgər yeni kadr metodlarına 

və olan təlabat kifayət qədər yaxşı dərk edilmişdirsə və kadr menecmenti 



 

4

öz  növbəsində,  rus  variantında  1)  ixtisaslaşmış  bilik  sahələrinin,  2)  pe-



şə

kar  kommunikasiya  sisteminin  (ixtisaslaşmış  buraxılışlar,  sporadik 

seminar və konfranslar) və 3) peşə səviyyəsinin yüksəldilməsini (və ya 

peşəkar  hazırlığı)  stimullaşdırırsa,  müxtəlif  formalı  dövlət  sertifikatlaş-

dırmasının olmaması işçi heyəti ilə iş üzrə sosial özünü təşkilatlandırma 

və əxlaqi tənzimləmə üsulları peşənin institusionallaşdırılmasını mühüm 

faktorlara  çevirir.  Lakin  peşəkarların  sosial  özünütəşkiletməsi  bizim  si-

vilizsiya  hal-hazırda  peşə  inqilabı  dövrünü  yaşadığına  görə  hələ  birmə-

nalı cavabını almamışdır.   

 

1.1



 . Üç peşə inqilabı və işçi heyəti üzrə                                 

        menecerin missiya 

 

-    Partladı! – Karlson sevinərək qışkırdı, sankı ona 



  buxar maşını ılə ən maraqlı fokus göstərmək nəsib oldu. 

-    Necədə səs küy oldu. 

    Yalnız Malış Karlson kimi sevinə bilmədi. 

-    Eybi yox, mən sənə bu maşının daha da yaxşısından   

verəcəm, - deyərək Karlson onu sakitləşdirirdi. 

A.Lindqren. Malış və damda yaşayan Karlson       

 

XX  yüzilliyin  son  onillikləri  müxtəlif  inqilab  şüarları  altında-



elmi-texniki, demokratik, məlumat, seksual və s., cərəyan etmişdir. On-

ların  kumulyativ  effektini  britaniya  sosial  tarixçisi  Q.  Perkin  peşə 

inqilabında  aşkar  etmiş  və  onun  qiymətləndirməsinə  görə,  bu  inqilab 

qlobal  miqyasda  peşə  cəmiyyətinin  formalaşmasına  gətirib-çıxarır

1

.  Bu 


üçüncü sosial inqilab-qlobal nəticələri olan neolitik və sənaye inqilabıdır. 

Amma bu inqilabda da ekstensiv parametrlərlə yanaşı, peşəkar fəaliyyət 

və  düşüncə  üsullarında,  həmçinin  onun  sosial  təşkilatının  formalarında 

baş verən dərin struktur dəyişikliklərlə əlaqədar olan intensiv parametr-

lər də ayıd edilir. Bu nöqteyi-nəzərdən YEN  dövrdə üç peşə inqilabını 

ayıd etmək lazımdır.   

Bu, ənənəvi peşələrin təşəkkül tapdığı adi sinif təbəqə dünyasın-

da    mövcud  olmayan  lk  peşə  inqilabı  azad  peşə  əlamətidir.  Onların 

bəhrələndiyi mühit-fərdi (özəl) mülkiyyət, şəxsi əməyi, xidməti müstəqil 

                                            

1

  Perkin  G.  The  third  revolution:  Professional  society  in  international   



perspective. – L.: Routledge, 1996 


Yüklə 4,61 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   183




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə