Hisse 01 uz qabigi



Yüklə 7,1 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/211
tarix30.09.2017
ölçüsü7,1 Mb.
#2500
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   211

Oturma koğuşu 

 

16 


 

prosesi  burada  daha  uzun  çəkir və  bununla 

oturma  koğuşu  töküyün  daxilindən  xaricə 

çıxır.  Bu  üsulun  tökmədə  uğurlu  tətbi-

qi tökülən  metalın  xassələrindən  asılıdır.  Yəni 

metalın  bərkiməsi  zamanı  incə  və  mikro 

koğuşlar  yox,  makro  koğuşların  yaranması 

məqsədəuyğundur.  Makro  koğuşlar  yaranan 

metallarda,  ərinti töküyün bütün həcmi boyun-

ca  bərkiyir,  sonda  isə  qidalandırıcıda  bərkimə 

baş  verir.  Simmetrik  formaya  malik  olan 

tökükdə  qabıq  formalı  bərkimə  nəticəsində 

makro  oturma  koğuşları  yaranır.  Bu  təmiz 

metallar  və  kiçik  bərkimə  intervalına  malik 

xəlitələr  üçün tipikdir  (şəkil  1).  Bərkimə 

intervalı  böyük  olan  xəlitələr  daha  çox  incə 

koğuşların  yaranmasına meyillidirlər  (şəkil  2). 

Soyuma  sürətini  artırmaqla  boşluqların  yaran-

masının qarşısını almaq olur (məsələn: kokildə 

tökmədə).  

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Şəkil 1. Makro koğuşun yaranması  

a,b-bərkimə 

başlayandan 

dərhal 


sonra, 

c- 


bərkimənin sonunda 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Şəkil  2.  Cu-Zn  xəlitəsində  mikro  koğuşlar 

(böyürtmə:50:1) 

 



Tökükdə  yaranan  oturma  boşluqlarının 

divarları  kələ-kötürlü  olurlar  və  divarları 

hamar  olan  qaz  boşluqlarında  fərqlənirlər. 

Boşluqlar  qapalı  və  ya  açıq  ola  bilir.  Daxildə 

yaranan qapalı boşluqlar o zaman baş verir ki, 

tökükdə  kifayət  qədər  qidalandırcı  nəzərdə 

tutulmasın və bərkimə frontu dayansın. Təzyiq 

altında  tökmədə  də  oturma  boşluqları  yarana 

bilər. Tökük nə qədər qalın divara malik olarsa 

və tökmə vaxtı nə qədər çox olarsa, boşluqların 

yaranma  ehtimalı  bir  o  qədər  artır.  Buna  görə 

də təzyiq altında tökülən hissələr həmişə nazik 

divarlı  layihələndirilirlər.  Prosesin  sonunda 

verilən  təzyiq  kəskin  artırılaraq  töküyün  daha 

da sıxlaşmasına cəhd edilir.  

 

(alm. der Lunker, ingl.



 

Sinkhole

 

Otbiçən  kombayn  qida  bitkilərinin  (silonun)  

biçilməsi,  xırdalanması  və  əkin  arabalarında 

nəqli  üçün  tətbiq  olunan  kənd  təsərrüfatı 

maşınlarına  aid  edilir.  Əsas  tətbiq  sahəsi  ot-

ların  və  qarğıdalı    zəmilərinin  biçilməsidir. 

Qarğıdalı  yığımında  böyük  gücə  (40÷50  kVt) 

malik  →traktorlar  tələb  olunur.  Bu  qurğu 

həmçinin  yemlərin  və  ot  unlarının  hazırlan-

masında tətbiq oluna bilir. Otbiçən kombaynın 

sxematik təsviri şəkil 1-də verilmişdir.  

 

 



 

 

 



 

 

 

 

 

Şəkil 1. Otbiçən kombayn 

1-yükləyici 

nəqledici, 

2-bıçaqlı 

baraban, 

3-

xırdalayıcı  aparatın  qabığı,  4-biçmə  qolları,  5-bitki, 



6-  biçmə  mexanizmi,  7-  biçmə  mexanizminin 

nəqledicisi,  8-  aşağı  diyircək,  9-xırdalayıcı  aparatın 

qarşı lövhəsi, 10-gediş sistemi.  

 

Biçmə mexanizmi bitkinin saplaqlarını kəsir,  



nəqlediciyə  yığır  və  sonra  biçilmiş  bitki 

kütləsini  qidalandırıcı aparatın  yuxarı  və aşağı 

diyircəklərinə  ötürür.    Diyircəklər  saplaqları 



Otbiçən kombayn 

 

17 


 

 

tutaraq  onu  qabaqdakı  kəsici  lövhəyə  ötürür. 



Ot,  üzərində  bıçaqlar  olan  baraban  tərəfindən 

doğrandıqdan  sonra  o  yükləyici  nəqledicinin 

üstünə  tökülür.  Bu  yolla  xırda  doğranmış  ot 

kütləsi  hazır  şəkildə  arabaya  doldurulur. 

Nəqledici  kimi  traktorların  arxasına  qoşulmuş 

dördtəkərli  arabalardan  istifadə  edilir.  Otbiçən 

kombayn    və  araba  traktorun  arxasına  qoşulur 

və traktorçu tərəfindən idarə edilir. 

 

(alm. der Feldhäcksler, ingl. Field chopper ) 



 

Otto  mühərriki ilk dəfə olaraq alman mühən-

disi    Nikolasus  Otto  tərəfindən  ixtira  edilən, 

benzinlə  işləyən 

daxili  yanma   mühərrikidir 



(şəkil 1).  

Hal-hazırda  bu  mühərrik  növü  →Dizel 

mühərrikləri ilə ən geniş yayılmış qüvvə mən-

bələridir.  Otto  mühərrikində  hava-yanacaq 

qarışığı  porşenlə  sıxılmanın  sonunda  alışqan 

vasitəsi ilə yandırılır.  

Otto  mühərrikləri  adətən  →dördtaktlı  və 

→ikitaktlı  mühərrik  şəklində  hazırlanıb  tətbiq 

olunurlar.  Bir  silindrdə  yanacaq-hava  qarışığı 

sorma-sıxma-yanma-xaricetmə  mərhələlərin-

dən  keçərək  malik  olduğu  enerjini  porşen-dir-

səkli  val  mexanizminin  köməyi  ilə  mexaniki 

enerjiyə  çevirir.  Digər  silindrlərdə  də  eyni 

proses  vaxt  etibarı  ilə  sürüşdürülmüş  şəkildə 

baş  verir.  Verilən  yanacaq  qarışığını  silindrlər 

arasında  optimal  paylamaq  üçün  paylayıcı 

dirsəkli  vallardan  istifadə  olunur.  Bu  vallar 

əsas  dirsəkli  valdan  iki  dəfə  kiçik  sürətlə 

fırlanır.   

Kiçik  iş  taktına malik  Otto  mühərrikləri mo-

tosikl  və  velosipedlərdə  tətbiq  tapır.  Avtomo-

billər  üçün  su  ilə  soyudulan  mühərriklərdən 

daha  çox  istifadə  olunur  və  onlar  4  silindrdən 

ibarət  olur.  6  silindrli  bir  cərgəli  Otto  mü-

hərriki kütlələrin tarazlaşdığı quruluşdur.  3 və 

5  silindrli  mühərriklər  də  bir  cərgədə  hazır-

lanır. 8 və 12  silindrli Otto mühərrikləri üçün 

V qürülüşü (→V mühərriki) səciyyəvidir.  

İdman  təyyarələrində  hava  ilə  soyudulan 

Otto  mühərriklərindən  istifadə  edilir,  çünki  bu 

mühərriklər  Dizel  mühərriklərindən  kiçik  və 

yüngüldür. Bunun müqabilində bu mühərriklər 

çox  yanacaq  işlədir.  Ona  gərə  də,  böyük 

güclərdə   işlədilən  Otto  təyyarə  mühərrikləri  

 

→qaz turbinləri ilə rəqabətə girə bilmirlər. 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

  

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Şəkil  1.  Dördtaktlı  Otto  mühərrikinin  sxematik 

təsviri 

a-eninə kəsiyi, b-uzununa kəsiyi 

(alm. der Ottomotor, ingl. Petrol engine

 

Oval 



dişli 

çarxlar  nasoslarda,  toxuma 

maşınlarında  və  ya  sınaq  maşınlarında  xüsusi 

ötürmə  vəzifəsini  həyata  keçirmk  üçün  təbiq 

olunurlar.  Çarxın  forması  oval  və  ya  eksentrik 

şəkildə hazırlanır.  

Bir  dövrdə  ötürmə ədədi  dəyişəndir. Uyğun  

olaraq diyirlənmə nöqtəsi C orta xətt üzrə öz



Yüklə 7,1 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   211




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə