Hozirgi taraqqiyot bosqichida jismoniy tarbiya va sport mashg‘ulotlarini tashkil qilishning istiqbollari: muammo
va yechimlar.
Xalqaro miqiyosidagi ilmiy amaliy-anjuman. 2022 yil 28-29 aprel
857
MAKTABGACHA TA’LIM TIZIMIDA JISMONIY TARBIYA VA SPORT
MASHG’ULOTLARINI TASHKIL QILISH VA O’TKAZISHNING AHAMIYATI
10.53885/edinres.2022.59.54.108
Sadriddinova Dilobar Husniddin qizi.
Buxoro Davlat Universiteti Jismoniy madaniyat nazariyasi va
uslubiyoti kafedrasi o’qituvchisi
Rahimova Jamila Rustam qizi
Jismoniy madaniyat fakulteti 3-bosqich talabasi
Annotatsiya:
Ushbu maqolada Maktabgacha ta’lim tizimida jismoniy tarbiya va sport
mashg’ulotlarini tashkil qilish va o’tkazishning ahamiyati yoritib berilgan, shuningdek, jismoniy tarbiya
soatining maktabgacha ta’lim muassasalari tarbiyalanuvchilari uchun qanchalik foydali va samarali
ekanligi alohida ta’kidlab o’tilgan.
Ka’lit so’zlar:
Jismoniy tarbiya, sog’lomlashtirish, mashg’ulot, bilim, ko’nikma
va malaka,
uzluksiz ta’lim, tayyorlov guruh, o’rta guruh, kichik guruh, Ilk qadam dasturi.
Аннотация:
В данной статье освещается важность организации и проведения занятий
физкультурой и спортом в системе дошкольного образования, а также насколько полезны и
эффективны занятия физкультурой для дошкольников.
Annotation:
This article highlights the importance of organizing
and conducting physical
education and sports in the preschool education system, as well as how useful and effective physical
education hours are for preschoolers .
Maktabgacha ta’lim uzluksiz ta’lim tizimining daslabki bosqichi hisoblanadi. Uning asosiy
maqsadi – bola shaxsining har jihatdan rivojlanishini ta’minlash, qobiliyatlarni ro’yobga
chiqarish,
o’qishga, doimiy ta’lim olish uchun zarur bo’lgan ko’nikmalarni shakllantirish va maktabda
muvaffaqiyatli o’qish uchun tayyorlashdan iboratdir. Maktabgacha ta’lim muassasalari faoliyatining
qonuniy asoslari, “Ilk qadam” davlat dasturi (O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta'lim vazirligining
2018 yil 7 iyuldagi 4-sonli hay'at yig‘ilishi qarori bilan tasdiqlangan),”Maktabgacha ta’lim va tarbiya
to’g’risida” (O'RQ-595-son 16.12.2019) , “Ta’lim to’g’risidagi” (O'RQ-637-son 23.09.2020)
hamda
boshqa me’yoriy – huquqiy hujjatlarda belgilab berilgan.
O’zbekistonda o’sib kelayotgan yosh avlod salomatligini saqlash, jismonan baquvvat, chaqon,
ishbilarmon qilib tarbiyalash hamda ularni hayotga,
mehnatga, Vatanni himoya qilishga tayyorlash
masalalariga tegishli ko’rsatmalarni amalga oshirish uchun jismoniy tarbiya ishlarida yangicha
yondashish, izlanishda bo’lish tizimning amaliy asoslarini ilmiy –nazariy va qayta ishlab chiqishni taqozo
etadi.Shuningdek, jismoniy tarbiya mashg’ulotlarining ahamiyati harakatlar madaniyatini mujassam
shakllanishi, sog’lomlashtirish, ta’limiy va tarbiyaviy vazifalarni muntazam amalga oshirishdan iboratdir
Jismoniy tarbiyani tashkil etish shakllari – bu bolalarning rang –barang faoliyatining ta’lim –
tarbiyaviy majmuasi bo’lib, uning asosini harakat faolligi tashkil etadi. Bu shakllarning yig’indisi
bolaning jismoniy jihatdan to’laqonli rivojlanishi va sog’ligining mustahkamlanishi uchun zarur bo’lgan
muayyan harakat tartibini vujudga keltiradi.
Bolalar harakat faoliyatini tashkil etishning shakllari quyidagilardan iborat: 1)
jismoniy tarbiya
mashg’ulotlari;
2) kundalik tartibdagi jismoniy tarbiya – sog’lomlashtirish ishlari; ertalabki gimnastika, harakat
o’yinlari va sayr paytidagi jismoniy mashqlar,
jismoniy tarbiya daqiqalari, kunduzgi uyqudan so’nggi
jismoniy tarbiya mashqlari, chiniqtirish tadbirlari;
3) faol dam olish: bolalar turizmi,
jismoniy tarbiyali dam olish
, jismoniy tarbiya bayramlari,
saloamtlik kunlari, ta’tillar;
4) bolalarning mustaqil harakat faoliyati;
5) uyga vazifa.
Bu shakllarning barchasi jismoniy tarbiya va bolani har tomonlama
rivojlantirishning umumiy
vazifalariga javob berar ekan, ular o’zaro aloqadordirlar, shu bilan birga har biri o’zining maxsus
vazifasiga egadir. Bu ularning maktabgacha tarbiya muassasalari kun tartibi tartibidagi o’rnini belgilaydi.
Ilk yoshdagi bolalar guruhida asosy ish shakli jismoniy mashqlar bilan individual shug’ullanish
hisoblanadi (gimnastika, massaj, harakatli o’yinlar). Ertalabki gimnastika
va jismoniy tarbiya
mashg’ulotlari birinchi kichik guruhlarning barchasida boshlanadi, biroq ularning har biri yosh
psixofiziologiyasi xususiyatlarini hisobga oluvchi harakat materialini hamda uni o’tkazish metodikasiga
ko’ra o’ziga xosdir. Jismoniy tarbiya daqiqalari bolalar bog’chalarining katta guruhlarida ko’proq
ahamiyatga ega bo’ladi. U aqliy faoliyat uyg’otuvchi (matematika, nutqni o’stirish bo’yicha)