Hypernatriëmie op de ic verpleegkundige Les

Hypernatriëmie op de IC

• Verpleegkundige Les

• Door: Yvonne de Waal

• 31-05-2011

Inhoud

• Water- en zouthuishouding;

• Hypernatriëmie;

• Oorzaken
• Behandeling

• Onderzoek: NaCl op de IC;

Waterbalans

• Water in:

• 700 ml voedsel;
• 300 ml water komt vrij bij het metabolisme;
• Vochtinname (variabel);

• Water uit:

• 500 ml via de huid;
• 350 ml via de ademhaling;
• 150 ml via de feces;
• Variabele hoeveelheid urine;

Waterhuishouding

• Geregeld via osmoregulatie en dorst;

• Osmolaliteit van lichaamsvloeistoffen wordt constant wordt gehouden op 282 mosmol/kg H2O;

• Osmolaliteit is de concentratie van de osmotisch werkzame stoffen per kg vrij water (ureum, Na+, K+, HCO3- en Cl-, glucose en albumine);

Osmose

Waterhuishouding

• Veranderingen waargenomen door:

• Osmoreceptoren in de hypothalamus; productie ADH
• Dorstcentrum dat het drinken aanstuurt;

• Bij een geringe stijging van de osmolaliteit

• dreigend watertekort;

• ADH geproduceerd en afgegeven;

• Wateruitscheiding via de nieren vermindert;

Natrium

• Zilverkleurig alkalimetaal;

• Natrium neemt water mee bij transport;

• Het meeste natrium bevindt zich in het bloedplasma;

• Doel: Balans tussen het vocht in en buiten de cellen handhaven dmv osmose;

•  plasmavolume en de bloeddruk op peil blijven.

Natriumbalans

• Natrium in: eten en drinken;

• Natrium uit: urine en zweet;

Zoutbalans

• De totale hoeveelheid natrium in het lichaam wordt binnen de gewenste grenzen gehouden door:

• ANP
• RAAS systeem

Zoutbalans

• ANP = atrium-natriuretische peptide:

• Hormoon geproduceerd door het hart en en de grote bloedvaten bij verhoogde vullingsdrukken;

• Biedt bescherming tegen volume-overbelasting;

• Zorgt voor extra natriurese en diurese;

Zoutbalans

• RAAS:

• renine-angiotensine-aldosteron-systeem

Water- en zoutbalans

• Bloeddruk op peil houden;

• Plasmavolume op peil houden;

• Natriumconcentratie binnen grenzen houden (135-145);

Hypernatriëmie

• Watertekort:

• Te weinig inname;
• Teveel verlies;
• Insensibel (zweten, AH, wonden)
• Renaal (DI, hyperglycaemie, diuretica)
• Gastro-intestinaal (diarree, fistels)

• Teveel natriuminname (mn via iv vloeistoffen);

Hypernatriëmie: kliniek

• Dorst;

• Sufheid;

• Hypotensief;

Hypernatriëmie therapie

• Aanvullen vochttekort;

• Minderen zoutinfusie;

NaCl studie

• Uit meerdere studies gebleken dat hypernatriëmie een onafhankelijke risicofactor is op mortaliteit van IC-patiënten;

• Oorzaken: zowel teveel waterverlies als teveel zoutsuppletie;

• IC-patiënt kan geen gehoor geven aan dorstprikkel en krijgen ontzettend veel zout!

‘Weetjes en getallen’

• ‘Keukenzout’ = natriumchloride

• Mensen hebben 1-2 gr zout/dag nodig;

• Gezondheidsraad adviseert 6gr keukenzout(=2,4 gr natrium)/dag;

• Nederlanders consumeren 11gr/dag;

• 1L NaCl 0,9% = 9,0 gr NaCl/L

• 1L NaCl 3% = 30 gr NaCl/L

• Natriumbicarbonaat 1 flesje 8,4% = 5.88 gram natrium

• SV gemiddeld 1 gr natrium/L

‘Weetjes en getallen’

• 2010 verbuik infusen op IC/MC:

• 10176 NaCl 0,9% 500ml
• 2500 gluc/zout 500ml
• 813 Ringer lactaat 1000ml
• 1916 Voluven 500ml

• Studie:

• Vocht- en zoutbalans van 2 x 10 patienten;
• Redenen van hypernatriemie;
• Eventuele aanpassingen in infuusbeleid;