Hyrje Ndryshimi i skenarit të ekonomisë botërore 2

Lokalizimi, grupimi dhe koncepti i vendeve 'ngjitëse'

Ne kemi sugjeruar tashmë se globalizimi jo domosdoshmërisht do të thotë se të gjitha aktivitetet e krijimit të pasurisë janë të shpërndara në mënyrë uniforme në të gjithë botën. Larg nga ajo. Në qoftë se, me të vërtetë, specializimi i aktivitetit ekonomik është i kufizuar nga madhësia e tregut, atëherë ajo do të ishte e duhur për të supozuar që globalizimi do të jetë i shoqëruar nga më shumë, në vend se më pak, specializime; dhe kështu, për pasojë, do të çojë në përqendrim të mëtejshëm hapësinor të aktivitetit të tillë. Pjesa më e madhe, natyrisht, do të

të varet nga mënyra se si kostot e prodhimit, transportit dhe transaksionit të imponuara nga barrierat artificiale ndaj tregtisë, ndryshojnë me madhësinë e një produkt të prodhuar. 'Ku' e përqendrimit do të varet nga karakteristikat kombëtare dhe mikro rajonale specifike duke ndikuar shpenzimet e tilla dhe gjithashtu në afërsi hapësinor të aktiviteteve të ndërlidhura (grupime), të cilat gjenerojnë ekonomi të jashtme statike dhe dinamike.
Në shqyrtimin e propozimit që disa lloje të aktiviteteve të krijimit të pasurisë janë duke u bërë më të përqendruara në grupe subnacionale, mund të jetë e dobishme për të bërë dallimin në mes të tregtisë tradicionale dhe bashkëkohore dhe modeleve të vendndodhjes.

Tradicionale, dmth Heckscher-Ohlin, lloj i modele të tregtisë që ishin projektuar kryesisht për të

Shpjegojë modelet optimale (më efikas) të tregtisë midis vendeve, bazuar në shpërndarjen e faktorëve të palëvizshëm ndihmës. Teoritë e vendndodhjes ishin në mënyrë të ngjashme shqetësuese me uljen optimale të aktiviteteve të shfrytëzimit të aseteve, dmth ato të projektuara për të maksimizuar efikasitetin statik të firmave investuese; por, ndryshe nga teoritë e tregtisë, ato në mënyrë të qartë e pranojnë rolin e kostos së transaksionit (dhe përfitimet) të aktiviteteve të hapsirave të afërta.

Teoritë bashkëkohore tregtare dhe të vendndodhjes janë më kontekstuale se paraardhësit e tyre. Ndërsa ato që u përshkruan janë ende një shpjegim i fuqishëm i disa llojeve të ndarjes ndërkufitare të punës - veçanërisht i aktiviteteve të burimeve natyrore intensive në mes të vendeve të zhvilluara dhe atyre në zhvillim - ato janë më pak të rehatshme në shpjegimin e shpërndarjes së aktiviteteve të njohurive intensive dhe veçanërisht ato midis dhe brenda vendeve të përparuara dhe nën qeverisjen e MNE-ve. Aktivitetet e tilla jo vetëm që kanë të ngjarë të bëjnë shpenzime të konsiderueshme dhe kështu duhen kthime jo-rënëse në shkallë dhe vëllimin e nevojshëm për të mbuluar këto shpenzime; por, siç është në dukje, ata shpesh përfshijnë inpute të shumta dhe të ndërlidhura teknologjikisht. Për të minimizuar kostot e transaksioneve për distancë të lidhur dhe për të maksimizuar përfitimet e ekonomive dinamike të të mësuarit, ajo shpesh paguan firmat të përqëndrojnë aktivitetet e tyre brenda një zone të kufizuar hapësinor. Prandaj, koncepti i të mësuarit të rajonit (Florida 1995), dhe me të, rëndësia e ekonomive dinamike agglomerative si një shtytës i vendndodhjes së firmave - dhe veçanërisht ato që kërkojnë për të shtuar burimet dhe aftësitë e tyre. Globalizimi pastaj mund të çojë në një shpërndarje të prodhimit intenziv të njohurive ndërmjet dhe brenda vendeve; dhe në një konvergjencë në strukturat ekonomike ndërkufitare. Kjo mund të çojë në mënyrë të barabartë në koncentrimin e një prodhimi të tillë në vendet e veçanta, dhe në mikrorajonet brenda këtyre vendeve, në të cilin rast strukturat ekonomike të vendeve dhe mikrorajoneve priren të ndryshojnë nga njëri-tjetri, në vend se të konvergjojnë me njëri-tjetrin.

Në të vërtetë, të dy trendet janë të dukshme, por është përmbajtja e këtij kapitulli – dhe vërtetë, nga disa autorë në këtë vëllim – që (i) niveli më i lartë i intensitetit të njohurive të një aktiviteti të veçantë, (ii) është e lehtë të migrojnë nëpër rajone pse vende, (iii) diferenca më e ulët lidhur me kostot, dhe (iv) më shumë firma angazhohen në Investimet e Jashtme Direkte dhe aktivitetet e aleancave të lidhura të rritjes, në vend se të shfrytëzojnë, asetet e tyre ekzistuese, atëherë ka shumë të ngjarë që ekonomitë vendore dhe mikrorajonale, do të zhvillojnë qendrat e specializuara të cilësisë së shkëlqyer. Në të njëjtën kohë, ekziston evidencë e mjaftueshme që konkurrentët kryesorë në disa mikrorajone në tërheqjen dhe mbajtjen e investimeve të ndryshme nuk janë mikrorajonet tjera në vendin e njëjtë, por mikrorajonet në vendet tjera.

Ky observim është në përputhje me rritjen e ndërlikuar të të dyjave, tregtisë nder-industriale dhe IJD nder-industriale ndërmjet vendeve dhe/ose mikrorajoneve. Një ndërlikim i tillë nuk është i mbyllur në llojet e produkteve të prodhuara. Më tej, ky shtrihet në mjedisin inovativ të vendeve konkurruese, dhe në veçanti në mundësitë e firmave brenda atij mjedisi të përgjojnë dhe mësojnë nga burimet, aftësitë dhë ndërmarrësinë e njëri-tjetrit, d.m.th shtojnë kompetencat e tyre kryesore.

Këto mundësi, dhe përfitimet e grumbullit hapësinor, qartë ndryshojnë ndërmjet industrive dhe firmave; dhe ato mund të shfrytëzohen përmes një llojllojshmërie të rrugëve organizative, p.sh. tregjeve të ngushta, aleancat e jo të barabarta, dhe IJD. Cili modalitet është zgjedhur, do të varet në shtrirjen dhe karakterin e kostove të veçanta të transaksionit dinamik relevant në hapësirë, p.sh ato që lidhen me aktivitetet inovative. Në përgjithësi, dikush mund të parashikojë që (i) njohuritë e nevojshme më pak komplekse dhe/ose të pavarura për prodhimin e një të mire ose shërbimi të caktuar, (ii) më shumë i rregullueshëm (d.m.th më pak i heshtur) ose idiosikretik që është njohuria, më pak informacion simetrik ekziston ndërmjet firmave të lidhura, (iv) më pak mundësi ekzistojnë për sjelljet oportuniste, (v) rezultati më pak i sigurtë është i çdo marrëdhënie, (vi) konsumatorët janë më gjerësisht të vendosur, pastaj kostot më të ulëta të transaksionit hapësinor, dhe ka të ngjarë të jenë më pak ekonomitë e grumbullimit. Prandaj grumbullimi ka shumë të ngjarë të jetë një forcë e aktivitetit të caktuar; dhe të jetë më i shënuar ku mbajtësit e vendimeve kritike në firma duhet të kenë afërsi fizike në këmbimin, ose shpërndarjen, e njohurisë së nënkuptuar. Qyteti i Londrës është një shembull klasik i grumbullimit të firmave të ndërvarura secili duke prodhuar pjesë të një produkti final. Globalizimi dhe ndryshimi teknologjik janë kombinuar për të forcuar grumbullimin e tillë, dhe gjithashtu për të rritur intënsitetin e njohurive të firmave përbërëse. Në të njëjtën, rritja e mobilitetit të aseteve të firmave të caktuara, dhe rritjen e përputhshmërisë ndërmjet llojeve të ndryshme të teknologjisë ka nxitur më shumë diversitet të aktivitetit ekonomik, shpesh me rezultatet e dobishme për outputin inovativ (Feldman and Audretsch 1999).

Deri tani, ne kemi tentuar të koncentrohemi në arsyet me ofertën e lidhur me atë pse firmat grumbullojnë. Ne kemi argumentuar që gjersa arsyet origjinale Marshalliane për grumbullimin ende qëndrojnë, ato kanë të bëjnë me shumëllojshmërinë e faktorëve “të butë” të vendndodhjes dhe qasja në njohuritë dhe aftësitë e të mësuarit janë bërë më rëndësishme *(Florida 1995; Giersch 1996). Në të njëjtën kohë, grupimet mund të bëhen nga nevojat e konsumatorëve, dhe disa nga këto i zotërojnë të gjitha, apo vërtetë shumica e karakteristikave të vërtetuar deri tani. Grupimet e tilla janë veçanërisht të dukshme në setorin e shërbimeve të konsumit; ata tentojnë të jenë të orientuar në qytet ose përfshijnë zyrat ajrore, agjencitë e makinave me qira, shpërndarësit e filmave, shërbimet mjekësore, dhe zinxhirët e ushqimit të shpejtë.

4. 
   Roli i MNE-ve në ndikimin e vendndodhjes së aktiviteteve ekonomike
   

Deri më tani në analizën tonë, ne nuk e kemi konsideruar rolin e vecantë të MNE-ve në ndikimin e vendndodhjes së aktivitetit ekonomik. Tek jo do të kthehemi tani. Çfarë është e veçantë në lidhje me këtë formë të veçantë organizative? Siç është definuar më herët, një MNE është një institucion që zotëron ose kontrollon aktivitete të vlefshme në të paktën dy vendeve. Shumë nga MNE-të zotërojnë apo kontrllojnë vlerë të shtuar të aktiviteteve në një numër të madh të vendeve nëpërmjet FDI dhe aleancave ndërkufitare. Deri në çfarë mase është modeli i vendndodhjes së aktiviteteve të tilla të ndryshme nga ajo që do të ishte në qoftë se secili prej tyre do të kish qenë veç e veç dhe në pronësi të pavarur? A ndikon pronësina e përbashkët e prodhimit në dy ose më shumë vende në teorinë tonë në lidhje me gjeografinë e investimit në rrijen e aseteve apo në shfrytëzimin e pasurisë, dhe tendenca e saj për të koncentruar apo shpërndararë?

5.1. MNE multi-vendore
Për t'iu përgjigjur kësaj pyetjeje, le të konsiderojmë dy lloje të strukturave qeverisëse të MNE-ve. E para është struktura multi-vendore ose 'e vetme' të cilat janë shumica e MNE-ve, jashtë sektorëve të burimeve natyrore bazë, të miratuar deri 1960. Karakteristika kryesore e MNE multi-vendore është se ajo i trajton filialeve të saj të jashtme si pasuri duke krijuar njësi autonome. Çdo degë ka tendencë për të kojuar - megjithëse shpesh në një shkallë të cunguar - aktivitetet e shfrytëzimit të aseteve të kompanisë amë dhe të ofroj produktet e saj në tregjet lokale apo tregjet me qasje te afërt. Edhe pse organizata prindërore mund të eksportojë asete jo-materiale (p.sh. teknologji, ekspertizë menaxheriale dhe të marketingut) dhe produkte të tjera të ndërmjetme (p.sh. materialet, komponentët dhe pjesët) në filialet e saj, për pjesën më të madhe, ka të ngjarë të jenë pak të tregtueshme produktet përfunduar në mes të kompanisë mëmë dhe filialeve e saj apo në mes e filialeve të saj.
5.2. MNE të integruara në formë globale (apo rajonale)
Tipar kryesor i këtij lloji të MNE-ve është se ai adopton një qasje sistemike dhe holistike drejt operacioneve të saj globale dhe i trajton bashkëpunëtorët e saj të jashtme, si pjesë e një rrjeti të aktiviteteve të ndërlidhura, i projektuar për të nxitur interesin e MNE në “toto”. Kur është e mundur, MNE e integruar do të përfitojë avantazhe të plota në shpërndarjen gjeografike të aseteve natyrore dhe të krijuara dhe në tregjet e liberalizuara. Kjo do të thotë se është më mirë të angazhohen më shumë në FDI racionale dhe efikase, se në homologun e saj multi-vendor, dhe të shtojë inmputet e veta dhe kapacitetet e saj në të gjithë globin. Është gjithashtu më mirë të përfshihen në marrëveshje të mira për tregtimin e gjysmë-produkteve dhe produkteve finale në mes të kompanisë amë dhe filialave të sa and në mes filalave – vecanërisht në hapsira të integruara rajonale. Aktivitetet e MNE-ve të integruara globalisht mund të nxitsin të dyja: tregtinë dhe investimet e huaja direkte. MNE globalisht e integruar është një krijim i fundit të shekullit të njëzetë dhe secila prej ngjarjeve të përshkruara në nenin 2 kanë ndihmuar për të nxitur në integrime të tilla. Përgjithësisht, MNE e integruar promovon tre llojet e specializimit ndërkufitar. E para është specializim horizontal në të cilën secili prej produkteve të ofruara nga e njëjta firmë është prodhuar në rajone ose vende të ndryshme. Arsyeja kryesore e këtij specializimi është për të përfituar nga ekonomitë e shkallës dhe nevojat e diferencuara të konsumit, ku produktet kërkojnë një përzierje të ndryshme të burimeve natyrore dhe të aftësive, mund të jetë i tipit H-O. E dyta është specializim vertikal ku fazat e ndryshme të vlerës së shtuar të një zinxhiri të një produkti të veçantë janë ndërmarrë në vende të ndryshme. Objekti kryesor i këtij lloji të specializimit i cili mbizotëron (edhe pse jo ekskluzivisht) ndodh në mes të vendeve të zhvilluara dhe atyre në zhvillim - është që të përfitojnë nga dallimet në kostot e faktorëve të prodhimit dhe shijet e konsumatorit, megjithëse mundësia për të fituar ekonomitë e shkallës mund të jenë të rëndësishme.

Lloj i tretë i specializimit - specializimi i rritjes së aseteve - është një kombinim i dy të parave; por është ndryshe në atë që ajo është projektuar më pak për të avancuar efikasitetin statik të MNE-ve dhe më shumë për të rritur aftësitë në krijimin e pasurisë në të ardhmen e vet në një mënyrë me kosto-efektive. Gjeografia e këtij lloji të punës kufizohet kryesisht në vendet e përparuara industriale dhe është përshtatur ose në promovimin e efikasitetit dhe aftësive R & D të MNE-ve apo duke fituar qasje në asetet e jashmte të cilat më së miri do të mbrojnë ose të rrisin përparësitë e saj konkuruese. Është ky lloj i specializimit i cili është duke u bërë i modës gjithnjë nga nevojat e ngutshme të ekonomisë globale të bazuar në dije, dhe nga nevoja e firmave të vendosura në një vend për të plotësuar kompetencat e tyre themelore me ato të firmave të vendosura në një vend tjetër.

Deri në çfarë mase është MNE e integruar globalisht në gjendje të preferojë për të gjetur tre llojet e specializimit ndërkufitar në mickroregjione të veçanta vendeve bartëse? Dëshmia është e përzier. Çështja kryesore në lidhje me FDI horizontale dhe vertikale është shkalla në të cilën transaksioni hapësinor 'statik' kushton me një grup të firmave të lidhur me të, kështu që ajo të mund të shfrytëzojë të mirat e 'ndërvarësive jotregtare '(Storper 1995). Megjithatë, me kalimin e kohës, shumica e këtyre grupimeve kanë evoluar lidhjen e tyre inovative dhe aftësitë e të mësuarit; në të tjera fjalë, ato gjithashtu gjenerojnë eksternalitete dinamike për firmat pjesëmarrëse.

Shembuj të të dy grupimeve horizontale dhe vertikale ka shumë. Më të mëdhatë përfshijnë Industrinë e orëve të Gjenevës, industria e Portugalisë Veriore, industria e tekstilit prej leshi i Prato dhe Biellia në pjesën veriore të Italisë, industrinë e filmit të Hollivudit, industrinë diamantëve të Amsterdamit, industrinë e rritjes së domateve në Campania, Italia e Jugut, industrinë takëm e Solignen dhe Industria e shërbimit financiar të qytetit të Londrës dhe Wall Street (New York). Shembujt e fundit përfshijnë numër të madh të zonave të eksportit të ngritur në vendet në zhvillim veçanërisht në Azi - zënë vend fazat relativisht të punës intensive të zinxhirit të vlerave nga MNE-të, në sektorë të tillë të prodhimit si tekstil, artikuj lëkure dhe elektronikës së konsumit, dhe më së fundi, në shërbime të tilla si sigurimi i anijeve, qendra të përbashkëta mbështetëse, dhe softëare kompjuterikë. Në vendet më të avancuara, konglomerati i Boeing me firmat e lidhura në rajonin e Seattle dhe kompleksi e firmave Toyota në rajonin e Tokios janë shembuj të grupimeve vertikale të të integruara, në të cilën një firmë e prodhimit të anijeve, e cila përmban një numër të madh të komponenteve dhe pjesëve, është e rrethuar nga një satelit i furnizuesve të saj.

Kjo është pikëpamja jonë që eksternalitetet dinamike lidhur me këto dhe grupimeve vertikale dhe horizontale janë duke u bërë më të rëndësishëm aq sa kapitali intelektual bëhet më shumë i sofistikuar, ideosinkretik, i heshtur dhe i ndërlikuar. Për më tepër, si magazinat kryesore të dijes së tillë dhe sigurisht njësisë së organizimit principiel për t’u qasur njësive gjeografikisht të shpërndara (Doz et al. 1998), MNE-të nuk janë tërhequr vetëm për grupime rajonale, por nga ana e tyre prania dhe ndikimi, influencojnë karakterin e tyre dhe rritjen. Shembuj historikë përfshijnë industritë kimike dhe fijet e pambukut New Jersey (Wallace 1998) dhe zyra e makinerisë industriale e mesit të Skocisë (Dunning 1958, 2000). Më shumë rastet e fundit përfshijnë anëtarësimin japonez të konsumit të elektronikës në South Wales (Strange 1993) dhe një turmë e MNE-ve në sektorin e software Bangalore (Balasubramanyam dhe Balasubramanyam, në këtë vëllim).

Kjo është, megjithatë, lloji i tretë i specializimit industrial i cili gjithnjë ka angazhuar vëmendjen e dijetarëve dhe gjithashtu autoritetet kombëtare dhe mikroregjionet janë shikuar me kujdes. Zhvillimi i biznesit, parqet shkencore dhe industriale, dhe sektorët e specializuar të shërbimit janë të gjitha dëshmi për besimin që aktivitetet e rritjes së aseteve të firmave të përfitojnë nga të qenit pjesë e aktiviteteve të bazuara në krijimin e dijes – në të cilën firma private, universitete, kolegjet teknike, dhe institucionet kërkimore qeveritare janë të gjithë të përfshirë. Shumë prej këtyre grupimeve janë iniciuar fillimisht nga autoritetet e mikroregjioneve për të ndihmuar dhe përmirësuar burimet dhe aftësitë nën juridiksionin e tyre; dhe nganjëherë ata ishin në shënjestër në mënyrë specifike nga investitorët. Grupe të tilla kanë tendencë të jenë të përqendruara në Treshe rajonale ose të kombeve; dhe si kapital intelektual bëhet më i shpërndarë gjeografikisht dhe konkurrenca ndërkufitare bëhet më intensive, firmat gjithnjë e më shumë e dëshirojnë për të vendosur një R & D dhe / ose të përfundojnë në aleanca me rritje teknologjike mefirma në pjesën tjetër.

Por më shumë se kjo: si firmat që gjithnjë rrisin shkallën e kërkimit për kapital të njohurive, ato janë të angazhuara në FDI në mënyrë specifike për të hyrë në to dhe në burimet specifike të vendeve, aftësive dhe përvojave. Asetet e tilla mund të jenë interaktive me asetet e tyre thelbësore, ose plotësuese për to. Ato mund të jenë shfrytëzuar nga blerja apo bashkimi me firmat e huaja dhe / ose nga përfundimi i koalicioneve jo të barabarta me to. MNE-të mund të përdorin gjithashtu filialet e tyre të jashtme ose partnerët si mjete për të kërkuar dhe monitoruar nga jashtë njohuritë e reja dhe përvojat e të mësuarit; dhe si një mjet përgjimi në sistemet e investimeve më të favorshme për avantazhet e tyre konkurruese dinamike (Doremus et al. 1998). Në raste të tilla, një prani innovative në qendër të sektorëve do të ndihmojë për të ulur kostot e transaksionit të përfshirë në një detyrë të tillë.

Kështu, firmat munden të tërhiqen nga xhepat e kapitalit intelektual të një ekonomi të huaj dhe për aq sa ato janë të lejuara për ta bërë këtë, të marrë pjesë në hulumtim dhe zhvillim të përbashkët dhe të mësuarit kolektiv (Florida 1995).

Ka disa prova rastësore se R & D aktivitetet e firmave kanë tendencë të jenë më të koncentruara në një vend se sa aktivitete të tjera dhe kanë më shumë gjasa që të nxirren në qendra të ekselencës akademike dhe në parqet industriale dhe shkencore. Në të vërtetë, sipas Allen Scott (1998), si burime të punësimit të ri, ato nuk janë vetëm që të rritet më shpejt se mesatarja kombëtare, por janë duke u bërë motorët kryesorë rajonal të ndryshimeve teknologjike.

Në përmbledhje, atëherë, ndryshimi gjeografik i aktiviteteve të lidhura me MNE është një mikrokozmos i ekonomisë botërore. Nga njëra anë, MNE po kryejnë një përqindje në rritje të aktiviteteve të tyre me vlerë të shtuar jashtë vendeve të tyre edhe në më shumë vende. Për pjesën më të madhe, gjithashtu, bashkëpunëtorët e tyre janë bërë më të ngulitur në mjediset e tyre lokale; dhe janë duke ndihmuar për të nxitur shpërndarjen e të paktën disa llojeve të kapitalit intelektual. MNE-të nga vende në zhvillim tentojnë të lokalizojnë aktivitetin e tyre në larg nga koncentrime të mëdha industriale të favorizuara homologët nga vende të zhvilluara. Për shembull, FDI në Europë nga MNE-të Koreane të automjeteve dhe elektronikës janë koncentruar më tepër në Evropën Lindore dhe më pak në UK dhe në vendet e BE-së sesa që FDI nga MNE-të e SHBA dhe Japonisë kanë bërë. Numri i M&A-ve ndërkufitare dhe aleancave strategjike gjithashtu është rritë në krahasim me homologët vendorë.

Në anën tjetër, MNE-të dhe bashkëpunëtorët e tyre janë duke u tërhequr gjithnjë e më në një rrjet të vendeve të "ngjitura" për aktivitetet e tyre të krijimit të pasurisë; dhe ka nje sugjerimi të fortë se ngjarjet e dy dekadave të fundit dhe veçanërisht thellimi i ekonomisë së bazuar në dije dhe në rritje të ndërvarësisë në me të teknologjive të kohës, kanë rritur kostot hapësinore të lidhura me transaksionet ekonomike. Kjo ka bërë që MNE-të të vendosin R & D dhe njësitë e tyrë të prodhimit në një zonë gjeografike të madhe të mjaftueshme për të akomoduar lidhjen e konkurrentëve, furnizuesit, konsumatorët dhe / ose shërbimet mbështetëse të firmave por të vogla për të maksimizuar përfitimet e 'ndërvarësitë së patregtueshmërisë. (Storper and Scott 1995).

4. 
   Perspektiva rajonale
   

Po kthehemi për të marrë parasysh disa nga implikimet e ngjarjeve të fundit ekonomike për rolin e mikroregjioneve si subjekte hapësinore dhe për qeverisjen e këtyre rajoneve. A është rasti, si disa shkrimtarë (p.sh. Ohmae 1995) kanë sugjeruar, se mikroregjionet janë zëvendësuar në shtet si mënyrë kryesore hapësinore të qeverisjes? Apo është mendimi më i përmbajtur i gjeografëve si Allen Scott, dhe strategëve të biznesit të tilla si Michael Porter, që rajone të tilla do të bëhen gjithnjë e më të rëndësishëm për aktivitetet e rritjes së konkurrencës së investitorëve të lëvizshmëm dhe si motorët e rritjes ekonomike kombëtare?

Shumë kërkime janë kryer gjatë tridhjetë viteve të fundit mbi rolin e FDI-ve dhe aktiviteteve të lidhura me MNE në avancimin e ekonomisë, mirëqenien e kombit por relativisht pak si kjo se si kanë ndikuar mikroregjionet. Në parim, ne do të kishim pritur rezultatet të jenë shumë të ngjashme, dhe veçanërisht kështu kur mikroregjionet janë madhësia e vendeve të vogla (cf ndikimin e IHD në ekonominë e Baden-Ëürttemberg me atë të Belgjikës, apo të Irlandës Veriore me atë të Danimarkës). Ndërsa, tradicionalisht, dijetarët kanë dalluar gjithmonë midis e brenda aktivitetit ekonomik ndër-kombëtar dhe kanë supozuar përgjithësisht se sovraniteti i qeverive subnacionale është më shumë i ndrydhur se ai i qeverive kombëtare, ngjarjet bashkëkohore ekonomike po kërkojnë një rivlerësim të këtyre pikëpamjeve. Kjo është veçanërisht kështu në rastin e vendeve që janë bërë pjesë e skemave integruese makroregjinale.

Megjithatë, de fakto, qeverisja ekonomike e shumicës së mikroregjioneve ndahet dhe ekzekutohet nga një gamë e autoriteteve-mikroregjionale, kombëtare, dhe mbikombëtare. Roli i saktë i secilit do të ndryshojnë nga makroregioni në mikroregion, nga vendi në vend, me kalimin e kohës. Në shumë aspekte, lidhja e mikroregjioneve për qeverisjen kombëtare mund të krahasohet me atë të një filiali të një MNE ndaj kompanisë amë të saj. Kjo degë ka qëllimet e veta dhe agjendën për arritjen e këtyre qëllimeve; ashtu si kompania amë. Shuma e përgjegjësisë e vendim-marrjes deleguar filialit ka mundësi të varet nga variabla të tilla si funksionet e kryera nga ajo, madhësia e saj, mosha dhe përvoja, aftësitë përkatëse të menaxherëve të organizatës amë dhe ato të filialit, dhe shtrirje të cilat menaxherët e këtij të fundit, duke promovuar qëllimet e veta, perceptojnë për të çuar përpara ato MNE të cilit ata janë pjesë.

I njëjti parim i 'subsidiaritetit' mund të aplikohet për të kuptuar se si sovraniteti është shumë i decentralizuar nga kombëtarë në mikroregjional. Por, nga perspektiva e qeverisë rajonale, detyrat e saj ekonomike janë të qarta.

Këto janë, së pari, për të nxitur përdorimin e plotë dhe më efikas të burimeve dhe aftësitë brenda juridiksionit të tij; dhe së dyti për aq sa ka pushtet për të siguruar infrastrukturën mbështetëse për burimet e saj ekzistuese dhe aftësive të përmirësohet dhe për firmën e saj vendase që të jetë në tregjet konkurruese në botë.

Kontributi i investimeve të lëvizshme përbrenda është gjykuar normalisht nga këto kritere. Megjithatë, pyetjet me interes të veçantë për ata që kontribuan në këtë vëllim janë: së pari, qoftë në globalizim bashkëkohorë, ekonomia e bazuar në njohuri, investimi i tillë ka të ngjarë të ketë më shumë, ose më pak, kontribut të rëndësishëm të mirëqenies ekonomike rajonale; së dyti, çfarë duhet të jenë politikat e qeverive rajonale për të siguruar që një kontribut i tillë është optimal; dhe e treta, sa janë këto politika të mbështetetura ose të pajtueshme me ata të ndiqen nga dhe / ose qeveritë kombëtare, të cilat kërkojnë të promovuar një adresim më të gjerë të interesave.

Qeveritë e mikrooregjineve janë si menaxhimi i firmave në një tjetër referim. Ata konkurrojnë me njëri-tjetrin për burimet, aftësitë, dhe tregjet.

Një rol në rritje e shumë autoriteteve subnacionale, në vitet e fundit, ka qenë e drejtuar për të siguruar sa më shumë stimuj kosto efektive dhe sa më pak pengesa të jetë e mundur në investimet e lëvizshme që rajonet perceptojnë që duhet të promovojnë avantazhin krahasues dinamik. Shumë nga këto stimuj kanë marrë formën e granteve investuese, pushimeve tatimore, tokës së lirë ose të subvencionuar dhe përshtatur shërbimet komunale publike, ndjekjen agresive nga disa mikroregjione, p.sh. disa shtete në SHBA, kanë bërë që disa studiues për t'iu referuar atyre si turne vendorë (Mytelka 1996).

Por, jo më pak të rëndësishëm kanë qenë përpjekjet e koncentruara të disa qeverive të mikroregjioneve për të siguruar, ose të sigurojë që sektori privat ofron llojin e pasurive të lokacionit-i detyruar që investitorët të jenë nga rajoni ose gjetkë - duke perceptuar nevojat e tyre nëse ata janë duke shfrytëzuar konpetencat e tyre thelbësore. Megjithatë, po bëhet e qartë se autoritetet rajonale duhet të bëjnë më shumë se kjo, thjesht sepse shumë prej këtyre aseteve (shërbimeve p.sh. kosto-efektive, arsimore objektet, transporti dhe infrastruktura komunikimi) janë dhënë ose mund të kopjohen mjaft lehtë nga konkurentët e tyre. Kjo sugjeron se ata kanë nevojë për të ofruar investitorëve celular një grup të vecantë dhe hapësirë, avantazhe fikse konkurruese, të cilat janë të përshtatura për nevojat e tyre individuale (Peck 1996), ose nuk janë lehtësisht të imituara nga qeveritë e tjera rajonale. Ka gjithashtu nevojë për bashkëpunim strategjik midis niveleve të ndryshme të qeverisjes nënkombëtare duke minimizuar shpenzimet e transaksioneve private dhe publike.

Në fund, administratat lokale, në bashkëpunim me kooperativën lokale, shoqatat tregtare, arsimore kanë nevojë për të krijuar një mjedis, i cili jo vetëm ndihmon për të promovojë grumbullim të aktiviteteve të lidhura, por një në të cilat investitorët cellular mund të mbledhin burimet dhe aftësitë, por nga të cilat ata mund të kenë të vështirë për të dalë (Harrison 1992). Kjo shpesh, është një gjë jashtëzakonisht e vështirë për tu bërë, edhe pse disa mikroregjione p.sh. Silicon Valley në Kaliforni dhe disa vende të vogla, p.sh. Singapor dhe Hong Kong, e kanë bërë këtë shumë suksesshëm.

Po ashtu është duke u bërë gjithnjë e më e qartë se, për të çuar përpara zhvillimin e tyre ekonomik, qeveritë mikroregjionale duhet të japin vëmendje sa më shumë për të ofruar mjedisin e duhur për aktivitetet për shtim të pasurisë të firmave te tyre rezidente qofshin ato me kapital vendas apo të huaj-si për aktivitetet e shfrytëzimit të aseteve.

Është e mundur për tu identifikuar disa lloje të grumbullimit hapësinor. Këto mund të ndryshojnë sipas qëllimit të tyre, densitetit, modelit të aktiviteteve, potencialit për rritje, kapacitit novator dhe strukturave të qeverisjes (Enright 2000). Në këtë kapitull hyrës, ne kufizojmë diskutimin tonë për gjashtë lloje të grupimeve. E para nga këto janë grupimeve 'qendër-dhe-sipërfaqe', në të cilin një qendër ose bërthamë e firmave të anijeve gjeneron një rreth satelitor (ose sipërfaqe) firmave. Në këtë rast (kompleksi i Boeing rreth Seattle, kompleksi i Toyota rreth Tokio, kompleksi i Pohang çelikut rreth Pohang në Korea, dhe kompleksi I Jenoptak elektronikë në Jean në Gjermaninë Lindore janë shembuj të mirë) suksesi i viles ka gjasa për të pushuar në aftësinë e firmës së levave të anijes duke zhvilluar një rrjet të furnizuesve dhe konsumatorëve që janë në gjendje për të fituar ekonomi të jashtme jo vetëm nga një qendër e firmës por nga secila.

Lloji i dytë i grumbullimit eshtei I ilustruar nga industria e tekstilit verior Italian, industria e tapave portugeze, Cambridge (Zelanda e Re) dhe industria e orëve në Gjenevë, dhe u identifikua për herë të parë nga Alfred Marshall (1920). Ajo përbëhet nga një përqendrim i ndërmarrjeve të angazhuara në aktivitete të ngjashme ekonomike, në mënyrë që secili të mund të tërheqë nga ekonomitë e tilla të jashtme si disponueshmërinë e përbashkët të burimeve natyrore.

Lloji i tretë, ashtu si i dyti, përbëhet nga një kompleks i firmave prodhuese Mallra dhe shërbime të ngjashme. Dallimi është se ndërsa, në ish-rastet, përfitimet kryesore të grumbullimit lindin nga një reduktim static I kostove të transaksionit dhe nga internalizimi statik i ekonomive të jashtme, kjo e fundit kryesisht merr formën e ekonomive të të mësuarit për ndërtimin e institucioneve dhe ndarjen e njohurisë kolektive.

Lloji i katërt i zones industriale është ajo që lind nga një grumbullim i qeverisë që sponsorizon publikisht institucionet. Shembujt përfshijnë një mbledhje të hapësirës ajrore, ushtarake, dhe institucioneve të tjera kërkimore të cilat janë të përqendruara rreth Farnborough dhe Aldershot në Anglinë jug-lindore, rreth Colorado Springs në SHBA, dhe rreth San Jose dos Campos në Brazil dhe të cilat gjenerojnë një satelit të nënkontraktuar në rajonet fqinje. Vullneti dhe kapaciteti për të krijuar dhe zhvilluar rrjetet e tilla hapësinore është padyshim më shumë i varur nga politika kombëtare se ato rajonale.

Lloji i pestë i grumbullimit është ai nga zonat e përpunimit të eksportit në vendet në zhvillim. Këtu, shpesh joshet nga tatimi dhe nxitjet tjera të ofruara nga qeveritë kombëtare dhe të orientuara nga eksporti / ose qeveritë rajonale, MNE-të e huaja koncentrohen kryesisht në aktivitete me punë intensive dhe ndikojnë në inkuraimin e grumbullimit të firmave. Megjithatë, në qoftë se grupime të tilla janë çdo gjë për të përfituar plotësisht ekonominë lokale, një politikë kombëtare apo rajonale që promovon përmirësimin e vazhdueshëm të burimeve vendase, dhe krijimin e lidhjeve me firmat lokale, është thelbësor (Mclntyre,Narula, dhe Trevino 1996).

Lloji i gjashtë i grumbullimit është i drejtuar në mënyrë specifike në inkurajimin e të gjitha aktiviteteve të formave. Shkenca dhe teknologjia, parqet e rritjes së aseteve janë shembuj kryesore të grupimeve të tilla. Për të qenë i suksesshëm, ato kanë nevojë për një up-to-date dhe të sofistikojnë infrastrukturën institucionale dhe një mjedis inovativ i cili ndihmon për të gjeneruar rrjedhshmëri të njohurive, eksternalitete të mësuarit, dhe të kapitalit social, të kërkuar nga firmat pjesëmarrëse (Putman 1993). Siç e kemi treguar tashmë, grupe të tilla janë zakonisht, edhe pse jo ekskluzivisht, të vendosura në zonat e qyteteve të mëdha ose në qytetet universitare dhe qytete në vendet e përparuara industriale.

4.