Hyrje Ndryshimi i skenarit të ekonomisë botërore 2


Disa implikime menaxheriale



Yüklə 1,13 Mb.
səhifə3/20
tarix14.09.2018
ölçüsü1,13 Mb.
#68537
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20

Disa implikime menaxheriale


Pjesa e fundit e ketij kapitulli do të identifikojë disa nga mundesitë e implikimit të ekonomisë në kohët e fundit për qellimin e menagjerëve rreth lokacionit te tyre. Pika e parë që ne do të theksojmë është se duke bërë zgjedhjen e duhur për vendodhjen e veqant të një FDI dhe arritjen e portofolit për të drejtën e lokacioneve për të gjithë FDI, me firmë ëe veçantë, vetë mund të jetë një avantazh konkurrues i rendesishëm. Për më tepër, sikur firmat që bëhen shumëkombëshe sikur asetet e veçanta të firmave të bëhen të lëvizshme dhe si mundesitë për gjetjen e llojeve të FDI zgjerohen, kështu, arritja për përzierjen optimale të lokacioneve për shfrytezimin e kombinuar dhe vendosjen e burimeve dhe aftësive të shpërndara gjeografikisht, për prokurimin e hyrjeve dhe për furnizimin e produkteve të tyre për t'i dhënë fund tregjeve, po bëhet gjithnjë e më kritike. Në të njëjten kohë, ka qenë jashtëzakonisht e injoruar në literaturën menaxheriale. Qëllimi është se për çdo pesëdhjetë traktatet, monografet dhe gazetat e botuara në menagjimin strategjik të burimeve dhe aftësive, si dhe mënyrën e duhur të hyrjes në tregjet e huaja, aty është vetëm një që ndikon në zgjidhjen e lokacioneve të firmave të veçanta në konkurrencë. Ndoshta dijetarët e bizneseve e konsideruan jashtë njohurive të tyre dhe vendimet per lokacione janë marrë në ekonominë e pastër.


  1. Konkluzione

Në këtë kapitull hyrës, ne kemi kërkuar që të përshkruajmë dhe analizojmë ndikimin që ngjarjet e fundit ekonomike kanë pasur në vendndodhjen e aktiviteteve me vlerë të shtuar, dhe veçanërisht në ato të MNE-ve. Më konkretisht, ne kemi përqëndruar vëmendje në forcat centrifugale e bërë për makroregjinet dhe globalizimi i FDI dhe aleancave midis firmave, dhe mbi forcat centripetale e bërë për një model më të koncentruar gjeografik. Ne kemi dalluar edhe ndërmjet atyre aktiviteteve me vlerë të shtuar të trupëzuara në burimet kryesisht të lokacionit të lidhur dhe aftësitë që personifikojnë burimet e lëvizshme dhe të dijes. Kapitulli ka identifikuar edhe dallimet mes llojit të ndarjes ndërkombëtare të punës e nxitur nga MNE-të multidomestike dhe globale (ose MNE-të rajonale) të integruara; Në veçanti, ne diskutuam idenë e distancës së lidhur me kostot e transaksioneve; dhe argumentuam se, në ekonominë bashkëkohore të bazuar në dije, kostot e transaksionit, p.sh. ato që kanë të bëjnë me të mësuarit dhe koordinimin e inovacionit, detyrat lidhur me të, ishin të paktën, nëse jo më shumë, të rëndësishme në ndikimin e vendndodhjes. Së fundi, në qoftë se është e vërtetë se mikroregjionet janë gjithnjë e duke u bërë një nga motorët kryesorë të zhvillimit ekonomik (Scott 1998), dhe porta e vendeve në vendin e tregut global (Ohmae 1995), nuk ka kuptim për të parë MNE-të, jo vetëm si një nga kanalet kritike për organizimin e pasurise ndërkufitare duke kërkuar dhe aktivitete të shfrytëzimit jo vetëm mes shteteve të ndryshme kombëtare, por edhe në mes mikroregjineve brenda shteteve të ndryshme kombëtare? A nuk është kjo, me të vërtetë, rasti që lidhjet ekonomike mes Silicon Valley në Kaliforni dhe silic Glen në mes të Skocisë, apo në mes të Neë York dhe rretheve financiare të Londrës, janë të paktën po aq të rëndësishme sa ato midis Britanisë së Madhe dhe SHBA-ve si faktorë për përcaktimin e vendndodhjes ndërkombëtare të aktivitetit ekonomik, dhe modelet e ndërkufitar të tregtisë?



Tema 2

Rrjedhat e globalizimit dhe njohurive

Perspektiva industriale e gjeografëve

Përmbajtja

  1. Vendi, tregëtia dhe njohuritë

  2. Qasjet standarde në pytetjen e globalizimit dhe të territorit

2.1Shtrirja e kufizuar e globalizimit të drejtpërdrejtë:

Format e specializimeve në zhvillim

3. Katër nivelet e globalizimit

4. Ndërkombëtarizimi i produktivitetit dhe çmim i normave në prodhimtarinë rutinore të kontestueshme

4.1. Përhapja teknologjike dhe kontestimi i tregut përmes ndryshimit të ideve

4.2. Politika e globalizimit nga idetë

5. Analizimi i ideve dhe njohurive

6. Përfundim


1. Vendi, Tregtia dhe Njohuritë

Gjeografët dhe ekonomistët e kanë parë globalizimin përmes 'imazheve pasqyrë " të vendndodhjes dhe tregtisë. Analiza e tregtisë pyet se në çfarë mase flukset tregtare të mallrave ose paratë janë duke u bërë më ndërkombëtare sesa ato nacionale ose rajonale, dhe ajo supozon se ndryshimet e tilla janë për shkak të ndryshimit të modeleve te vendit te prodhimit apo investimeve. Ne shpesh përpiqemi të nxjerrim ndryshime në modelet e vendndodhjes së veprimtarive ekonomike nga analiza e flukseve tregtare dhe të investimeve, dhe pastaj të kërkojmë atë që kjo mund të thotë në lidhje me shkallën e specializimit të ekonomive kombëtare apo rajonale. Në bashkëpunim me informacionin në lidhje me pronësinë ose modelet e investimeve të huaja direkte, të tjerët përpiqen për të përcaktuar nëse vendi gjeometrik i kontrollit mbi konkurrencën apo investimet po ndryshon. Ky fokus në shkëmbimet e 'drejtpërdrejta' (në kuptimin e flukseve të ashpra të mallrave dhe parave) mund të humbasë aspektet më të rëndësishme të procesit. Origjina gjeografike, destinacionet, dhe zotërimi i njohurive te dobishme ekonomike kane ndikime më të thella në ndryshimin e formës së zhvillimit sesa çështjet standarde të lokacionit dhe specializimit. Për më tepër, me një analizë të flukseve të tilla të njohurive, disa nga parashikimet e vendndodhjes dhe të teorive te tregtisë rreth vendndodhjes fizike, specializimit, dhe performancës ekonomike të rajoneve dhe kombeve, mund të vihet në pikëpyetje.


2. Qasjet standarde në pyetjen e Globalizimit dhe të Territorit

Analizat e tregtisë dhe ndikimet e tyre në vend mund të shikohen përmes një numri të ndryshëm të teorive te lokacionit, dhe secila ka tendencë të shpie në interpretime të ndryshme të grupeve të ngjashme të të dhënave të tregtisë, duke bërë pyetje të ndryshme të të dhënave. E para është teoria standarde e përparsive krahasuese, e cila nenkupton se modelet e lokacionit, specializimi, dhe tregtia do të nxiten nga shpërndarja gjeografike e faktorëve të prodhimit. Që nga Rikardo, kjo teori është e njohur, në të njëjtën kohë për dobinë dhe kufijtë e saj. Kjo na ndihmon për të kuptuar lidhjen e përafërt ne mes te aktiviteteve me paga të ulëta, punës intensive dhe punës efektive në zonat ne zhvillim, sidomos në aktivitetet me barriera të ulëta ne hyrje dhe disa marrëdhënieve të nevojshme të afërsisë me aktivitete të tjera. Megjithatë,sipas llogarisë gjeografike të zhvillimit ekonomik, ajo bie mjaft shkurtër, veçanërisht kur është fjala për zonat më komplekse dhe më të avancuara ekonomike. Ajo i injoron ndërvarësite ose marrëdhëniet e afërta hapësinore midis veprimtarive (dmth forcat për lokalizim dhe grumbullim) apo edhe ekonomive të drejtpërdrejta të shkallës; dhe, ajo nuk ka asnjë mënyrë të llogarisë grumbullimin apo formimin gradual te faktorëve të krijuar me humanizëm në vende të veçanta (p.sh. njohuri, aftësi, institucione), duke i trajtuar të gjithë faktorët të tillë si te jashtëm.

Teoria e dytë e lokacionit është teoria neoklasike e modifikuar e "ekonomive të reja gjeografike", apo-siç është e njohur, edhe Teoria e Re e Tregtisë,përfaqsuesit kryesorë të se cilës janë Helpman dhe Krugman (1987). Në vend të supozimeve të kthimit të vazhdueshëm për shkallë, pjesëtueshmëri, dhe procesin e konkurrencës së përsosur të teorisë standarde, ata kanë futur ekonominë e shkallës dhe konkurrencën jo te plotë mbi hapësirë. Në kontekstin e procesit aktual të globalizimit, ku kufizimet tradicionale të vendndodhjes janë në rënie (përmirësimet e transportit dhe të komunikimit , barrierat institucionale të tregtisë në rënie, përhapja e praktikave ekonomike kapitaliste dhe normat), teoria parashikon një botë të specializimit më të madh të territorit ekonomik, si territore të tregut për mallra dhe shërbime të veçanta përcaktohen gjithnjë me shkallën optimale të prodhimit. Këto aktivitete, në fakt, krijojnë 'hijet' territoriale ose efektet oligopol rreth tyre; si rrjedhojë,krijohet një botë me konkurrence jo te plotë, por një që është po ashtu efikase, dhe ku kontestimi treg, megjithëse territorialisht i pabarabartë, është ende mjaft i pranishëm.Linja e tretë e sulmit ndaj globalizimit mund të përkufizohet më shumë si një kornizë se sa si një teori: ajo përbëhet nga një pjesë e madhe e punës,e cila eshte e përqëndruar në zhvillimin e firmave dhe sistemeve të prodhimit.Kjo shqyrton temën e përgjithshme se kapacitetet strategjike, financiare, dhe teknologjike të firmave të mëdha janë zhvilluar deri në pikën se çfarë ndodh brenda këtyre firmave ose, përndryshe, në rrjetet e firmave kyçe dhe partnerët e tyre kryesor dhe kontraktorët e varur, jane bërë të paktën aq te rëndësishme sa marrëdhëniet klasike midis firmave dhe territoreve (Harrison 1997; Dicken 1998).

Sepse kjo është një organ më empirik dhe më kompleks i punës, neve na duhet të kalojmë pak më shumë kohë për ta shqyrtuar këte. Ne mund të fillojmë me të kundërtën e saj, e cila mund të quhet 'lokalizimi' ose, më mirë, "territorializimi '. Zhvillimi Territorial ekonomik është diçka krejt e ndryshme nga mjedisi i thjeshtë apo lokalizimi i aktivitetit ekonomik.Sipas qëllimeve tona, kjo përbëhet nga aktiviteti ekonomik që është i varur nga burimet territoriale specifike. Këto burime mund të rreshtohen nga specifikat e aseteve të disponueshme vetëm nga një vend i caktuar ose, më e rëndësishmja, asetet që janë në dispozicion vetëm në kontekstin e sigurtë te organizimit te brendshëm ose firmë per marrëdhëniet tregtare që patjetër kërkojnë afërsinë gjeografike, ose ku marrëdhëniet e afërsisë janë dukshëm më shumë efikase sesa mënyra të tjera për të gjeneruar këto specifika te aseteve. Një aktivitet është plotësisht i territorializuar,atëherë kur qëndrueshmëria e tij ekonomike është e rrënjosur në aktive (duke përfshirë praktikat e njeriut dhe marrëdhëniet ) që nuk janë në dispozicion në shumë vende të tjera dhe nuk mund të krijohen lehtësisht apo me shpejtësi ose te imitohen në ato vende që kanë mungesë të tyre.Vendndodhja nuk është e mundur te zëvendësohet, dhe vendet qe janë të realizueshme janë të vogla në numër, duke i bërë kështu “Vendndodhjet e tregjeve” shumë të papërsosura. Në kontrast me këtë, ne mund të imagjinojmë nje rrjedhe të pastër të ekonomisë zëvendësuese. Burimet do të rrjedhin në mes të pjesëve të një firme, midis vendeve, pa pasur ndonjë varësi të veçantë apo për ndonjë vend të caktuar.

Asetet e tilla , nëse mallrat ose informacionet do të ishin të prodhueshme në vende kaq të ndryshme, te cilat përbëjnë një (pothuajse) një treg vertet të përsosur në vende për prodhimin e tyre.Nuk është shumë e rëndësishme nëse ato janë prodhuar në të vërtetë në shumë vende të ndryshme, ne mund ta imagjinojme nje rast ekstrem ku bota furnizohet nga një vend i vetem(për shembull,për shkak të ekonomive të shkallës), por vetëm atëherë kur vendi ka specifikat që e bëjnë atë imunitar ndaj zëvendësimit nga një vend tjetër. Kjo lloj ekonomie mund të jetë rezultat i dy proceseve të mundshme të zhvillimit. Nga njëra anë, aktivitetet që janë zhvilluar edhe në një shumëllojshmëri të gjerë të vendeve që bëjnë lloje të caktuara të burimeve, te cilat janë të nevojshme për prodhimin në dispozicion në globalizimin e afërt, por që kanë qenë historikisht të ndara nga barrierat e transportit apo shijet e diferencuara. Përmirësimet në transport, standardizimi i shijeve, ose rritjet në shkallën optimale të prodhimit,kanë ndikuar qe këto vende të hapen për organizatat e biznesit botëror, të cilat pastaj gëzojnë zgjedhje të dukshme të tregjeve të mëdha potenciale të vendndodhjes, por nuk janë të lidhur me specifikat e vendndodhjes ose ndërvarësitë lokale. Në anën tjetër, organizatat e tilla mund të zhvillojnë procesin e prodhimit,duke eliminuar nevojën për asete specifike që janë të pakta në vend, ndryshimet teknologjike nëpërmjet standardizimit të produktit dhe proceseve të prodhimit që bëjnë punën rutinë. Në të dy rastet ,bëhet e mundur nje rrjedhë e pastër e globalizimit të drejtpërdrejtë.
2.1 Shtrirja e kufizuar e globalizimit të drejtpërdrejtë: Format e specializimeve në zhvillim

Të tre teoritë e përmendura më lartë, pavarësisht dallimeve të tyre, kanë një vizion të përbashkët të esencës së globalizimit.Kjo përbëhet nga denacionalizimi i drejtpërdrejtë, fizik i marrëdhënieve input-output, përmes progresivitetit më të madh te vendndodhjes më të ndërkombëtarizuar të prodhimit në krahasim me tregjet. Çdo teori ka një parashikim disi të ndryshëm në lidhje me formën përfundimtare hapësinore të ekonomisë dhe modelet e saj të tregtisë dhe specializimit, por që të gjitha parashikojnë specializim më të përgjithshëm territorial. Që të trija e shohin procesin e rritjes së globalizimit të drejtpërdrejtë si te shtyrë nga humbja e kufizimeve teknologjike dhe institucionale të përmendura më herët.Zgjerimi logjik i të tri teorive është që të mbajë se procesi aktual i globalizimit nuk ka asnjë pikë perfundimtare. Ato zgjerojnë nocionin (hiperbolik, ajo duhet të thuhet) 1 që në të kaluarën, ekonomitë rajonale të ceduara në territoret kombëtare sipas pozicionit gjeometrik të marrëdhënieve input-output, që të pretendojnë se tani ky proces po zhvendoset nga shkalla kombëtare në shkallë globale. Ekonomitë kombëtare si njësi fizike do të bëhen gjithnjë e më pak të rëndësishme për jetën ekonomike.Procesi i globalizimit që ishte e qartë në fillim të këtij shekulli tani do të vazhdojë spastrimin e tij të pashmangshëm rritës.

Megjithatë,këto pretendime të tri teorive dominante mund të vihen në dyshim. Ka arsye për të dyshuar se disa marrëdhënie input-output do të vijnë në mënyrë të pashmangshme që do të kryhen në shkallë globale; prandaj, ka edhe arsye për të dyshuar për shkallën në të cilën ekonomitë kombëtare do të zhduken si komponentë të rëndësishme fizike të ekonomisë botërore. Por, siç do ta shohim, kjo histori e globalizimit të drejtpërdrejtë (input-output) mund të mos jetë më e rëndësishmja për t’u treguar në ditët e sotme. Në vend të kësaj, globalizimi i dijes dhe i formave të caktuara të konkurrencës shoqërore nënkupton mënyrat më të rëndësishme të globalizimit për të transformuar ekonominë. Ne mund të marrim një përafrim të këtyre kërkesave duke shqyrtuar disa kategori të përbashkëta empirike të gjetura në diskutimet e globalizimit.

Zonat në zhvillim dhe zinxhirët e mallrave globale

Madhësitë absolute të rritjes së pranisë së huaj ekonomike në zona të caktuara të botës në zhvillim në vitet e fundit, dhe në rajonet periferike dhe më të lira të vendeve të zhvilluara, janë shumë mbresëlënëse. Normat e përgjithshme të rritjes në shumë nga këto vende kanë qenë në përgjithësi më të larta se në zonat me zhvillim më të dendur të vendeve të pasura. Tani janë zinxhirët global të mallrave, sidomos në konsumin e mallrave të paqëndrueshme dhe elektronike, nganjëherë duke marrë formën e zhvendosjes së drejtpërdrejtë globale të fazave të caktuara të procesit të prodhimit (Gereffi dhe Korzeniewicz 1994).


Por kjo është vetëm një pjesë e vogël e tregimit të zhvillimit në këto vende. Pjesa më e madhe e rritjes së prodhimit në fushat e mëdha në zhvillim të botës, veçanërisht 'tigrat' e Azisë, kanë të bëjnë me pronësinë vendore të prodhimit. Kjo është, edhe pse një pjesë e mirë e eksporteve të tyre janë të kapur deri në zinxhirët globale të mallrave (urdhërat vijnë nga firmat e mëdha shumëkombëshe jashtë vendit), sipërmarrja lokale luan një rol të rëndësishëm në shpërndarjen hapësinore të aktivitetit në fjalë dhe në organizimin e saj dhe pasojat ekonomike lokale (Amsden 1992; Evans 1995; Ëade 1992). Ajo në këtë mënyrë bëhet e vështirë për të kërkuar që sistemet globale të rrjetit (në kuptimin e zinxhirëve të mallrave joterritoriale) janë animus kryesor i përvojave të zhvillimit të këtyre vendeve. Kjo është po aq e vërtetë nëse ne e konsiderojmë ekonominë e vogël të firmave të tilla si Tajvani ose Hong Kong, apo ekonomitë e mëdha të firmave të tilla si Korea. Është pranuar gjerësisht se, në themel sukseset aziatike në prodhimin orientuara nga eksporti, janë forma specifike të koordinimit lokal ekonomik, marrëdhëniet midis agjentëve ekonomikë vendorë që lejojnë ata për të plotësuar nevojat e tregut global dhe në fund të fundit të përfitojnë nga këto ndëveprime.

Firma globale.

Një tjetër imazh që na është dhënë është ai i 'firmës globale', një organizatë e cila me sa duket punon në një shkallë planetare me lehtësi. Por shumica e firmave më të mëdha në botë nuk janë shumë të globalizuara. Nga 500 firmat më të mëdha, praktikisht është vetëm një pjesë e vogël që kanë orientim më të lartë drejt eksportit me tregje të vogla të brendshme, të tilla si Holanda apo Suedia që kanë më shumë se një të katërten e shitjeve, punëtorëve, apo vëllimet e prodhimit të tyre jashtë vendit të origjinës (van Tulder dhe Junne 1988) . Për firmat japoneze, këto norma janë përgjithësisht nën 10 për qind. Ndërmarrjet Shumëkombëshe (MNEs) janë, megjithatë, agjentët kyç në tregtinë globale, ku llogaria e këtyre firmave përbën më shumë se një të tretën e totalit. Ata janë gjithashtu agjentët kyç të financave globale. Më kritike, siç do ta shohim, ata janë faktorë kyç në globalizimin e burimeve të dobëta dhe jo-materiale të njohurive në shkallë shumë të gjera të prodhimit industrial.



Tregëtia e mallrave.

Tregtia në mallra si përqindje e prodhimit të përgjithshëm botëror është rritur me shpejtësi që nga mesi i viteve 1960, dhe tani është vetëm në lidhje më kulmin që ka arritur më parë në 1914, rreth një të katërtat e totalit.

Kjo përfshin të gjitha inputet dhe outputet, prodhimin dhe shërbimet, të mirat kapitale dhe mallrat e konsumit. Ajo është më e ulët për disa vende të tilla si SHBA ( 13 përqind) dhe më e lartë për vendet e vogla më të dendura të marrëdhënieve ndër-fqinjësore, të tilla si Belgjika, Hollanda, Austria, apo Zvicra. Vendet e mëdha në Bashkimin Evropian, të tilla si Franca dhe Gjermania, tregtojnë rreth 35 për qind të inputeve të tyre të përgjithshme dhe outputeve. Në përgjithësi, jashtë nga vendet fqinje në BE dhe Ameriken e Veriut (ndërkontinentale, tregtisë fqinje), shumica e industrive të importit dhe eksportit përbejnë një përqindje të vogël të inputeve dhe outputeve nga vendet e tjera në botë, dmth rajone që nuk janë fqinjë. Përqindjet më të larta të marrëdhënieve të tilla ndërkontinentale tregtare janë gjetur në industritë konsumit jo të qëndrueshëm të tilla si veshje dhe këpucë, ku marrëdhëniet tregtare të Botës së Tretë dhe Botës së Parë rreth ndarjes së punës janë të zakonshme (Gereffi dhe Korzeniewicz 1994). Edhe pse marrëdhëniet midis vendeve fqinje kanë shumë arsye për të tregtuar,një pjesë e atyre mbetet ndërmjet rajoneve të të njëjtit vend: ky është rasti edhe për SHBA dhe Kanada (McCallum 1995). Nga kjo, ne duhet të marrin në konsideratë kuptimin e kësaj tregtie. Modelet e përgjithshme të tregtisë tregojnë se vendet e përparuara janë duke u bërë pak më të specializuara në atë që ata janë duke tregtuar (Amendola, Guerrieri, dhe Padoan 1991; Balassa, 1992). Ata gjithnjë e më shumë po përqendrohen në të mirat kapitale ose produktet përfundimtare. Kjo mund të jetë për shkak të ekzistencës së ekonomive të shkallës.

Megjithatë, shumë analistë besojnë se shpjegimi qëndron në specializimin të njohurive të këtyre vendeve, të ngulitura në marrëdhëniet komplekse institucionale dhe midis firmave (Nelson 1993; Lundvall 1996; Romer 1986). Për lloje të caktuara të mallrave, vende të veçanta të zhvillojnë inovacione superiore ose kapacitete Know – How, dhe janë në gjendje për të mesuar dhe për ti pëvetësuar njohuritë e tyre më shpejtë se konkurrentët, duke u lejuar atyre që të marrin aksione të rëndësishme të tregjeve botërore në ato mallra. Shpesh, këto njohuri superiore Know - How janë eksternalitete të bashkangjitura në një grup firmash brenda një rajoni të veçantë të vendit.

Grupimet e tilla mund të kenë disa lider të firmave te mëdha ose ata mund të përbëhen nga firmat me përmasa të barabarta. Zakonisht, ata kanë një proces shumë kompleks të tregut lokal të punës që gjithashtu shërben për të transferuar njohuritë midis firmave dhe për të rritur kapacitetet e zhvillimit të njohurive për të gjithë grupin. Grumbullime të tilla, industritë e bazuara në njohuri janë të lokalizuara më shumë në sistemet e prodhimit, por të globalizuara në anën e prodhimit; kjo është arsyeja pse ata specializohen në fushën e eksportit. Disa nxjerrin një përqindje të lartë të inputeve të tyre nga ekonomia kombëtare apo edhe ajo e rajonit, si në industrinë e inxhinierisë mekanike të Gjermanisë apo të industrive artizanale të Italisë; disa nxjerrin një përqindje të moderuar nga jashtë , si në industrinë e avionëve apo elektronike të SHBA- së. Por shkalla e tyre e importimit në anën e inputit është zakonisht shumë më e ulët se shkalla e tyre e depërtimit të eksportit në anën e autputit.

Këto janë rastet e ekonomive lokale të cilat janë motorët e tregtisë botërore.Kjo është një formë e globalizimit të stimuluar pjesërisht nga rritja e hapjes së tregjeve botërore që rrit vlerën e burimeve lokale. Kjo është krejtësisht e dallueshme nga globalizimi,i cili vjen nëpërmjet ndërtimit të sistemeve joterritoriale të rrjetit të prodhimit , edhe pse të dy mund të përfshijnë rrjetet e prodhimit të ndërmarrjeve shumëkombëshe.



Teknologjia

Prodhimi i teknologjive (p.sh. njohuri) dhe Know – How nuk janë duke u bërë më pak të rendësishme. Vendet janë të specializuar shumë në drejtim të asaj se cilat janë llojet e teknologjive që përdorin firmat e tyre (Patel dhe Pavitt 1991). Firmat e mëdha të botës, për më tepër, gjenerojnë një përqindje të lartë të patentave të tyre në mbarë botën në vendet e tyre, dhe këto janë mjaft konsistente me profilet e përgjithshme të specializimit të eksportit të ekonomisë së vendit . Kjo është për shkak se edhe firmat e mëdha marrin pjesë në kontekste më të gjera institucionale dhe sistemet e jashtme të cilat i mundësojnë atyre për të gjeneruar njohuri të reja tregtare(sistemet e inovacionit), dhe këto janë shumë specifike për vende të veçanta dhe rajone. Në të kundërt, për aktivitetet e tyre rutinë, firmat e mëdha kanë profile të teknologjisë M, të cilat janë shumë më të gjera se sa profilet e teknologjive qe ata i shpikin dhe i eksportojnë (Patel dhe Pavitt 1991).Prandaj një firmë e dhënë kryesisht përdor teknologji që nuk i shpikin ose eksportojnë.

Ne do të argumentojmë se ajo e bën këtë përmes teknologjisë gjithnjë e më shumë te ndërkombëtarizuar dhe huamarrjes teknike, ajo vetëm do të prodhojë, patentojë, dhe të eksportojë në mesin e teknologjive të saj, ato që përbëjnë bazën për specializime(Ben-David dhe Loewy 1997).

Qështjet jo tregtare

Të paktën dy të tretat e punësimit dhe të prodhimit të ekonomive të zhvilluara sot janë në shërbime. Shumica e këtyre shërbimeve duhet të jenë "të fabrikuara" përmes dorëzimit në pikën e konsumit. Ndërsa disa nga elementet e tyre përbërëse mund të prodhohen në distanca të gjata dhe të importuara (komponentët e tyre të prodhuara, për shembull, ose të shërbimeve logjistike ku shërbimi përfundimtar i punëtorit është të tërheq konsumatorin final,duke e ndihmuar), një pjesë e konsiderueshme e industrive të shërbimit janë në esencë jo-të tregtueshme në kohën e tashme dhe do të mbetet kështu. Ata janë një tjetër rast ku globalizimi input-output nuk është shumë i rëndësishem. Në të njëjtën mënyrë, shumë shërbime duket se përfshijnë nivele të larta të paprekshme te ndërkombëtarizuara, veçanërisht njohuri, simbole (marka tregtare), dhe nocionet për cilësinë e produktit nga ana e konsumatorëve (të njohjes, pritjet, konventat). Në një grup më të kufizuar, por megjithatë te rëndësishem te rasteve, ato përfshijnë praninë e MNEs dhe investimeve të konsiderueshme të huaja direkte. Ky turn i shpejtë i një subjekti kompleks sugjeron se as firmat e as ekonomitë kombëtare nuk janë të afërta me imazhin e një rrjeti ekonomik më të vogël , ku të gjithë faktorët e prodhimit janë shumë të lëvizshem dhe të gjitha vendet mund të zëvendësojnë njëra-tjetrën, dhe nuk ka gjasa që ato do të jenë kështu në të ardhmen e afërt.

Kjo na jep mundësinë për të refuzuar versionin më të thjeshtë dhe jo korrekt të globalizimit si një transformim i thjeshtë i gjeografisë së lidhjeve materiale apo njohurive, në anën e inputit apo në anën e autputit, që na shpie në ekonomitë e përbëra nga rrjetet joterritoriale ndërkombëtare. Ne kemi sugjeruar gjithashtu se në çdo kategori të analizës së përdorur këtu, globalizimi i dijes dhe roli i tij në konkurs është i rëndësishem, por ka tendence të kalojë pa u vërejtur në mes të lokacionit standard dhe kategorive të tregtisë.


Yüklə 1,13 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə