| 2.2. O’smirlarda altruizm va toleriantlikni rivijlanishi bo’yicha olib borilgan ishlar.
Muloqot inson hayoti va faoliyatining muhim shartidir. Aynan muloqot yordamida insonlar tabiatini o’zlashtirish va o’z individual ehtiyojlarini qondirish uchun birgalikda harakat qilish imkoniyatiga ega bo’ladilar. Muloqot jarayonida inson xulq-atvorining muayyan obraz va modellari shakllanib keyinchalik ular insonni ichiga kiradi. Shaxsning tafakkur olamini va o’zining obrazini tahlil qilish hamda baholash qobiliyati muloqot jarayonida shakllanadi. Mazkur muammoga atroflicha baho bergan polshalik psixolog Y.Melibruda quyidagilarni ta`kidlaydi: ―Muloqot shasxlararo munosabatlarda biz uchun havodek ahamiyatga egadir.‖
Muloqot o’ta murakkab jarayon bo’lganligi sababli unga yagona to’g`ri ta`rifni berish juda mushkul. Shuning uchun odatda muloqot tushunchasining mazmuni unin ayrim tomonlariga urg`u berish orqali ta`riflanadi. A) muloqot-hamkorlikda faoliyat ehtiyoji bilan taqazolangan aloqa o’rnatish va uni rivojlantirish jarayoni. B) muloqot-sub`ektlarni belgilar tizimi orqali o’zaro ta`sirlanishuvi.
A.V.Petrovskiy tahriri ostida chiqqan ―Umumiy psixologiya‖ darsligida muloqot ikki va undan ortiq kishilar o’rtasida axborot ayriboshlash o’zaro ta`sir va bir-birini tushunishdan iborat jarayon sifatida e`tirof etiladi.
M.G.Davletshin muallifligida chop etilgan ―Umumiy psixologiya‖ o’quv qo’llanmasida muloqot- bu ikki va undan ortiq kishilar orasidagi affektiv baholovchi xarakterda va bilish bo’yicha ma`lumot almashinishidan iborat bo’lgan o’zaro ta`sir etishdir‖-deb ta`kidlanadi.
M.G.Davletshin rahbarligida chop etilgan ―Psixologiya‖ qisqacha izohli lug`atida muloqotga quyidagicha ta`rif beriladi: muloqot-ikki yoki undan ortiq odamlarning o’zaro bir-biriga ta`sir etishidir.
Yuqoridagi ta`riflarga muvofiq muloqotga umumiy tarzda quyidagicha ta`rif berish mumkin: muloqot-kamida ikki kishining o’zaro ta`sir jarayoni bo’lib, bu ta`sir davomida axborot almashinadi, munosabat o’rnatiladi, rivojlantiriladi.
Dostları ilə paylaş: | 
