I fəSİL. TÜTÜn haqqinda üMÜMİ MƏlumat



Yüklə 0,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/21
tarix17.09.2017
ölçüsü0,57 Mb.
#300
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21

                                   

xəstəliklər  təkcə  sürətlə  yayılmır,  həm  də  bu  səbəbdən  ölüm  halları  kütləvi  şəkildə  artır.              

Dünyada 8 ölüm səbəbinin 6-sı üçün risk faktoru olan tütün,insanları müxtəlif yollarla öldürə 

bilir.  Tütün  epidemiyası  dünyanı  yoluxucu  xəstəliklərin  epidemiyalarından  daha  çox  təhdid 

etməkdədir. Siqaret çəkənlərdə vaxtından əvvəl ölmə halı 77%-dir 

4

.

 



Bu, yeganə leqal istehlak 

malıdır ki, ondan istifadə edənlərin təxminən yarısını öldürür. 

  Elm adamları  dünyanın ən məşhur  və  ciddi  sağlamlıq problemlərindən  ikisi  olan  nikotin 

aslılığı və  depressiyanı  bir-biriylə əlaqəli  olduğunu  bildirdilər 

5



  Siqaret çəkmə insan orqanizminə çox mənfi təsir göstərir. Həyatının müəyyən bir dövründə 



major depressiya  keçirmiş  şəxslərdə  siqaret istifadəsi bu xəstəliyi olmayanlara  görə  olduqca 

yüksək  faiz  təşkil  edir.  Siqaret  aludəçilərində  depressiya  olma  ehtimalı  siqaret  aludəçisi 

olmayanlara  görə  iki  qat  çox  olduğu  müəyyən  edilmişdir.  Depressiv  vəziyyətdə  olan 

şəxslərdə  siqaret  asılılığı  nisbəti  artarkən,siqaret  aludəçiliyi  olan  şəxslərdə  depressiyanın 

olması  bu  fərdlərin  daha  çox  siqaret  çəkərək  asılılıqlarının  artmasına  gətirib  çıxardır.  Bu 

səbəblədə  depressiyaya  meyilli  olan  şəxlərin  siqareti  tərgitmə  ehtimalı  müvəfəqiyyətsizliklə 

nəticələnir

6

.  Dünya  Səhiyyə  Təşkilatının  son  məlumatlarına  görə  depressiya  ilə  mübarizə 



edən təxminən  121 milyon insanın  yüzdə  20 ilə 40-nın  intihara  cəhd edir, yüzdə 10 ilə 15-i 

isə  həyatını itirir. Bu gün hər beş qadından və hər on iki kişidən birində depressiya müşahdiə 

olunur.  Depressiyanın  yayılma  səviyyəsi  12  yaşdan  aşağı  uşaqlar  arasında  2%  təşkil 

edirsə,yeniyetmələr arasında 4-8% təşkil edir.

 

  Depressiyanın  yayılmasının  artması  səbəbiylə  Dünya  Səhiyyə  Təşkilatı  2012-ci  il  10 



Oktyabr  Dünya  Psixi    Sağlamlığı    gününün  əsas  mövzusu  olaraq  Depressiyanı  təyin  etdi. 

Xüsusilə  inkişaf  etmiş  ölkələrdə  təsir  sahəsini  hər  keçən  gün  artıran  bu  xəstəlik,  müasir 

dünyanın epidemiyası olaraq xarakterizə edilir.  

  4


Mathers CD, Loncar D. Projections of global mortality and burden of disease from 2002 to 2030. PLoS            

Medicine:2006,3-11p:e442.Additional information obtained from personal communication with  

Mathers(www.cdc.gov/tobacco/.../tips/...smoking/.../depression-and-smoking) 

 

5



Smoking and depression: Harvard Mental Health Letter.;2002 ,3 p(psychcentral.com/library/depression_smoking) 

 

6



Moss TG, Weinberger AH, Vessicchio JC, Man-cuso V, Cushing SJ, Pett M, et al. A Tobacco Reconceptualization  in Psychiatry 

(TRIP): Am J Addict 2010; 293-311 p(//www.mentalhealth.org.uk/a-to-z/s/smoking-and-mental-health) 




                                   

Tədqiqat  mövzusunun işlənilmə səviyyəsi.  Aparılan tədqiqatlarda, yeniyetmə və gənclərdə 

siqaret  çəkmə  vərdişinin  yüksək  olduğu  və  depressiv  əlamətlər  müşahidə  olunduğu  qeyd 

edilmişdir.M.Gulec,  B.Bakir,  M.Ozer  M,  Ucar,  S.Kilic,  M.Hasde  tələbələr  arasında 

apardıqları tədqiqatlarda siqaret çəkmə ilə depressiya arasında güclü bir əlaqə təyin etmişlər. 

RT.Mikolajczyk,  AE.Maxwell,  V.Naydenova,  S.Meier,  El  Ansari  Avropa  ölkələrində 

apardıqları  tədqiqatda  universitet    tələbələri  arasında  depressiv  əlamət  sıxlığı  Polşada  34%, 

Bolqarıstanda  39%,  Almaniyada  23%  olaraq  müəyyən  olunmuşdur.  Allgöver  və 

həmkarlarının    depressiya  testi  vaistəsi  ilə  15  Avropa  ölkəsində  apardıqları    tədqiqatlarda 

universitet  tələbələrində  depressiv  əlamət  göstəricisi  32,0%  olaraq  aşkarlanmışdır.  Siqaret 

çəkənlərdə  çəkməyənlərə    görə  depressiv  əlamətlərin    daha    yüksək    səviyyədə    olduğu 

müxtəlif  tədqiqatlarda verilmişdir.

    Aparılan  tədqiqatların  təhlili  göstərir  ki,  siqaret  çəkənlərdə  depressiv  əlamətlər 



çəkməyənlərə görə nisbətdə daha yüksəkdir.

8

  



  Bəzi  araşdırmalarda  siqaret    çəkənlərdə  depressiya    çəkməyənlərə  görə    nisbətdə  2,2  dəfə 

çoxdur.


   Koreyada aparılan tədqiqatda  siqaret  çəkmə ilə depressiya arasında əlaqə olduğu müəyyən 

olunmuşdur.

10  


Bununla yanaşı tədqiqatlarda siqaret çəkmə vəziyyəti ilə  depressiv  əlamətlər    

7  


Yargıç , Baykan H.(2013) Severe mental disorders, depression and smoking cessation Anadolu dergisi   77-83 s, Güleç M, Bakır 

B,  Özer  M,  et  al.  Association  between  cigarette  smoking  and  depressive  symptoms  among  military  medical  students  in  Turkey. 

Psychiatry Research 2005;  281-286 s, (www.scopmed.org),Huten M, Kalyoncu A, Pektaş Ö,Beyazyürek M. Psikiyatrik bozukluğu 

olmayan kişilerde sigara içme davranışının depresyon düzeyleriyle ilişkisi,Bilimsel Çalışmalar Özet Kitabı, 1998: 206 s 

8

İnci  R,  Ağargün  MY,  Özer  ÖA,  ve  ark.  Bir grup  üniversite  öğrencisinde  sigara  içimi ve  mizaç  durumları.  39.  Ulusal  



Psikiyatri  Kongresi    Bildiri    Kitabı,    2003:    610-612,Yazıcı  H,  Çetinkaya  B,  Kahveci  H,  Demirci  S.  Genç  bireylerde    depresif  

belirtiler  ve  sigara  içmeye dönük tutumlar. Bağımlılık Dergisi 2007; 8: 79-84,Surtees  PG,  Pharoah  PDP,  Wainwright NWJ,  et  

al. A  followup  study  of  new users  of  a  university  counselling  service. Br  J  Guid  Counc  1998;  26:  255-72.(www.scopmed) 

9

Sütoluk  Z,  Nazlıcan   E,   Azizoğlu   A,  Akbaba    M. Yüreğir   Çıraklık  Eğitim   Merkezi   öğrencilerinde depresyon  sıklığı   ve  



nedenleri.  Türk  Tabipleri Birliği  Mesleki  Sağlık  ve  Güvenlik  Dergisi 2005; Temmuz-Ağustos-Eylül:  23-26, Güleç  M,  Bakır  

B,    Özer    M,    et    al.    Association  between    cigarette    smoking    and    depressive  symptoms  among  military  medical  students  in 

Turkey. Psychiatry Research 2005; 134: 281-286.( www.bmj.com/content/348/bmj.g1151) 

10

Lee    KJ.    Current    smoking    and    secondhand  smoke  exposure  and  depression  among  Korean  adolescents:    Analysis    of    a  



national  crosssectional  survey.  BMJ  Open  2014;4:e003734. doi:10.1136/bmjopen-2013-003734 (www.scopmed.org) 


Yüklə 0,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə