(4-2-3) ÜMUMİ VӘ HӘRTӘRӘFLİ HÜQUQİ ӘSASLAR
Beynəlxalq Әdalət Məhkəməsi nizamnaməsinin 38-ci maddəsinə əsasən, mədəni millətlərin təsdiq etdikləri ümumi hüquqi əsaslar mötəbərdir və məhkəmənin istinad mənbəyinə çevrilir.
Ümumi və hərtərəfli hüquqi əsaslar iki dəstəyə bölünürlər:
Birinci dəstə, dünya hüquq sistemlərinin çoxunda və ya hamısında mövcud olan birgə hüquqi əsaslardan ibarətdir. Misal olaraq, “Xəsarəti ödəmə”, “Әhdə vəfa etmək” və həmçinin, “Xeyirxahlıq məramı”nı östərmək olar.
Bu əsaslar dünya hüquq sistemlərində müştərək olmaqla yanaşı, həm də onlar tərəfindən qəbul olunmuşdur. Məhkəmənin nizamnaməsi də buna işarə etmişdir. Məhv bu səbəbdən, Beynəlxalq Әdalət Məhkəməsi Nizamnaməsinin 9-cu maddəsində qeyd olunmuşdur ki, “Məhkəmə hakimləri dünyanın əsas hüquq sistemlərinin nümayəndələri olmalıdırlar“.
Ikinci dəstə, dövlətlər arasındakı əlaqələri nəzərdə tutan beynəlxalq hüquqların ümumi əsaslarından ibarətdir. Misal olaraq “Dənizlərin azad olunması”, “Dövlət hakimiyyətlərinin bərabər olunması”, “Dövlətlərin müstəqilliyinə ehtiram qoyulması” və “Qanuni müdafiə”ni göstərmək olar.
Buna görə də mümkündür ki, beynəlxalq məhkəmələr dünya hüquq sistemlərinin müştərək və həmçinin, beynəlxalq hüquqi əsasları nəzərdə tutmaqla hökm versinlər. Bu, məxsusən, beynəlxalq və məntəqə üzrə olan müqavilələr, hərəkət metodları və ürflər hər hansı bir məsələni həll etməyə qadir olmadıqda baş verir.
Dostları ilə paylaş: |
