Ömer MENEKŞE
Yıldırım, Ahmet. “Orta Asya’da İslâmî İlimlerin Ortaya Çıkışı ve
Gelişimi”, Orta Asya’da İslâm -Temsilden Fobiye, 3 cilt, ed. Muhammet
Savaş Kafkasyalı, 2/647-682, Ankara-Türkistan 2012.
Zehebî, Muhammed b. Ahmed. Siyeru a
ʿ
lâmi’n-nübelâ
ʾ
. thk.
Beşşâr Avvâd Ma‘rûf vd. 25 cilt. Beyrut: Müessesetü'r-risâle, 3.
Baskı,1405/1985.
Özet
Orta Asya’nın en önemli ilim ve kültür merkezi olan
Mâverâünnehir’de şekillenen fıkıh anlayışı, günümüze kadar akan bir
nehir olmuştur.
Genel olarak fıkhın özel olarak Hanefî fıkhının gelişme tarihinde,
özellikle XI. ve XII. asırlardaki Mâverâünnehir fıkıh faaliyetleri mühim
bir yere sahiptir. Hanefî fıkıh doktrininin geliştirilmesinde hem de onun
İslâm âleminde en büyük ve en yaygın ekol haline gelmesinde özellikle
Mâverâünnehir fakihlerinin katkıları büyük olmuştur.
Nitekim Selçukluların siyasî yönden olduğu kadar ilim ve kültür
bakımından da en parlak devri olan Sultan Alparslan ve Melikşah
zamanını içeren Yükseliş Dönemi’nde Mâverâünnehir’de yetişen
âlimler, kendi zamanları başta olmak üzere ortaya koydukları eserlerle
asırlar boyu adlarından söz ettirmişlerdir.
Mâverâünnehir’de gelişen ilimlerden biri olan fıkıh, Buhara,
Semerkant, Fergana, Şaş ve Nesef gibi yerlerde fıkıh havzaları
oluşturmuş, bu havzalar yetiştirdiği Suğdî, Serahsî, Pezdevî, Hâherzâde
ve Hucendî gibi fakihler ve onların ortaya koyduğu sonraki asırlara
temel teşkil eden eserler ile taçlanmıştır.
Dostları ilə paylaş: | 
