92
bilə bilmərəm hansı model modem alacaqsınız. Ona görə ümumi şəkildə nə etməlisiniz onu izah
edəcəyəm.
Modemi aldın xeyirli olsun. Onun kabellərini uyğun gələn şəkildə qoş, amma çalış pinləri (simləri)
qırma. Modemi elektrikə qoş və böyük ehtimal yanında düyməsi var onu da sıx. Yadındadırsa
kompüter şəbəkə kartını yükləməyi öyrənən zaman dediyim kimi yeni çihaz qoşulanda kompüter
onu sağda aşağıda bildirir. Sən kompüterin diskini sal və onun driver-ini yüklə. Sonra My
Computer-in Properities-indən Device manager-ə bax. Əgər modem qarşısında sual yoxdursa
modem istifadəyə hazırdır. Əgər varsa sualın üzərinə sıx və oradan Driver hissəsinə gəl və
yenidən yükləməyə çalış. Sonra Control Panel-dən Phone and Modem ikonasını tap və daxil ol.
XP və Vista
Açılan pəncərədə Modems düyməsini
sıx. Əgər şəkildə olduğu kimi modemin
adı yoxdursa onda aşağıda Add
düyməsini sıx və əlavə et. Orada heç
nəyi dəyişmədən Next düyməsini sıx.
Sonra Have disk düyməsini sıx və
modemin diskindəki görünən fayllardan
birini seç. (Əsasən yazı faylı olur.)
Sonra yenə Next düyməsini sıx və
modemin kabelini hansı COM porta
qoşmuşsansa o COM-u seç.
XP və Vista
Start, sonra Settings düyməsini sıxın
və daxilindəki Network Connections
düyməsini sıxın.
93
XP
Əgər kompüterinizə şəbəkə kartı
yüklənibsə onda sağ tərəfdə Local Area
Connection ikonası görünəcəkdir. Bizə
lazım olan düymə sol tərəfdə yerləşən
Network Tasks menyusundan Create a
new connection düyməsidir.
XP
Next düyməsini sıxın və quraşdırmağa
başlayaq.
XP
Connect to the Internet – seçib davam
eləyin.
94
XP
Bu
pəncərədə
bizə
lazım
olan
variantlardan ikincisini Set up my
connection
manually
variantını
seçirsiniz.
XP
Bu pəncərədə Connect using a dial-up
modem variantını seçirsən.
XP
Bu pəncərədə isə qoşulmaya ad
verirsən. Bu ad qoşulma ikonasının
üzərində çıxacaqdır. Əksər hallarda
internet kartınızın istehsalçısı olan
firmanı yazırlar. Yazıb Next yaz.
95
XP
Burada isə internet kartının üzərində
yazılan dial up nömrələrindən və ya
ikinci adı qoşulma nömrələrindən birini
bura yazın.
XP
Bəzi firmalar onlarda üzv olmaq üçün,
yəni istifadəçilərdən birinə çevrilmək
üçün sizə User name (İstifadəçi adı)
yerinə müvəqqəti Guest (qonaq) və
Password (şifrə) yerinə müvəqqəti
Guest şifrə yazaraq internetə qoşularaq
onların saytına girib qeydiyyatdan
keçməyi təklif edir. Bu vaxt siz User
name və Password əldə edirsiniz. Bəzi
firmalar isə onlara zəng edərək sizə
üzvlük adı və şifrə verirlər.
Confirm
təsdiqlə
deməkdir.
Yəni
Password-ü təkrar yaz.
XP
Bu pəncərədə Add a shortcut to this
conection to my desktop- qarşısına
seçilmiş hala gətirin və Finish
düyməsini basın.
Onu da deyim ki Guest kimi daxil olub
və üzv adı aldıqdan sonra növbəti dəfə
internetə girəndə üzv adınız və şifrənizlə
daxil olun. Əks halda ancaq həmin
firmanın saytına girə biləcəkdiniz.
Çünki Guest adı ilə giriş internetə daxil
olmaq üçün deyil. O sadəcə üzvlük
saytına daxil olmaq üçündür.
96
XP və Vista
Artıq, şəbəkə qoşulması ekranında Dial-
up qoşulması ikonasını görə bilirik.
Gəlin internetə qoşulmadan əvvəl qoşulma tənzimləmələrini kontrol edək.
XP və Vista
Sağ tərəfdə Dial-Up ikonasını seçirik,
solda Network Tasks menyusunda
Change settings of this connection
düyməsini seçirsiniz.
Ya da ki şəkildə olan UUNET(yada hər
nə cür adlandırmısınızsa) adlı Dialup
qoşulmasının üzərinə sağ düyməni sıxıb
Properties-dən eyni yerə çıxa bilərsiniz.
XP və Vista
Açılan pəncərədəki menyu General
düyməsi üzərində olacaqdır. Şəkildə
gördüyünüz kimi sizdə də Connect
using yerində Modem görünməlidir.
Əgər yoxdursa onda modem qoşulmağa
hazır
deyil
deməkdir.
Configure(konfiguər)-dən
girib
modem-i düzəldə bilərsiniz. Phone
number(foun
nambə)-də
Area
code(Ərazi kodu)- (Bakı yaşayanlar
üçün) 12 yazırsınız. Alternative- kartda
olan digər nömrələri əlavə etmək
üçündür.
Country
code
üçün
Azerbaijan
seçirsiniz.
Dialing Rules-a girin və növbəti şəkilə
baxın.
97
XP və Vista
Pəncərənin yuxarısında oxuya bilərsiniz
Phone and Modem Options. Aşağıda
New Location sözünü işarə et və Edit
(redaktə et) düyməsini sıx.
XP və Vista
Location Name (Yerləşdiyi yer)- Bakı,
Lənkəran, Qax yaz, fərqi yoxdu.
Country - Azerbaijan seç Area code- 12
(Bakı üçün). Dialing rules (Daylinq
rulz)-da birinci xanaya 4 yaza bilərsiniz.
Burada Yerli (Local) xəttə (line)
bağlanmaq üçün istifadə olunan rəqəmi
istəyir. Ya burada yazmalısınız ya da
nömrəni yazanda əlavə etməlisiniz. Hər
ikisində yazsanız düzgün olmaz. 44 ilə
başlayan uzun nömrə alınacaqdır. Bu
şəkildə seçilmiş olsa da quşu seçməyin,
götürün.
Dial using- Elektron ATS-lər üçün
Tone olmalıdır. Digərləri üçün Pulse.
Bakıda demək olar hamısı Tone-dur
elektrondur.
Artıq hər şey hazırdır. Start, Settings, Network Connections və düzəltdiyimiz qoşulma ikonasını
sıxırıq. Əlbəttə bu Desktop-da da olmalıdır.
98
XP
Dial düyməsini sıxın.
XP və Vista
Modemin yığma səsini eşitmək olur. Əgər
səs xoşunuza gəlməsə onu kəsmək olur.
Bu haqda bir az sonra.
XP və Vista
Müəyyən bir müddətdən sonra modem
serverə qoşulanda sən bir az dəyişir və
sizin qoşulmaq üçün istifadəçi adınızın və
kodunuzun doğru olub olmamağını
yoxlayır. Əgər düz deyilsə əlaqə qırılır.
XP və Vista
Əgər doğrudursa sağ tərəfdə aşağıda
Əlaqə sürəti yazılır. Siz Dial up modemlə
maksimum 56 kilobit/saniyə sürətində
qoşula bilərsiniz.
XP və Vista
Əlaqəni
qırmaq
üçün
Disconnect
düyməsini, qoşulma vəziyyəti haqda
məlumat almaq üçün Status düyməsini
sıxmalısınız.
99
XP və Vista
Connection bölməsində siz qoşulmanın
Status-unu
Connected
qoşulubdur,
Duration(dyureyşn) nə qədər vaxtdır ki
qoşulubdur və Speed qoşulma hansı
sürətdədir. Maraqlı olan məlumatlar
Activity bölməsindədir. Sent göndərilən
paketlərin, Received qəbul olan paketlərin
sayını göstərir. Hər tərəf aktiv hala
gələndə o tərəfdə ki kompüter yaşıl işıqla
yanır. Bunun eynisini modemdə də görə
bilərsiniz. İnternet yaxşı işləməsə buradan
təyin
edə
bilərsiniz
ki,
paketin
göndərilməsində,
yoxsa
alınmasında
probleminiz var.
XP və Vista
Details- düyməsi adından göründüyü kimi
digər məlumatları verir. Server ip-si və
Client ip-si, yəni sizə verilən ip.
Artıq internetə qoşula bilirik. İndi onu şəbəkədəki digər kompüterlə bölüşməyə çalışaq. İnterneti
şəbəkədə bölüşə bilməmək ikonası aşağıdakı quraşdırmalardan sonra yox olacaqdır.
VİSTA və XP
Əgər şəkildə göründüyü kimi ikona
yaranarsa
bu
limited
connection
deməkdir. Yəni kompüter şəbəkəyə
qoşulub, amma internet bölüşdürülməsi
yoxdur.
100
XP və Vista
Local Area Connection sağ düymə
Properities-nə daxil olun və açılan
pəncərədə
menyudan
Advanced
(qabaqcıl) üçüncü düyməni seçirsiniz və
İnternet
Connection
Sharing
bölməsində olan iki xananı da doldurun.
Birinci quş qoyulan yerin izahı Allow
other
network
users
to
connect
through this computer’s Intenet
connection- Digər şəbəkə istifadəçilərinə
bu kompüterin internet bağlantısından
qoşulmağa icazə ver.
Allow other network users to control
or disable the shared İnternet
connection- Digər şəbəkə istifadəçilərinə
bölüşdürülən interneti idarə və ləğv etmə
icazəsi ver. Yəni tam istifadə haqqı
vermək.
Sonra OK düyməsini sıxın.
XP və Vista
Siz interneti şəbəkə istifadəçiləri arasında
bölüşdürmək üçün Dial up qoşulmanın
Properities-nə
daxil
olun
açılan
pəncərədəki
menyudan
Advanced
düyməsini sıxın və orada da eyni şəkildə
Allow other network users to connect
through this computer’s Intenet
connection- Digər şəbəkə istifadəçilərinə
bu kompüterin internet bağlantısından
qoşulmağa icazə ver düyməsini sıx.
Qarşısına quş qoy və OK düyməsini
sıxaraq qərarını təsdiqlə.
101
Vista-da Dial up qoşulma daha asandır.
Vista
Control Panel, sonra Network and
Sharing Center və açılan pəncərədə ki
sol tərəfdə menyuda Set up a connection
or network düyməsini sıxın.
Vista
Açılan pəncərədə Set up dial-up
connection- işarə edin. Sonra Next
düyməsini sıxın.
Vista
Xanaları uyğun formada doldurun. XP üçün izah olunmuş Dialing Rules düyməsi də burada
yerləşir. Allow other people to use this connection- bu kompüterə qoşulanlara internetdən
istifadə etməyə icazə vermək düyməsi işarə olunub. Sonra connect düyməsini sıxın və qoşulun.
102
11. Ev daxili ADSL modem vasitəsi ilə internet bölüşmə
Bu hissədə mənim hər gün istifadə etdiyim D-Link məhsullarından olan DSL-2640T modelinin
qabiliyyətlərinə ayırıram. Bu modelin təxmini qiyməti 80 AZN-dur. Üzərində Wireless ADSL2+
Router yazılıbdır. O həm də switch-dir. İndi isə gəlin bütün bunları birləşdirərək ev daxilində 256
kb –lıq internet sürətli wireless(simsiz) şəbəkə yaradaq. Əgər nəyə görə məhs bu modeli və bu
sürəti seçdiyim sualını versəniz. Imkanım buna çatdı deyəcəm. Daha yaxşı modemlər və sürətlər
də əldə edə bilərsiniz. Puluna baxır.
11.1 ADSL modemi statik ip-yə görə quraşdırma
İlk növbədə hər hansı bir firmadan DSL qoşulma sifariş edin. Onlar sizdən modemi alıb onlara
gətirməyinizi xahiş edəcəklər və ya sizə uyğun modem təklif edəcəklər. Siz gedib mən deyən
parametrlərdə olan bir modem alırsınız. 3 gün ərzində onlar DSL parametrlərini qurmaq üçün evə
təşrif buyuracaqlar. Sonra ip məlumatlarını kompüterə yazıb, tənzimləyib gedəcəklər. Bu arada sən
o ip məlumatlarını bir vərəqə yazırsan. Gələcəkdə 100% lazım olur. Artıq internetin işlədiyini
görürsən. Bu arada həmin adamdan xahiş elə sən modemi quraşdıranda orda olsun. Çaydan,
mürəbbədən ver başını qat və mən deyən cürə başla modemi qurdalamağa.
Qələmin ucunu sağ tərəfdə
yerləşən modemin Reset
düyməsi olan yerə sal və
düymənin sıxıldığını hiss
edəndən sonra onu 10 saniyə
sıxılı saxla. Möhkəm sıxıb
xarab
eləmə.
Sonra
modemin işıqlarının qismən
söndüyünü görəcəksən.
103
İnternet Exploreri aç və
192.168.1.1 yaz və enter
düyməsini sıx. Qarşına çıxan
pəncərədə
Username-------admin
Password--------admin
yaz.
Ortada yerləşən Run Wizard
düyməsini sıx və mən
göstərdiyim ardıcıllıqla
irəlilə.
104
105
Artıq İnternet hazırdı. Bura kimi sizin üçün DSL quraşdırmağa gələn firma işçisinin eyni
hərəkətləri etdiyini görəcəksiniz. Əlbəttə ki, ip məlumatları və onların server-ə qoşulma
məlumatları fərqli olacaqdır. Birdə təkrar edim bu addımları ondan öyrənib vərqə qeyd edib
saxlayın.
11.2 DHCP-server vasitəsi ilə bölüşdürmə
DHCP düyməsini sıx və açılan pəncərədə DHCP server düyməsini seç.
106
Starting İP 192.168.1.2
Ending İP 192.168.1......------------Neçə ədəd kompüter olacaqsa o qədər + 1 sayda yaz. Başa
düşmədinsə 254 yaz
AUTO düyməsini seç və APPLY düyməsini sıx. Artıq şəbəkəyə qoşulmuş bütün kompüterlər ip-
yə sahib olacaqlar. Bununla Router fəaliyyətə başlayır. Sonra WAN-a daxil olun və oradan
PPPoEPassThrough ---Enable edin. Apply düyməsini sıxın.
Növbəti şəkil DHCP-nin müəyyən mac kodlara sahib olan kompüterlərə şəbəkə daxili statik İP
verilməsi üçün istifadə olunur. Yəni istəmirsənsə kimsə şəbəkə daxilində xoşladığın İP-ni
götürsün, onda cəld davran MAC kodunu və xoşladığın İP-ni yaz. Sonra Apply elə.
107
Bu addımlar birlikdə İnterneti şəbəkəyə buraxır. DHCP-ip verir. WAN –interneti bölüşdürür. Artıq
wi-fi –dan istifadə edə bilərsən.
Saytlar:
www.ibayev.co.cc
www.networkaz.co.cc
Mail:
ibayev@gmail.com
Dostları ilə paylaş: |