İ.Əliyev, N. Ağamalıyeva, Ş. Alışanh m ə s’ul redaktor
Yüklə 28,56 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Wüç. 8 0 .
25-29 oktyabr 25 oktyabr 2,7 oktyabr 31 oktyabr 2 noyabr 15 noyabr 22 noyabr 26 noyabr 5 d ck a b r 12-13 d ck a b r 18 d e k a b r "Müsavat" partiyasının I qurultayı. P c t r o q r a d d a bolşevik çcvrilişinin baş vcrm osi. Bakı fohlə vo hərbi deputatları S ovctinin geniş iclası. Bakı fəhlo vo horbi deputatları S ovctinin yegano inqilabi və qanunve- rici o r q a n e ’lan edilməsi. Bolşcviklor to rəfin d ə n Bakı Soveti İcraiyyo Kom itosi rəhbərliyinin olo kcçirilmosi. Z a q a fq a z iy a Komissarlığının toşkili. Bakı şohori İctimai təşkilatları İcraiyyo kom itosinin loğv cdilməsi. A z o rb a y c a n d a və bütü n Cənubi Qafqazda M ü ə s sis ə lə r Moclisino scçkilər keçirilm osi. O sm anlı O rd u s u Q a fq a z cobhosi komars- danlığı vo Z a q a fq a z iy a Komissarlığı a r a s ın d a barışığın im zalanm ası. (Ə rzin ca n barışığı). Bakı fohlo vo horbi deputatları S ovctino seçkilorin kcçirilmosi. V .İ.L en in torofindon S.Şaumyanın Q a fq a z ın F öv q o l’ado komissarı to’yin cdilm osi. 1918-ci il 7-9 yan v a r 23 fevral 7 m a rt 14-20 m a r t ın art-a p rel-m a y 10 ap rel 13 aprel 20 aprel 22 ap rel 25 a p r e l 26 a p r e l 30 a p re l 1 may R usiya o rd u s u n u n əsgorləri və C ən u b i Q a fq a z hərbi hissələri a ra sın d a Şam xor və D əllər stansiyalarında toq q u şm a. Z aq a fq az iy a Seyminin açılması. Z a q a fq a z iy a Seymi t ə rə fin d ə n a q rar q a n u n u n qəbulu. Z aq a fq a z iy a Seymi və T ü rk iy ə arasında T ra b z o n konfransının keçirilm əsi. B akı Soveti t ə rə fin d ə n azərbaycanlı- ların kütləvi qırğmının təşkili. Qosinskinin dəstəsinin Bakı Sovcti qoşunları to rəfin d ə n m əğlub edilməsi. Z aq a fq a z iy a Seymi to rəfindən Türkiyəyo m ü h a rib ə e ’lan edilməsi. K nyaz M aqalovun kom andanlığı altında C ə n u b i Q a fq a z qoşunlarının K ü rdə m iro geri çəkilməsi. Z a q a fq a z iy a Seymi tə rə fin d ə n Conubi Q afqazın müstəqilliyinin e ’lan edilməsi. Bakı Soveti X a lq Komissarları Şurasının təşkili. Z aq a fq az iy a Seymi tərofindən Conubi Q a fq a z h ö k u m ə tin in təsdiqi. Bakı şəhər D um asının loğvi. Q ubanın B akı Soveti qoşunları t ə rə fin d ə n tutulm ası. 11 may-4 iyun B atum sülh konfransı. 26 may 27 may 28 may 28 may-] 4 iyıın 5 iyun 16 iyun 17 iyun 8 iyun-7 23 iyun 26 iyun 27 iyun 27 iyun 30 iyun Bakı qozası k ən d d e putatları sovetlorinin qurultayı. Zaqafqaziya Seyminin son iclası. Azorbaycanın Milli Şurasının təşkili. A zorbaycanın Müstoqilliyi aktının qo- bulu. A zorbaycan X alq Cümhuriyyotinin e ’lan edilmosi. ' iyun F.Xoyskinin I Ilö k u m o tin in foaliyyoti. A zorbaycan vo O sm anlı imperiyası arasın d a Sülh vo D ostluq müqavilosi- niıı im zalanm ası. T iirk o rd u su n u n Y elisavetpola daxil olm ası. A zorbaycan C üm huriyyoti Milli Şurası- nın vo h ö k u m otinin Goncoyo köçmosi. Milli Ş uranın buraxılması. d e k a b r F.Xoyskinin II I l ö k u m o tin foaliyyoti. A zo rb ay ca n d a horbi voziyyotin e ’lan cdilmosi. Z a q a t a l a quberniyasının yaranması. Q a fq a z İslam O rd u su n u n Göyçay yaxınlığında Bakı Soveti qoşunları ü zorindo qolobosi. A zorbaycan tü rk dilinin Azorbaycan C ü m h uriyyotinin dövlot dili e ’lan cdilmosi. Y elisavetpol şohorino Gonco adının q aytarılm ası. 10 iyul 25 iyul 31 iyul 1 avqust 4 avqust 11 avqust 28 avqust 4 sentyabr 9 sentyabr 15 sentyabr 17 sen ty a b r 5 o k tyabr 18 o k tyabr K ürdom irin vo Şamaxının Qafqaz İslam O rdusu torofindən azad edilməsi. Bakı Soveti torəfindon ingilislərin B akıya do ’vot edilməsi haqqında qorarın qəbul edilmosi. B akı xalq Kom issarları Şurasının sü q u tu S en tro k asp i d iktaturasının vo Bakı fohlə vo osgor d ep u ta tla rı Soveti M üvoqqoti Komitosi Royasot I l e y ’oti I lö k u m ə t i n i n yaranm ası. İlk ingilis dostosinin Bakıya golmosi. A zorbaycan hökum otinin ümumi sofər- borlik h a q q ın d a qorar qobul etməsi. A zorbaycan (tü rk ) dilinin todris edilm əsii h a q q ın d a Nazirlor Şurasının q ərarı. İngilis qoşunlarının Bakını t ə r k etm əsi. A z ərb ay c an Respublikasının üçrongli D övlət Bayrağı h a qqında qanunun qobul edilmosi. B akı şohorinin Q a fq a z İslam O rdusu to rəfin d o n azad cdilmosi. A zorbaycan hökum otinin Bakıya köçmosi. A z orbayca n h ö k u m otinin neft sonayesinin dövlətsizloşdirilmosi h a q q ın d a qorarı. B akı şohərindo "Türk Ocağı" com iyyətinin y aran m ası. 30 oktyabr 7 noyabr 16 noyabr Noyabr 17 noyabr 19 noyabr 29 noyabr 7 d e k a b r 12 d e k a b r 15 d e k a b r 24-26 d ek a b r 26 d e k a b r 28 d e k a b r Türkiyo vo A n t a n t a ölkələri arasında M udros sülh m üqavilosinin imzalanması. A zərbaycanın H ərbi Nazirliyinin t ə ’sis edilmosi. A zorbaycan Milli Şurasının borpası. Qori sem inariyasının Azorbaycan bölmosinin Q azağa köçürülm əsi. A z orbayca na m ü ttə fiq qoşunlarının daxi! olm ası. A zərb ay c an C üm huriyyəti Parlamentinin y aradılm ası h aqqında q a n u n u n qəbulu. X ə z ə r d o n an m ası ticarot gomilarinin ingilis k o m andanlığının ixtiyarına keçmosi. "İngilis doniz tran sp o rtu n u n ” y a ra n m a sı. A zorbaycan p arla m en tin in açılışı. B ak ı-B atum neft k əm ərinin neft kəm əri kimi foaliyyotə başlaması. Bakı F ə h lə K onfransı təşkilatının bərpası. Bakı F o h lə K onfransının başçılığı ilə ü m u m i t ə ’tilin keçirilməsi. F.X oyskinin başçılığı ilə III kabi- n e tin təşkili G ü rc ü sta n vo Azorbaycan a ra sın d a tranzit müqaviləsinin b ağlanm ası. A z ərb a y c a n hökum ətin in yeganə qanuni h ö k u m ə t kimi tanınm ası haqqında Bakı g e n e ra l q u b e r n a to ru Tom sonun d eklorasiyası. 1919-cu il 15 yanvar 4 fevral 6 fevral 25 fe vral 19 m a r t 14 ap rel 24 aprel 6-13 may 28 may 11 iyun 13 iyun Q a ra b a ğ g e n e ra l q u b ern ato rlu ğ u n u n y aradılm a sı. A z ərbaycan Cümhuriyyəti Silahlı qüvvələri Baş Q ə rarg a h ın ın toşkili. P a rla m e n tin aqrar komissiyasının təşkili. "İttihad"ın lideri Q.Qaraboyovun h ə k u m ə t ə e ’timadsızluı voium u ilə çıxışı. F.X oyski h ökum ətinin istc’fası. F ə h lə m əsələsi üzrə xüsusi müşavirə- nin p a r la m e n t tə rə fin d ə n təsdiqi. A zərb ay c an Respublikası p arlam enti t ə r ə f i n d ə n N.Usubboyov başda olmaq- la IV h ö k u m ə t kabinetinin yaradılması. G e n e ra l T om sonun Conubi Q afqazda m ü ttə fiq q a n unlarının baş kom andanı v əzifəsindo general Şatervortla əvəz edilm əsi. Bakı F o hlo k o n fran sm ın Ü m um i t o ’tilinin keçirilməsi. A zorbaycan n ü m ayəndə lərinin Paris sülh k o n fr a n s ın d a ABŞ prczidenti Vilsonla görüşü. H ö k u m o tin Dövlot M ü d afiə Komitosinin təşkili h a q q ın d a q ərarı. B akıda ingilislərə qarşı nümayiş- lərin keçirilm əsi. 14 iyun 27 iyun 11 avqust 19 avqust 24 avqust 28 avqust 1 sentyabr 13 scntyabr 25 sentyabr 25 o k tyabr 23 noyabr 2-11 d e k a b r D öviət M ü d a fio Komitosi tərofindon A z ərb ay c an ora zisin d ə horbi voziyyot e ’lan edilmosi. Ə razi bütövlüyünün birlikdo qorunması h a q q ın d a A zorbay ca n -G ü rcü stan müqavi- losinin P a rla m e n t tə rə fin d ə n tosdiqi. A z orbayca n P a rla m e n ti tərəfindən A z orbayca n votəndaşlığı haqqında q a n u n u n qəbulu. İn g iltəro -İran m üqav iləsin ə görə İran A z ə rb a y c a n a olan ərazi iddia- la rın d a n əl çokdiyini bəyan etmişdir. İngilislorin B akını tərk etməsinin başlanm ası. A z ə rb a y c a n Döviot Bankının yaradılm a sı h a q q ın d a q anunun qəbul edilm əsi. Bakı Dövlət U niv ersitetin in açılması h a q q ın d a q a n u n u n qəbul edilmosi. N .U subboyovun p a rla m e n tin sədrino i ste ’fa h a q q ın d a m üracioti. Qazax qəzası kondlilorinin I q u ru lta y ın ın açılışı. A z orbayca n D övlot B ankının açılışı. T iflisdo A z ə rb a y c a n vo Ermonistanın tə ro flo r a r a s ın d a baş v e r ə n bütün m ü n a q iş o lə rə son qoyulmastnı vo sorhod m o s ə lə lə rin in sülh yolu ilə həll e d ilm əsini n ə z ə rd o tu t a n müqavilonin im zalanm ası. "M üsavat" partiy a sın ın II qurultayı. 22 d e k a b r 2 y an v a r 11 yaııvar 14 yanvar 23 y an v a r 1 fevral 11-12 fevral 18 fevral 20 m a ı t 23 m a rt 23 m a rt P a rla m e n t tə rə fin d ə n hökumotin yeni tərkibinin təsdiq edilmosi. 1920-ci il Sovet Rusiyasının Azorbaycan R espublikasına D enikinə qarşı birgo m übarizo haqqında I notası A zorbaycanın müstoqilliyinin Paris sülh konfransının Ali Şurası to rə fin d ə n d e -fa k to tanınması. F.Xoyskinin Ç içerinə Rusiyanın daxili işlorinə qarışm ayacağı barədo I cavab notası. Q.Çiçeriniıı II notası F.X oyskinin Ç içerino RSFSR ilo A z ərbayc an Respublikası arasında danışıqların başlanması üçün bir-birlorinin müstoqilliyini vo suverenliyini qeyd-şortsiz tanıması h aq q ın d a II cavab notası. A zorbaycan K om m unist Partiyasının I t ə ’sis qurultayı. M .II.IIac ın sk in in Daxili İşlor Naziri vozifosindən is te ’fası. A zorbaycan-İran müqavilosinin bağlanm ası. Bu müqaviloyo osasən A zorbaycanın İran torəfindon de-yure tanınm ası. Ə m ə k vo Z ira o t Naziri Ə .P epinovun iste’fası. A zərb ay c an vo G ü rc ü s ta n arasında ticaro t müqavilosi imzalanması. 9 aprcl 15 aprcl 27 aprcl 28 aprcl Poçt vo t e l e q r a f naziri C .IIa c ın s k in in is te ’fası. Azərbaycan, G ü r c ü s t a n vo E rm ə n is ta n ın iştirakı ilo T iflisd ə k o n fr a n s keçirilməsi. A .Q a r d a ş o v u n "Əhrar" partiyasmın h ö k u m o t koalisiyasından çıxması h a q q ın d a bəyannam osi. F.X oyskinin Q .Ç içerino Rusiya qoşun hissələrinin A zorbaycan sorhodlərindo cəm loşm əsi ilo bağlı Azərbaycan dövlotinin n arahatlığının ifadə edon notası. XI Qızıl O rd u n u n A X C -nin ərazisino horbi tocavüzü Azorbaycan İnqilab Komitəsinin hakimiyyotin o n a təhvil verilməsi h aq q ın d a u ltim atum unun Azərbaycan parlam cnti tərofindon qobul edilməsi. M ündaricat SÖ ZÖ NÜ ....................................................................................................................S R E D A K T O R D A N .............................................................................. 13 G İ R i ş : Müstoqilliyo doğru: Yolun başlanğıcı . . . . 16 ı ro siı.: M üstoqillik o rofəsində Azorbaycanda vo Conubi Q a fq a z d a siyasi voziyyot ..........................29 § 1. Azərbaycan fe v ra l irıqilabından sorıra . . . 29 § 2. Rusiyada Oktyabr çevrilişi və A z ə r b a y c a n ..............................................50 § 3. Zaqafqaziya Seymi tərəfindən diyarm müstəqilliyinin e ’Ian edilməsi . . . . 60 § 4. !()I8-ci ilin yazı: Azərbaycan xalqm ın s o y q ı r ı m t ........................65 § 5. Rakı kom m unarlarınm antiazərbaycan f ə a l i y y ə t i ..................................... 81 II f o s İ l : A zorbaycan X a lq Cüm huriyyotinin e ’Ian cdilm osi .......................................................................... 92 § 1. Ririnci dünya müharibəsinin başa çatması dövrütıdə böyük dövlətlərin Azərbaycan ugrunda m ü b a r i z ə s i ................... 92 § 2. Azərbaycam n istiqlaliyyəti və ərazi bütövlüyii ugrunda müharibənirı başlanması. O sm anlı ordusunun R akıdakı düşmən qüvvə/ərin m əhv edilm əsitıdə köm əyi . . . 99 § 3. Azərbaycan Cümhuriyyəti H ökum ətinin Azərbaycanuı bütün ərazisində hakimiyyətinin bərqərar edilm əsi .........................................107 § 4. Röyük Rritaniya qoşunlarımn Azərbaycana gəlməsi ............................................ 118 III f ə s İ l : A zorbaycan milli dövlotçiliyin toşokkülü vo inkişafı d ö v r ü n d o .......................................127 § 1. Azərbaycan cəmiyyətində dem okratik dəyişikliklərin başlanması. Azərbaycatı parlamerıtinin form alaşm ası. F J(oyskitıin ikinci hökum ət kabinəsitıin y a r a d ı l m a s ı ....................................................................... 127 § 2. N .U subbəyovun başçılığı ilə dördüncü hökum ət kabinəsi ...........................140 § 3. Respublikada m ədəni quruculuq .................. 159 § 4. Azərbaycan Ordusunun yaradılması. Azərbaycam n ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizə .................................................181 IV FƏSil.: A zorbaycan X alq Cümhuriyyotinin iqtisadi s i y a s o t i .................................. ...................................... 210 v FƏSİI.: A zərb ay c an sülh nüm ayondə I l e y ’oti P arisdə, V c rsa ld a Ali Şura təro fin d o n A zorbaycantn tanınm ası .............................. 244 VI I'ƏSİI.: 1919-cu ilin sonu - 1920-ci ilin əvvollorində A zorbaycan C üm huriyyotindo sosial-siyasi vəziyyot .................................... ......................... 260 VII FOSİL: B ak ıd a A p re l çevriiişi vo 1920-ci ildo A zorbaycanın RSFSR X I o rd u su toro fin d o n işğal olunm ası ..................................274 N ə l i c o .....................................................................................................304 X r ı ı n o l o g i y a ........................................................................................................... 319 F o t o ş ə k i l l ə r ............................................................................... 330 Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918-1920) Bakı - "Elm" - 1998 ''Hlm '' R e d a k s i y a - N s ş r i y y a t v o P o l i q r a f i y a Mə rkə/ .i ( İ s t i q l a l i y y o t k ü ç . 10) M orkəzin d ire k to ru : Ş.Aiışanlı Baş r e d a k t o r u : T.Kərimli R ossam ı: V.Ustinov T exniki re d a k t o r u : T.Ağayev K o m p ü t e r to rtib atr. S.Safərli, Ə.Kərimov V ığılm aga v erilm iş 30.03.1998. Çapa İm?,alantnış 12.08.1998. F o rm atı 84x108 1/32. H əcm l 21 ç.v. O fset çapı. T ira jı 500. S ifa riş 5 8 3 Q iy m əti m iiqavilə il;>. A zarbaycan R e sp u b lik ası M ə tb u a t və tnformasiya N azirlfy İn in "Qızxl Ş w q " ic a ra m atbəəsi (H .A slaw v Wüç. 8 0 . Yüklə 28,56 Kb. Dostları ilə paylaş:
|