Iii. Amaliy mashg‘ulotlar uchun materiallar 1-amaliy mashg’ulot. Ekologia va atrof muhit muhofaza fanini tadqiqot uslublari

Davlat-sanitar-ekologik ekspertiza (DSEE) - atrof-muxitni ifloslani-shini yoki uzgarishini inson salomatligiga zarar kursatishini darajasini anik-lash uchun tashkil kilinadi. DSEE - Uzbekiston Respublikasi Soglikni Saklash Vazirligi tomonidan, soglikni saklash va tabiatni muxofaza kilish tashkilot-lari tashabbusi bilan tashkil kilinadi.
Jamoatchilik ekologik ekspertizasi (JEE) - mutaxassislarning musta-kil guruxi tomonidan, jamoat tashklotlari tashabbusi bilan, ularning mablag-lari yordamida yoki jamoatchilik asosida amalga oshiriladi. Jamoat ekologik ekspertizasi ekologik asoslashni takozo etiladigan xar kanday faoliyat soxasida nodavlat notijorat tashkilotlarning va fukarolarning tashabbusi bilan amalga oshirilishi mumkin. JEE-ni amalga oshirishga tuskinlik kilish takiklanadi. JEEsi davlat ekologik ekspertizasi utkazilishidan kati nazar amalga oshiri-lishi mumkin. Jamoat ekologik ekspertizasining xulosalari tavsiya xususiyatiga ega buladi.
Eologik audit (EA) - ekologik auditorlar (firmalar) tomonidan konun xujjatlarida belgilangan tartibda va shartlarda utkaziladigan, atrof tabiiy muxit xolatiga salbiy ta’sir kursatayotgan ishlab turgan korxonalar va boshka ob’ektlarni mustakil ekologik ekspertiza kilishdir. Ekologik audit xujalik va boshka xil faoliyat ob’ekti mulkdorining ka-roriga binoan utkaziladi.
Bundan tashkari soxaviy, ilmiy, xukukiy va me’yoriy ekologik ekspertiza-lar xam mavjud.
Soxaviy ekologik ekspertiza – davlat ekologik ekspertiza xulosalariga zid bulmagan ish natijalari ma’lum bir soxa ichida uz kuchiga ega bulgan vazir yoki kumita raisi tomonidan tayinlanadigan komissiya faoliyati.
Ilmiy ekologik ekspertiza – ilmiy muassasalar, oliy ukuv yurtlari, biron bir ilmiy kollektiv yoki aloxida bir olimlar tashabbusi bilan amalga oshiriladigan ekologik ekspertiza.
Xukukiy ekologik ekspertiza – "Tabiatni muxofaza kilish tugrisidagi" Uzbekiston Respublikasi Konuni buyicha konun va xukukiy akt (xujjat)larni ekologiyalashtirganlik darajisini tekshirish.