İlham Məmmədov, Aydın Əhmədov Nəcməddin Məmmədov



Yüklə 336 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə28/87
tarix30.12.2017
ölçüsü336 Kb.
#18610
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   87

götürülür  və  qarışdırılır.  Ekzootermik  reaksiya  nəticəsində  ha­
vaya  xlor və  skipidar yayılır.  1  m3  hava  üçün  0,5  qram  skipidar 
və 2  qram  xlorlu əhəng  götürülür.
Nitran -  sarı rəngdə toz olub, suda asan həll olur.  Yuyucu  və 
dezinfeksiyaedici  xüsusiyyətə  malikdir.  Toksiki,  qıcıqlandırıcı, 
kuınulyativ  və  sensibilizasiyaedici  xüsusiyyəti  yoxdur.
Teksonit -  maye  halında olub,  tərkibi  natrium-hipoxlorid  və 
korroziya  əleyhinə  maddədən  ibarətdir.
Dezinfeksiya maddələrindən  istifadə zamanı onların  mikrob- 
la təsirini  in  vitro,  sonra  isə  in vivo öyrənilir.  Dezinfeksiya mad­
dələrinin  mikroblara təsirini  in  vitro öyrənmək  üçün  test-kultura 
ƏPA  əkilərək  2  günlük  kulturası  alınır və  bundan  fizioloji  məh­
lulda optiki  standarta əsasən  1  ml-də  2  milyard  mikrob  hüceyrə­
si  olan  yuyuntusu  hazırlanır.  Həmin  yuyuntu  ilə  test-obyektlər 
yoluxdurulur.  Test-obyekt  hazırlamaq  üçün  adi  ağ  parçanı 
0,5x0,5  sm  ölçüdə doğranır və avtoklavda  1,5  atmosfer təzyiqdə 
30  dəqiqə  müddətində  zərərsizləşdirilir.  Sonra  həmin  test-ob- 
yektlər  Petri  fincanına  keçirilir  və  burada  həmin  mikrob  yuyun­
tusu  ilə isladılır, 30 dəqiqə termostatda qurutduqdan sonra işlədi­
lən kimyəvi dezinfeksiya maddəsinin müəyyən faizli məhlulu ilə 
mixbər  şüşəsi  daxilində  müxtəlif ekspozisiyalarda  təsir  göstəri­
lir.  Sonra test-obyekti  mixbər şüşəsindən  çıxarıb  içərisində  ney­
trallaşdırım  məhlul  olan  mixbər  şüşəsinə,  oradan  da  içərisində 
steril  su  olan  mixbər şüşəsinə  keçirilir.  Nəhayət,  həmin  test  ob­
yekt  bərk  qida  mühiti  üzərinə  keçirilir  və  termostatda  37-38°S 
temperaturda  2  gün  saxlandıqdan  sonra  nəticəsi  yoxlanır.  Test- 
obyekt  qoyulmuş  sahədə  mikrob  koloniyaları  nəzərə  çarpmırsa 
bu  dezinfeksiya  maddəsinin  mikroba təsir etməsini  göstərir.
Neytrallaşdırım  məhlul  kimi turşular üçün 0,5%-li  soda məh­
lulu,  formaldehid  üçün  0,1%-li  naşatır  spirti,  qələvilər  üçün 
0,01%-li  sirkə  turşusu,  xlorlu  birləşm ələr  üçün  steril  su 
götürülür.  Mixbər  şüşəsi  daxilində  alınan  nəticələr  m üxtəlif
110
obyektlər üzərində təkrar edilir.  Heyvandarlıq və quşçuluq bina­
larının  tikintisində  istifadə olunan  materiallardan,  yəni  daş,  tax­
ta,  kərpiç,  asfalt,  preslənmiş  torpaq  və  s.  vasitələrdən  obyektlər 
hazırlanır.  Bu  obyektlər  10x10  sm  ölçüdə  olmaqla  əvvəlcə  2 
atm.  Təzyiqdə  1  saat avtoklavda sterilizasiya edilir.  Obyektlərin 
yoluxdurulması  üçün  yenə  də  əvvəlki  qayda  ilə  mikrob  yuyun­
tusu  hazırlanır və hər  100 sm2 sahəyə  1  ml  hesabı  ilə yoluxdur­
ma aparılır. Təcrübənin təbii uyğun olması üçün hər  100 sm2 sa­
həyə  0,3  qram  peyin  götürüb  obyektlərin  üzərinə  yaxılır.  Sonra 
həmin  obyektlərə  hər  m2  sahəyə  1  litr  hesabı  ilə  dezinfeksiya 
məhlulları  ilə təsir göstərilir.
Dezinfeksiyadan  müəyyən  vaxt  keçdikdən  sonra  steril  tam- 
ponlar vasitəsilə  obyektlər üzərindən  nümunə  götürüb  içərisin­
də  müvafiq  neytrallaşdırım  məhlullar olan  mixbər şüşəsinə ora­
dan  steril  suya  və oradan  da qida  mühiti  üzərinə  keçirilir.
Laboratoriya  şəraitində  müəyyən  edilmiş  dezinfeksiya  reji­
mi  təsərrüfatda  tətbiq  edilir.  Bir qayda olaraq  preslənmiş  torpaq 
səthlərini  laboratoriya  şəraitində  zərərsizləşdirən  dezinfeksiya­
edici  məhlulun  uyğun  qatılığı  ilə  quş  binaları  və  onun  ətraf sa­
hələrinin  dezinfeksiyası  aparılır.
Dezinfeksiyanın  keyfiyyətinin  yoxlanması. 
Aparılan dezin­
feksiyanın  keyfiyyəti  heyvandarılq  obyektlərində çox  müşahidə 
edilən  E-coli  və  Stafilokokklara  görə  yoxlanır.  Adi  hallarda 
müxtəlif obyektlər üzərinə həmin  mikroblar 90-100% müşahidə 
edildiyi  halda,  dezinfeksiyadan  sonra aşkar edilməməlidir.
Kimyəvi  dezinfeksiya  vasitələrinə davamlılıq  xüsusiyyətinə 
görə  bağırsaq  çörləri  əksər sport törətməyən  patogen  çöpşəkilli 
mikroblardan  geri  qalmır.  Məlum edilmişdir ki, dezinfeksiya za­
manı  bağırsaq  çöplərinin  tələf olması  onu göstərir ki, bir çox  in- 
feksiya  törədiciləri,xüsusilə  salmonelyoz,  pulloroz,  kolibakteri- 
oz  və  s.  xəstəliklərin  çöplərindən  davamlıdır  və  bunlar  qızılı 
stafilokokklara  görə  yoxlanır.  Hazırda  quşçuluqda  pasterellyoz,
111


Nyukasl  xəstəliyi,  Marek  xəstəliyi,  infeksion  bursal  xəstəliyi, 
vərəm, çiçək, leptospiroz, streptokokkoz, stafilokkokkoz, ördək­
lərin  viruslu  hepatiti  və  s.  xəstəliklərdə  dezinfeksiyanın  səm ə­
rəliliyi  qızılı  stafılokokklara görə  yoxlanır.
Dezinfeksiyanın keyfiyyətini yoxlamaq üçün profilaktik dezin­
feksiya  aparılmasından  2-3  saat  keçmiş,  cari  dezinfeksiyada  isə 
müəyyən  ekspozisiyadan  sonra  binanın  döşəməsindən,  tavanın­
dan,  yem  qalıqlarından  və  s.  obyektlərdən  20-yə  qədər  steril 
tamponlar  vasitəsilə  nümunə  götürülür.  Götürülmüş  nümunələr 
hər biri ayrılıqda ya müvafiq neytrallaşdırıcı  məhlula, yaxud ste­
ril  suya keçirilir və  laboratoriyaya  göndərilir.
Neytrallaşdırım  məhlulların  konsentrasiyası  dezinfeksiyala­
rın  konsentrasiyasından  10  dəfə  aşağı  olmalıdır.  Laboratoriyada 
nümunələr  sıxılaraq  maye  sentrifuqada  mixbərlərinə  tökülür. 
Alınmış  maye  20-30  dəqiqə  ərzində  dövrlərinin  sayı  dəqiqədə 
3000-5000  dəfə  olan  sentrifuqadan  keçirilir.  Çöküntü  üzərində­
ki  maye  kənar  edilir,  çöküntünün  üzərinə  yenidən  steril  su  əla­
və  edib  həmin  rejimdə  sentrifuqadan  keçirilir.  Bu  qayda  üzrə 
alınmış çöküntüdən  müvafiq  qida  mühitlərinə  əkilir.
Əgər  bağırsaq  çöplərini  təyin  etmək  lazımdırsa  alınmış 
nümunə  Xeyfets  qida  mühitinə  əkilir və  termostatda  430S  tem- 
peraturada  12-18  saat  saxlanır.  Stafilokokkların  təyinində  isə 
nümunə  əvvəlcə  tərkibində  5%  duz  olan  ət  peptonlu  bulyona 
əkilir,  24  saat  termostatda  370S  temperaturda  saxlanılır,  sonra 
8,5%-li  saxarozalı  ət-peptonlu  aqara əkilir və  həmin  temperatu­
ra  şəraitində  yenidən  1  gün  yetişdirilir.
Qida  mühitlərində  alınmış  mikrob  boylarından  preparat  ha­
zırlayıb  mikroskopiya edilir.
Əgər profilaktik  və  yekun  dezinfeksiyada  bütün  nümunələr­
də,  cari  dezinfeksiyada isə 90% nümunədə qeyd olunan  test-mik- 
roblar  aşkar  edilmirsə  bu  dezinfeksiyanın  keyfiyyətli  getməsini 
göstərir.
112
Dezinfeksiya  işlərinin  m exanikləşdirilm əsi
Heyvandarlıq obyektlərində, quş fabriklərində, ət kombinat­
larında,  süd  zavodlarında  və  digər  obyektlərdə  planlı  qaydada 
dezinfeksiya  aparılır.  Dezinfeksiyanı  aparmaq  üçün  müxtəlif 
dezinfeksiya maşınları  və avadanlıqlarından  istifadə edilir.  Bun­
lar aşağıdakı  qruplara  bölünür:
1.  Portativ  dezinfeksiya apartları;
2.  Mobil  dezinfeksiya vasitələri;
3.  Sənaye  təmayüllü  heyvandarlıq  obyektlərində  işlədilən 
maşın və avadanlıqlar;
4.  Aerozol  texnika.
Portativ  dezinfeksiya  aparatları  kiçik  həcmdə  dezinfeksiya 
işlərini  yetirməyə  xidmət  edir.  Bu  məqsədlə  müxtəlif çiləyəci- 
lər və  hidropultlardan  istifadə edilir.
Mobil  dezinfeksiya  vasitələri  sanitariya texnikasının  ən  əsa­
sı  hesab  edilir.  Bunlar ya  avtomobil  şassisi  üzərində,  yaxud  av- 
toqoşqular üzərində  quraşdırılır.  Bunlar heyvandarlıq  və  quşçu­
luq  obyektlərinin  həm  soyuq,  həm  də  isidilmiş  məhlullarla  de­
zinfeksiyası  və  cezinfeksiyası  üçün  istifadə  edilir.
Mobil  dezinfeksiya  avadanlıqlarına  misal  olaraq  ADA, 
VDM-2,  ADV,  LSD,  DUK-2  və  s.  göstərmək  olar.
Aerozol  texnika  vasitələri  ilə  aerozol  dezinfeksiya  aparılır. 
Müəyyən  edilmişdir ki,  heyvandarlıq  və quşçuluq obyektlərinin 
dezinfeksiyasında  ən  mütərəqqi  və  perspektivli  üsul  aerozol 
dezinfeksiyadır.  Aerozol  dezinfeksiyada  kimyəvi  dezinfeksiya 
vasitələri  obyektlərə  ölçüsü  250-500  mkm  havada  isə  5-10 
mkm-ə  bərabər  olan  xırda  damlalar  halında  tətbiq  edilir.  Bu 
üsulla dezinfeksiyanın səmərəliliyi yüksəlməklə yanaşı, həm də 
dezinfeksiya  vasitələrinə  qənaət edilir.
Hazırda  baytarlıqda  AQ-UD-2,  TAN,  PVAN  DAQ,  SAQ-1, 
RSSJ və s.  aerozol  generatorlardan  istifadə edilir.  Kiçik  sahələr­
də  həm  də perozol  balonlar  işlədilir.
113


Yüklə 336 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   87




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə