İlham Məmmədov, Aydın Əhmədov Nəcməddin Məmmədov



Yüklə 336 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə30/87
tarix30.12.2017
ölçüsü336 Kb.
#18610
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   87

lı  kütləsinə  bir gündə  19  qram  yem  tələb  olunur.  Quşçuluq  ob­
yektlərində  bunların quşların yemini  yeyir,  çirkləndirir və xarab 
edir.  Bunlar  hətta  cücələri  də  yeyir,  yaxud  zədələyir.  Bundan 
əlavə  gəmiricilər quş  binalarında  ağacdan  hazırlanmış  m üxtəlif 
avadanlıqları,  komunikasiya  xətlərini  zədələyir.  Siçovul  1 
gündə 40-60 qram,  siçan  isə 4-5 qram yem yeyir ki,  buda  1  il  ər­
zində  müvafiq  olaraq  20  və  1,8  kq  təşkil  edir.
Quşçuluq  obyektlərində  yaşayan  gəmiricilər  bir  çox  infek- 
siya  törədicilərinin  mənbəyinə,  ehtiyat  mənbəyinə  və  canlı  ya­
yıcılarına çevrilir.
Gəmiricilərlə  mübarizə  aparmaq  çətindir,  çünki  bunlar  hər 
hansı  bir  şəraitdə  tez  uyğunlaşır,  müxtəlif xəstəlik  törədiciləri­
nə,  rodentosid preparatların təsirinə adaptasiya olunur.  Respub­
likamızda gəmiricilərlə  mübarizə kompleks şəkildə aparılmaqla 
mühüm  sosialoji  əhəmiyyətə  malikdir.
Kompleks  mübarizə  profilaktik  və  qırıcı  tədbirlər  sistemin­
dən  ibarət olub, gəmiricilərlə  mübarizədə  biri -  dgərini  tamam­
layır.
Gəmiricilərlə  mübarizədə  profilaktik  tədbirlərin  müntəzəm 
aparılması  mühüm  əhəmiyyətə  malikdir.  Əksər  tədqiqatçıların 
fikrincə  gəmiçilərlə  mübarizədə  ən  əsas  tədbir onların  yaşayış 
tərzinin  pozulmasını  əldə  etməkdir.  Profilaktik  tədbirlər  3  qru­
pa  bölünür:  sanitariya  tədbirləri,  tikinti-texniki  tədbirlər  və  aq­
rotexniki  tədbirlər.
Sanitariya  tədbirlərinin  mahiyyəti  ondan  ibarətdir  ki,  quşçu­
luq  obyekti  təmiz  saxlansın,  yem  anbarlarından  gəmiricilərin 
yayılmasına  qarşı  mübarizə  aparılsın.  Xüsusilə  yem  məhsulları 
elə  yerdə  saxlanmalıdır ki,  gəmiricilər ora  keçə  bilməsin.
Tikinti-texniki  tədbirlər  o  deməkdir  ki,  quşçuluq  obyektləri 
tikilən zaman  elə materiallardan  istifadə edilməlidir ki, gəmiric­
ilər  onu  dağıda  bilməsin.  Ventilyasiya  və  kanalizasiya  xətləri 
elə qurulmalıdır ki, gəmiricilər bina daxilinə keçə bilməsin.  An­
118
barların  tikintisi  zamanı  həmin  şərt  xüsusilə  nəzərə  alınmalıdır.
Aqrotexniki  tədbirlərin məqsəd xarici  mühitdə gəmiricilərin 
yaşayış  tərzini  pozmaqdır.  Bu  məqsədlə  sahələrin  şumlanması, 
suvarılması,  m üxtəlif bitki  məhsul-larının  vaxtında  toplanıb  da­
şınması,  alaq  otları  ilə  mübarizə  mühüm  əhəmiyyətə  malikdir.
Qırıcı  tədbirlər gəmiricilərlə  mübarizədə  daha mühüm  əhə­
miyyətə  malikdir.  Bu  məqsədlə  mexaniki,  bioloji  və  kimyəvi 
üsullardan  istifadə edilir.
Mexaniki  üsulda  müxtəlif tip  tələlər  tətbiq  olunur.  Tələlər 
gəmiricilərin  gediş-gəliş  yollarında  və  yuvalarının  yanında  qo­
yulur.
Bioloji  deratizasiya zamanı  gəmiricilərin  təbii  düşmənlərin­
dən  və  bəzi  mikrob  preparatlarından  istifadə  edilir.  Bir  çox  quş 
növləri  və  xırda  yırtıcı  hevanlar gəmiricilərin  təbii  düşmənləri­
dir və gəmiricilərlə  mübarizədə bunlar geniş  şəkildə tətbiq olu­
nur.  Sinantrop  gəmiricilərin yaşayış  ərazilərində  qırılması  üçün 
pişik  və  itlərdən  istifadə  edilir.
Mikrob  preparatlarının  deratizasiya  məqsədilə  işlədilməsi 
mühüm  effekti iliyə  malikdir.  Çünki  bunların  tətbiqi  zamanı  zə­
hərli  maddələrdən  fərqli  olaraq  gəmiricilərdə  qoruyucu-miida- 
fıəedici  reaksiyalar  törədilir.  Mereikovski  İsaçenko,  Daniç  və 
Proxorov  bakteriya  kulturaları  gəmiricilərə  seçici  və  güclü  təsir 
göstərərk, onlarda  kütləvi  salmonelyoz törətməklə  100% ölümə 
səbəb olur.
Təcrübələr yolu  ilə müəyyən edilmişdir ki, qeyd edilən  bak- 
teriyalar kənd təsərrüfatı  heyvanları, quşlar və  insanlar üçün  pa- 
togenliyə malik  deyil.  Ancaq  bir qrup  alimlər göstərirlər ki,  hə­
min  bakteriyaları  uzun  müddət gəmircilərə  qarşı  işlətdikdə,  ola 
bilsin  ki, heyvan, quş və insanlar üçün onlarda patogenlik  xassə­
si  yaransın.
D.F.Traxanov  tərəfindən  baktokumarin  preparatı  hazırlan­
mışdır ki,  bunun  da  tərkibində  İsaçenko  və  Proxorov  bakteriya-
119


lari,  zookumarinin  natrium  duzu  mövcuddur.  Hazır  preparatda 
0,012-0,015%  zookumarin  vardır.  Mikrob  preparatlarını  gəm i­
ricilərə  qarşı  işlətmək  üçün  onları  müxtəlif aldadıcı  yemlər  ha­
lında tətbiq  edirlər ki,  bu da  xüsusi  müəssisələrdə  hazırlanır.
Kimyəvi  deratizasiya  üsulunda  gəmiriciləri  məhv  etmək 
üçün  rodentosidlərdən  istifadə  edilir.  Bunlar toz,  məhsul  və  qaz 
şəklində hazırlanır.  Rodentosidlərə misal olaraq zookumarin, di- 
fenasin,  fentolasin,  krisid,  sink-fosfid,  mərgümüş  preparatları, 
strixinin,  ratindan  və  s.  göstərmək  olar.  Bu  preparatlar  xüsusi 
müəssisələrdə  müxtəlif yem  vasitələrinə  qatılaraq  aldadıcı  yem 
halında tətbiq  edilir.  Bu  preparatlar kəskin  zəhər olduqları  üçün 
işlədilən  zaman  ehtiyatlı  olmaq  lazımdır.
Aldadıcı  yeilər bir neçə  üsulla  hazırlanır.  Z əhərlər  m üxtəlif 
yemlərə  qarışdırıldıqda  bunlara  həmdə  3-6%  miqdarınd  bitki 
yağları  əlavə  edilməlidir.  Çünki  belə  halda  alman  qarışıq  gəm i­
riciləri  daha  yaxşı  cəlb  edir.  Əgər yem  vasitələri  maye  halında 
olan kimyəvi preparatlarla isladılırsa, əvvəlcə həmin preparatla­
rın  müəyyən  qatdıqda  məhlulu  hazırlanır,  yemlər  onda  isladıl- 
dıqdan  sonra  qurudulur  və  istifadə  edilir.  Toz  halında  kimyəvi 
vasitələr  işlədilirsə,  onda  onlar  taxıl  məhsullarına  bitki  yağlan 
ilə  yapışdırılır.  Bu  məqsədlə  əvvəlcə  metal  qabda  hər  kq  taxıl 
üçün 20 qram yağı götürülüb qarışdırılır, sonra bunun üzərinə la­
zım  olan  qədər  rodentosid  preparatı  əlavə  edilir,  təkrar  qarışdı­
rılır və  istifadə  edilir.
120
İSTEHSALIN  İNTENSİV  TEXNOLOGİYASI 
ŞƏRAİTİNDƏ  QUŞÇULUQDA  ÜMUMİ 
VƏ  SPESİFİK  PROFİLAKTİKİ 
TƏDBİRLƏR  SİSTEMİ
Ü m u m i  profilaktiki  tədbirlər
Quşçuluq  fermasının  coğrafi  quruluşunun  düzgün  təşkili  tə­
sərrüfatda  quşların  gigiyenasına  və  sağlamlığına  əsaslı  şəkildə 
təsir göstərir.  Ferma üçün yerin ayrılması təsadüfi  xarakter daşı­
mamalı,  burada  hökmran  küləklərin  və  axar  suların  istiqaməti 
nəzərdə tutulmalıdır.  Xüsusilə  ferma yaşayış sahələrindən,  açıq 
su  mənbələrindən,  magistral  şosse  və  dəmir yollarından  müəy­
yən  qədər kənarda  tikilməlidir.
Əgər fermada  müxtəlif yaş qrupuna  mənsub quşlar saxlanır­
sa  bu  zaman  ayrı-ayrı  yaş  qrupu  quşların  saxlanması  üçün  bina­
lar  bir-birindən  aralı  olmalı  və  bunlar arasında  hər  cür  əlaqələr 
minimuma  endirilməlidir.  Ferma arasında olan  hər bir quş  bina­
sı elə tikilməlidir ki, bura həşaratlar, gəmiricilər daxil ola bilmə­
sin.  Ferma  isə tamamilə  xaricdən  hasara alınmalı  və bunun  giriş 
yolunda ciddi  nəzarət  işi  təşkil  edilmişdir.
Ferma daxilində və onun ətrafında hər bir tədbir yerinə yeti­
rilən  zaman  xüsusi jurnalda qeydlər edilməlidir.  Həç  kəs  yoxla­
nılmadan  ferma  ərazisinə  daxil  olmamalıdır.  Ferma  ərazisinə 
daxil  olan  yük  maşınları  mütləq  dezinfeksiya edilməlidir.  Bütün 
iççilər  kombinezonla  və  ya  xalatia  və  ayaqqabı  ilə  təmin  edil­
məli  və ayaqqabını  dezinfeksiya etmək  üçün  drenaj  sistemlə tə­
min  olunmuş  ayaq  vanlarından  istifadə  edilməlidir.
Quşlar  fermada  yaş  qrupu  üzrə  saxlanmalıdır.  Bura  daxil 
edilmiş  quş  qrupu  epizootoloji  cəhətdən  təhlükəli  olmaqla  xəs­
tə və ya patogen amillərin daşıyıcıları  ola bilər.  Ona görə də hə­
min  quş  qrupu  ümumi  əsas  qrupa  daxil  edilməzdən  əvvəl  profı-
121


Yüklə 336 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   87




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə