İlham Məmmədov, Aydın Əhmədov Nəcməddin Məmmədov



Yüklə 336 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə31/87
tarix30.12.2017
ölçüsü336 Kb.
#18610
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   87

laktiki  karantin  şöbəsində  saxlanmalı  və  şübhəli  hallarda müva­
fiq  diaqnostika  üsulları  ilə yoxlanmalıdır.
Fermada müxtəlif yaş  qrupları  olan şəraitdə  hər hansı  tədbir 
əvvəlcə  cavan,  sonra  isə yaş  qruplarında  aparılmalıdır.
Quş  binaları  ilə bərabər yem  ambarları  və yumurta  saxlanan 
binalarda həşaratlar və gəmiricilərdən azad  olmalı  və  vəhşi  quş­
ların  bura  daxil  olmasına  şərait olmamalıdır.
Quş  binası  quşdan  azad  olunduqdan  sonra  döşənək  kənar 
edilməli,  əsaslı  mexaniki  təmizlik  apardıqdan  sonra  dezinfek­
siya  edilməlidir.  Dezinfeksiyanın  səmərəliliyini  müəyyən  et­
mək  üçün  bakterioloji  monitorinq  aparılmalıdır.
Yem təmiz qapalı  konteynerlərdə saxlanmalı, quşların içmə­
li  suyu  kifayətləndirici  keyfiyyətdə  olmalıdır.  Damazlıq  ferma 
monovalent  olmalıdır,  yəni  burada  bir  növ  quş  saxlanmalıdır. 
Ana  qrup  saxlanan  binalarda  döşənək  quru  və  yaxşı  vəziyyətdə 
olmalı,  yumurta  gündə  ən  azı  2  dəfə  toplanmalı,  təmiz  və  əv­
vəlcədən  dezinfeksiya ədi İmiş  konteynerlərə yığılmalıdır.  Çirk­
li  və  skorlupasının  tamlığı  pozulmuş yumurtalar ayrı  toplanmalı 
və  inkubasiya edilməlidir.
Quşçuluq  təsərrüfatlarında  mikroorqanizmlərlə  yoluxmanın 
əsas  3  mənbəyi  qeyd  olunur.
1.  Xarici  mühitdən  yoluxma. 
Bura  aiddir  yaxınlıqdan  yo­
luxmuş  fermalar,  müxtəlif xəstəlik  törədicilərinin  ehtiyat  mən­
bəyi  olan  gəmiricilər,  vəhşi  quşlar və s.
2.  M ü x təlif vasitələrdən  yoluxma. 
Bura  aiddir  quşçuluqda 
işləyən  şəxslər,  müxtəlif maşınların  sürücüləri,  ticarət  işçiləri, 
texniki  mütəxəssislər və  s.
3.  M ik roorqan izm lərlə  tək rar  yoluxma. 
Bir çox  mikroor- 
qanizmlər  əgər  dezinfeksiya  aparılmırsa  uzun  müddət  xarici 
mühit  obyektlərində  öz  virulentliyinini  itirmir.  Bundan  əlavə 
nəmli  səthlərdə nisbətən  əlverişli  şəraitdə bioloji  qaysaq  əmələ 
gəlir.  Bunlar  heterogen  bakteriyaların  aqlomeratlarından  ibarət­
122
dir.  Bir  çox  tədqiqatçılar  müəyyən  etmişlər  ki,  bioloji  qaysaq 
müxtəlif ailələrə  və  cinslərə  mənsub  olan  bakteriyalardan  iba­
rətdir.
Bioloji  qaysaqların  formalaşması  mürəkkəb  heterogen  feno­
men olub ayrı-ayrı  mikroorqanizmlərin xarici  mühitin təsirindən 
qorunmasında  mühüm  rol  bynayır.
Müəyyən  olunmuşdur  ki,  bioloji  qaysağın  tərkibində  olan 
bakteriyalar  bir  çox  təsirlərə,  xüsusilə  ultrabənövşəyi  şüaların, 
kimyəvi  dezinfeksiya  vasitələrinin  təsirinə  davamlı  olur.
Bioloji  qaysaqlarla  mübarizə aparmaq  üçün əsaslı  sanitar tə­
mizlikdən  sonra  dezinfeksiya aparılmalıdır.
Quşçuluq  fermalarında dezinfeksiyanın  aparılması quşların 2 
növ  mikrob  hücumundan  qorunmasında  əsas  rol  oynayır.
1.  Spesifik  infeksion  xəstəlik  törədiciləri. 
Əgər  davamlı 
immunitet  yoxdursa  və  quşlarda  vaksinasiyalar  aparılmayıbsa 
həmçinin quşlara müxtəlif stresslər təsir göstərirsə onda  müxtə­
lif bakterial,  virus, göbələk, mikroplazma və s.  etiologiya xəstə­
liklərə  tutulur.
2.  Xarici  mühitin  mikrofiorası. 
Belə  mikrofloranın  təsirin­
dən  quşlarda  məhsuldarlığın  azalması  və alınmış  məhsulun  əm- 
təəlik dəyərinin  aşağı  düşməsi  qeyd  olunur.
Quşçuluq  binalarında  dezinfeksiya  aparmaq  üçün  əvvəlcə 
mikroorqanizmlərin  mənbəyi  və  ehtiyat  mənbəyi  aradan 
götürülməlidir  ki,  bu  məqsədlə  sanitar  təmizlik,  həşarat  və  gə­
miricilər  üzərində  nəzarət  əsas  sayılır.  Bundan  sonra  dezinfek­
siya aparılır.
Dezinfeksiyadan  əvvəl  obyektlərin  səthləri  və  avadanlıqlar 
tamamilə  təmizlənməlidir.  Dezinfeksiya  ilə  bərabər  dezinsek- 
siya  və deratizasiya tədbirləri  də aparılmalıdır.
Dezinseksiyada məqsəd inseksid və akarasid vasitələrdən is­
tifadə  etmək  m üxtəlif hematofaqları  məhv  etməkdir.  Bu  prepa­
ratlar çiləmə,  aerozol  və  tüstü  şəklində  tətbiq  edilir.
123


Gəmiricilər xəstəlik  törədilərinin  yayılmasında  mühüm  rola 
malikdir.  Bu məqsədlə müxtəlif rodendosit preparatlardan istifa­
də  edilir.  Preparatlar əsasən  aldadıcı  yem  halında  tətbiq  edilir.
Q uşçuluqda  istifadə  edilən  su  və 
yemin  sanitar  vəziyyətinə  n əzarət
İçməli  suyun keyfiyyəti  ona görə əsas  sayılır ki,  bu  həm  quş­
ların  zootexniki  göstəricilərinə,  onlardan  alınan  məhsulların 
keyfiyyətinə təsir göstərməklə yanaşı  həm  də xəstəlik  törədici­
ləri  ilə də zəngin ola bilər ki, bu da xəstəliklərin yayılmasına sə­
bəb olur.
Quşçuluq  binalarında  istifadə  olunan  su  cod  olmamalıdır. 
Suyun  codluğu  onun  tərkibində  olan  Ca  ilə  əlaqədardır.  Əgər 
suyun  hər  litrində 4  mq  Ca olursa  bu onun  codluğunu  göstərir.
Əgər  su  coddursa  və  bundan  hər gün  istifadə  olunursa  onda 
belə suyun təsirindən müxtəlif avadanlıqların metal  və rezin his­
sələri  zədələnir, əhəng duzları  müxtəlif boruların daxili  hissəsi­
ni  tutur  və  yüksək  təzyiqin  təsirindən  bəzən  boru  divarı  cırılır. 
Eyni  zamanda  müxtəlif  dezinfeksiya  vasitələrinin  keyfiyyəti 
aşağı düşür.  Digər tərəfdən su həddən artıq yumşaq olduqda tur- 
şuluğu  artır və  metal  boralurın  korroziyasına səbəb  olur.
Quşların saxlanması zamanı onların yüksək keyfiyyətli su ilə 
təmin  etmək  üçün  suya  müəyyən  qədər oksidləşdirici  vasitələr 
əlavə  edilməlidir.  Suyun  paylanma  sisteminə  bir  sıra  dezinfek­
siya  vasitələri  xüsusilə  limon  turşusu,  xlor və  ammonyak  əlavə 
edilməlidir.  Suyun  dezinfeksiyası  onda  mikroorqanizmlərin 
ümumi  miqdarının  azalmasına,  yosunların  inkişafının  ləngimə­
sinə  və  bəzi  metalların  çökməsinin  qarşısın  azalmasına  səbəb 
olur.  Bu  həm  də  bəzi  dərman  vasitələrinin  effektliyini  yüksəl­
dir.  Beləki,  limon  turşusu tetrasiklin  qrupu  antibiotiklərinin  həll 
olma qabiliyyətini  yüksəldir.
124
Yem quşçuluqda yoluxmanın əsas mənbələrindən  biri  hesab 
edilir.  Bu  salmonellaların, klostridiumların bir çox virusların eh­
tiyat  mənbəyi  rolunu  oynayır.  Bundan  əlavə  mikoplazmozun, 
pasterellyozun və infeksion bronxitin törədicisinin yayılmasında 
mühüm  əhəm iyyətə  malikdir.  Müxtəlif taxıl  məhsullarının  və 
qarğıdalının  mikotoksinlərə görə yoxlanması  da çox  vacibdir.
Mikotoksinlər  immunodepressiyaya  səbəb  olur,  nəticədə 
bakterial,  virus  və  parazitar  infeksiyaların  baş  verməsinə  və  in­
kişafına  səbəb  olur.
Mikotoksinlər toksiki  vasitə olub taxıl  məhsullarının  müxtə­
lif növlərində  müşahidə  edilən  xüsusi  göbələklər tərəfindən  is­
tehsal olunur.  Mikotoksinlərin bir neçə növü olmasına baxmaya­
raq  aflatoksin  Bİ  daha  təhlükəlidir.  Mikotoksinlər  heyvanların 
immun  sisteminə  təsir  edərək  onların  xəstəliklərə  həssaslığını 
yüksəldir.  Bunların  təsirindən  baş  verən  iti  və  xroniki  gedişli 
xəstəliklər böyük  iqtisadi  ziyana  səbəb  olur.
Quşların  sağlamlığına  nəzarət  məqsədilə  hər körpə  quş  par­
tiyasından  nümunə  götürülüb  analiz  edilməlidir.  Bu  zaman  aşa­
ğıdakı  momentlər nəzərə  alınmalıdır.
1.  Kliniki  müayinələr:  omfalit, orqanizmdə susuzluq  və inki­
şafın  çatışmazlıqları.
2.  Patanatomiki  yarma aparılmalıdır.
3.  Bakterioloji  müayinələr  bağırsaq  çöplərinə,  qızılı  stafılo- 
kokka  görə  aparılmalıdır.
4.  Mikoloji  analiz aspergillyozun törədicisinə görə aparılma­
lıdır.
5.  Seroloji  müayinələr mikoplazmalara görə  aparılmalıdır.
Q uş  binalarında  mikroiqlimin  tənzimi.
Bina daxilində  mikroiqlim  göstəricilərlə  xarakterlənir:
1.  Temperatura
125


Yüklə 336 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   87




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə