Ilmiya rahbar: O’zrfa astronomiya instituti bosh ilmiy xodimi f-m f. d A. A. Abdujabbarov Talaba: Uzmu fizika fakulteti Yadro fizikasi kaferasi i-bosqich magstranti F. X. Isoqov

Mavzu:“Relyativistik kompakt obyektlar atrofida energetik jarayonlar’’
Ilmiya rahbar: O’zRFA Astronomiya instituti bosh ilmiy xodimi f-m.f.d A.A.Abdujabbarov
Talaba:UzMU Fizika fakulteti Yadro fizikasi kaferasi I-bosqich magstranti F.X.Isoqov

MDI I-bobida asosan qora tuynuk relyativistik kompakt obyektlar atrofida energetik jarayonlar haqida adabiyotlar bilan tanishib chiqdik. Ushbu mavzuga doir juda ko’plab olimlarning qilgan ishlari va yozgan ma’lumotlarini o’rganib o’zimni Magistrlik Dissertatsiyamda foydalanadigan bo’ldim.

MDI I-bobida asosan qora tuynuk relyativistik kompakt obyektlar atrofida energetik jarayonlar haqida adabiyotlar bilan tanishib chiqdik. Ushbu mavzuga doir juda ko’plab olimlarning qilgan ishlari va yozgan ma’lumotlarini o’rganib o’zimni Magistrlik Dissertatsiyamda foydalanadigan bo’ldim.

Umumiy nisbiylik (GR) - ekvivalentlik printsipi, fazo-vaqt geometriyasi va maxsus nisbiylik nazariyasining kontseptual asoslaridan boshlab, men GRning ikkita xarakterli bashorati bo'yicha kesishgan sohlarni o'rganaman -qora tuynuklar va tortishish to'lqinlari. GRning bu ikki natijasi muhim rol o'ynadi relyativistik astrofizikada, masalan. ixcham rentgen manbalari, GRBlar, kvazarlar, blazarlar haqida aytib o’tishim mumkin.

Hozirgi kunda Qora tuynuklardagi jarayonlar butun olam ahli uchun qiziqarli bo’lganligi uchun ham ushbu mavzudagi axborotlar ham talaygina. Biroq ushbu qiziqarli hodisalarni kuzatish va tahlil qilishdagi muammolar tufayli informatsiyalar unchalik ham yetarli emas.

Shunday bo’lsada bir qancha olimlarning izlanishlari va adabiyotlari bilan tanishib chiqdik. Masalan:

• Shunday bo’lsada bir qancha olimlarning izlanishlari va adabiyotlari bilan tanishib chiqdik. Masalan:
• Cosimo Bambi “Undergraduate Lecture Notes in Physics”
• J.L. Synge, Relativity; The General Theory ( North Holland Amestrdam, 1960)
• Piotrovich, M. Yu., Gnedin, Yu.N., Silant’ev, N.A., Natsvlishvili, T.M. and Buliga, S.D., arXiv:1410.1663v2 [astro-ph.HE], and the references therein.
• Hawking, S. W., Commun. Math. Phys. 43, 199 (1975)
•  Massi, Mariya. "Accretion“ va boshqa adabiyotlar
• Internet ma’lumotlari

Aylanadigan qora tuynuklar atrofida fotonlarning harakatini o’rganish. Xususan ushbu obyektlarning silluetlarini(narsalarni tabiatda qanday boʻlsa, shunday uning soyasiga oʻxshatib shaklini chizish o’rganish). Qora tuynuk gorizontining mavjudligini isbotlash bo’yicha tegishli xulosalar olish.

Aylanadigan qora tuynuklar atrofida fazo vaqt tuzilmalarini tahlil qilish va fotonlar va kabi sinov zarralarining harakat tenglamasini toppish. Umumiy nisbiylik va tortishishning muqobil nazariyalarida qora tuynuklar siluetlarini aniqlash. (

Aylanadigan qora tuynuklar atrofida markaziy obyekt parametrlari va plazma muhitning siluet shakliga ta’sirini aniqlash tortishish modelining relyativistik yulduzini tanlashga energiya yo’qotish bog’liqligini aniqlash.
Vakuumdagi qora tuynuk eritmalarini tortishish kuchiga minimal bo'lmagan bog'langan skalyar-tensor nazariyalari uchun o'rganish kamida ikkita sababga ko'ra qiziqarli. Birinchidan, bu kuchli tortishish kuchini tekshirishga imkon beradiko'rib chiqilayotgan nazariya uchun rejim, bu erda skrining mexanizmlariga bezovtalanmagan hissa qo'shadiGR natijalaridan sezilarli og'ishlarga olib keladi.